بادام تقویت کننده مغز ، قلب ، کبد و چشم

بر اساس منابع طب سنتی ایران مزاج بادام در اول گرم و تر است و در برخی منابع نیز معتدل گفته شده است .

افعال و خواص بادام از دیدگاه طب سنتی ایران

• بازکننده سده‌ها و حافظ قوت‌ها
• حافظ جوهر مغز خصوص با نبات
• جالی اعضای باطنی
• مقوی قوای بینایی
• ملین طبع و حلق و موافق سینه و شیره آن با شکر جهت سرفه و خشونت سینه و حنجره
• ملین اعضای باطنی و بطن به سبب جلایی که دارد و جهت زخم روده‌ها و مثانه و اسهال حادث از رطوبت معده
• تولیدکننده منی و مسکن حدت و گرمی آن و حدت بول
• چاق‌کننده بدن و با شکر کثیرالغذاء
• ملین طبع و مفتح با انجیر نیز ملین و جهت قولنج نافع
• بادام مطحون ثقیل بر معده و بطی‌النزول از آن
• رهشی سریع‌النزول‌تر از آن
• بادام مربا در تغذیه و فربه نمودن بدن بهتر و در اصلاح کلیه قوی‌الاثر
• بو داده آن مقوی معده و قابض و رافع ترهل و سستی آن و مقوی قوای جنسی و زیاده‌کننده منی
• لعق نمودن مقدار یک جوزه معتدل از آن با عسل جهت درد جگر و سرفه و تحلیل ریاح خصوص ریاح کلیه
• ثمر تازه نارس آن که چغاله نامند با پوست مقوی بن دندان و مسکن حرارت دهان به سبب برودت و یبوست پوست آن
• شکوفه آن محرک قوای جنسی مردان و قاطع قوای جنسی زنان (۲).
• رازی در کتاب اغذیه می‌نویسد: گرمی بادام معتدل ولی هضم آن به کندی انجام می‌شود. برای سینه و ریه نافع و برای ورم مثانه و روده‌ها
•  شکرطبرزد و قند خزاینی و گلاب موجب اغراء و ازلاق آن گردیده و به سرعت آن را از مجاری هاضمه خارج می‌سازد.
• اگر کسی به علت زیاد خوردن آن سنگین شد باید آب عسل روی آن بنوشد و اگر بادام تر زیاد خورد بر روی آن، گوارش زیره و به میل کند.
• اگر گردو و بادام را پوست کنند و با شکر و قند خزاینی بخورند نیروی دماغی تقویت و بر مقدار منی افزوده می‌شود، بدن را فربه می‌کند و غذای بسیار به بدن می‌رساند (۳).

مضرات بادام

• ثقیل و بطی‌الهضم در معده بارد رطب و مضر احشا.
• مصلح آن مصطکی
• مهیج صفرا
• مصلح آن شکر
• بادام متکرج و فاسد موجب کرب و سقوط اشتها و غثیان و غشی
• مصلح آن قی نمودن و ربوب حامضه بعد از آن آشامیدن (۲)

مزاج روغن آن معتدل در گرمی و سردی و به غایت مرطب دماغ خصوص تازه آن.

افعال و خواص روغن بادام

• مرطب مغز و موافق اسپاسم‌های عضلات و ورم و سرسام و رافع بی‌خواب و خواب‌آور (منوم) شرباً و تمریخاً
• مکرراً آشامیدن آن با کثیرا و شکر جهت سرفه خشک و تصفیه آواز و مجاری ریه و تلیین روده و رفع ضرر ادویه مسهله مطلقاً و حبوب حاره شرباً و چرب نمودن آنها بدان و با آب گرم و العبه و اشیای مناسبه نیز جهت اسهال و دلپیچه و تلیین روده‌ها و رفع قولنج و دفع سخت ادراری و اعانت بر اخراج سنگ خصوصاً با حجرالیهود سوده با آب گرم

مقدار مصرف روغن

• تا نه مثقال.
• دوام تدهین (چرب کردن) مهره‌های پشت بدان جهت نقرس و رفع خمیدگی پیران و غرغره آن با آب گرم جهت خشونت حلق موثر.

مضرات روغن بادام

• احشای ضعیفه
• مصلح آن مصطکی
• برگ تازه آن مسهل و مسقط کرم معده و خشک آن قابض و رافع اسهال است (۲).
• رازی در کتاب اغذیه می‌گوید: بادام شیرین به هیچ وجه قابض نیست بلکه به واسطه شیرینی که دارد تلطیف نموده و بنابراین اعضای داخلی بدن را تمیز کرده و جلا می‌دهد، کمک به از بین بردن رطوبات می‌نماید و در کتاب منصوری گوید گلو را گرم می‌نماید، هضم آن مشکل است و در معده مدت زیادی می‌ماند با وجود این انسداد نمی‌کند بلکه گشاینده انسدادها است (۳).

ترکیب شیمیایی

• هر ۱۰۰ گرم بادام شیرین حاوی ۱۰/۱۸ گرم مواد پروتئینی، ۲/۵۴ مواد چربی، ۱۸ مواد قندی،۸/۲ سلولز، ۴/۴ آب و ۵/۲ گرم خاکستر است. روغن آن حاوی ۵۵ تا ۷۵ درصد اولئین است. بادام حاوی مواد معدنی کلسیم، فسفر، پتاسیم، گوگرد، منیزوم و همچنین ویتامین های A,B1,B2,PP,B5,B6 است.
• هر یکصد گرم آن ۶۰۶ کالری حرارت ایجاد می‌کند (۴).
• در مطالعه‌ای که بر روی تