بر اساس منابع طب سنتی ایران مزاج بادام در اول گرم و تر است و در برخی منابع نیز معتدل گفته شده است .
افعال و خواص بادام از دیدگاه طب سنتی ایران
- بازکننده سده‌ها و حافظ قوت‌ها.
- حافظ جوهر مغز خصوص با نبات.
- جالی اعضای باطنی.
- مقوی قوای بینایی.
- ملین طبع و حلق و موافق سینه و شیره آن با شکر جهت سرفه و خشونت سینه و حنجره.
- ملین اعضای باطنی و بطن به سبب جلایی که دارد و جهت زخم روده‌ها و مثانه و اسهال حادث از رطوبت معده.
- تولیدکننده منی و مسکن حدت و گرمی آن و حدت بول.
- چاق‌کننده بدن و با شکر کثیرالغذاء.
- ملین طبع و مفتح با انجیر نیز ملین و جهت قولنج نافع.
- بادام مطحون ثقیل بر معده و بطی‌النزول از آن.
- رهشی ( ارده که با عسل و شیره و دوشاب مخلوط کرده) سریع‌النزول‌تر از آن.
- بادام مربا در تغذیه و فربه نمودن بدن بهتر و در اصلاح کلیه قوی‌الاثرتر.
- بو داده آن مقوی معده و قابض و رافع ترهل (نرم گوشت شدن و نرم شدن عضو) و سستی آن و مقوی قوای جنسی و زیاده‌کننده منی.
- لعق نمودن مقدار یک جوزه معتدل از آن با عسل جهت درد جگر و سرفه و تحلیل ریاح خصوص ریاح کلیه.
- ثمر تازه نارس آن که چغاله نامند با پوست مقوی بن دندان و مسکن حرارت دهان به سبب برودت و یبوست پوست آن.
- شکوفه آن محرك قوای جنسی مردان و قاطع قوای جنسی زنان (2).
- رازی در کتاب اغذیه می‌نویسد: گرمی بادام معتدل ولی هضم آن به کندی انجام می‌شود. برای سینه و ریه نافع و برای ورم مثانه و روده‌ها
- شکرطبرزد و قند خزاینی و گلاب موجب اغراء و ازلاق آن گردیده و به سرعت آن را از مجاری هاضمه خارج می‌سازد.
- اگر کسی به علت زیاد خوردن آن سنگین شد باید آب عسل روی آن بنوشد و اگر بادام تر زیاد خورد بر روی آن، گوارش زیره و به میل کند.
- اگر گردو و بادام را پوست کنند و با شکر و قند خزاینی بخورند نیروی دماغی تقویت و بر مقدار منی افزوده می‌شود، بدن را فربه می‌کند و غذای بسیار به بدن می‌رساند (3).
مضرات بادام
- ثقیل و بطی‌الهضم در معده بارد رطب و مضر احشا.
- مصلح آن مصطکی.
- مهیج صفرا.
- مصلح آن شکر.
- بادام متکرج و فاسد موجب کرب و سقوط اشتها و غثیان و غشی.
- مصلح آن قی نمودن و ربوب حامضه بعد از آن آشامیدن (2).
مزاج روغن آن معتدل در گرمی و سردی و به غایت مرطب دماغ خصوص تازه آن.
بیشتر بخوانید!
افعال و خواص روغن بادام
- مرطب مغز و موافق اسپاسم‌های عضلات و ورم و سرسام و رافع بی‌خواب و خواب‌آور (منوم) شرباً و تمریخاً
- مکرراً آشامیدن آن با کثیرا و شکر جهت سرفه خشک و تصفیه آواز و مجاری ریه و تلیین روده و رفع ضرر ادویه مسهله مطلقاً و حبوب حاره شرباً و چرب نمودن آنها بدان و با آب گرم و العبه و اشیای مناسبه نیز جهت اسهال و دلپیچه و تلیین روده‌ها و رفع قولنج و دفع سخت ادراری و اعانت بر اخراج سنگ خصوصاً با حجرالیهود سوده با آب گرم
مقدار مصرف روغن
- تا نه مثقال.
- دوام تدهین (چرب کردن) مهره‌های پشت بدان جهت نقرس و رفع خمیدگی پیران و غرغره آن با آب گرم جهت خشونت حلق موثر.
مضرات روغن بادام
- احشای ضعیفه
- مصلح آن مصطکی
- برگ تازه آن مسهل و مسقط کرم معده و خشک آن قابض و رافع اسهال است (2).
- رازی در کتاب اغذیه می‌گوید: بادام شیرین به هیچ وجه قابض نیست بلکه به واسطه شیرینی که دارد تلطیف نموده و بنابراین اعضای داخلی بدن را تمیز کرده و جلا می‌دهد، کمک به از بین بردن رطوبات می‌نماید و در کتاب منصوری گوید گلو را گرم می‌نماید، هضم آن مشکل است و در معده مدت زیادی می‌ماند با وجود این انسداد نمی‌کند بلکه گشاینده انسدادها است (3).
بیشتر بخوانید!
ترکیب شیمیایی
- هر 100 گرم بادام شیرین حاوی 10/18 گرم مواد پروتئینی، 2/54 مواد چربی، 18 مواد قندی،8/2 سلولز، 4/4 آب و 5/2 گرم خاکستر است. روغن آن حاوی 55 تا 75 درصد اولئین است. بادام حاوی مواد معدنی کلسیم، فسفر، پتاسیم، گوگرد، منیزوم و همچنین ویتامین های A,B1,B2,PP,B5,B6 است.
- هر یکصد گرم آن 606 کالری حرارت ایجاد می‌کند (4).
- در مطالعه‌ای که بر روی تاثیر روغن بادام و گلیسیرین در پیشگیری از استریای حاملگی انجام شده نتایج به شرح ذیل بوده است:
تعداد 159 نفر شامل 53نفر شاهد، 53 نفر مصرف‌كننده گلیسیرین و 53 نفر مصرف‌كننده روغن بادام بودند و گروه‌ها از نظر مدت بارداری و سایر شاخص‌های تاثیرگذار مشابه بودند. میزان بروز استریای حاملگی در گروه شاهد 79.2 درصد بود و میزان بروز استریای شدید در گروه شاهد 34% بود. همین میزان در گروه گلیسیرین 9.4% و در گروه روغن بادام 7.5% بود. - با توجه به میزان بروز استریای حاملگی و تاثیر مثبت روغن بادام در پیشگیری از شدت استریای حاملگی، تجویز آن توصیه شده است (5).
تشخیص بادام مرغوب از نامرغوب
- مرغوب‌ترین بادام آن است که تازه، درشت، نرم و پرروغن باشد.
- در انتخاب باید دقت کنید که مغز آن پژمردگی و سفتی و مزه تلخ و ناخوشایند نداشته باشد.
- می‌توانید برای تشخیص بهتر مغز را از پوست چوبی آن خارج کرده و آن را بشکنید، چنانچه وسط مغز آن رگه‌ای سفید و تازه بود آن بادام تازه بوده و خواص آن از بین نرفته است.
- بهتر است از خرید بادام بوداده و شور خودداری کنید. علاوه بر اینکه بادام بوداده خواص کمتری دارد، تشخیص مرغوبیت آن نیز دشوار است.
- بادام را تا زمان مصرف نباید از پوست خشک بیرونی آن خارج کرد. چرا که در اثر تماس با هوا خشک شده و خواص خود را از دست می‌دهد.
منابع
- دکتر ابوالقاسم سلطانی، گیاهان دارویی، جلد اول، 148-150
- محمدحسین عقیلی، مخزن الادویه : 708-710
- محمدبن زکریای رازی، منافع الاغذیه و دفع مضارها، تصحیح دکتر فرزانه غفاری، انتشارات المعی،202
- G. Mandalari, C. Nueno-Palop, G. Bisignano, M. S. J. Wickham, and A. Narbad, Potential Prebiotic Properties of Almond (Amygdalus communis L.) Seeds, American Society for Microbiology, Vol. 74, No. 14, 2008, p. 4264–4270
- بهنیا حمید,حسینی مین، بررسی تاثیر روغن بادام و گلیسیرین در پیشگیری از استریای حاملگی ، پاییز 1379; 53 317-320.
- سایت انهار
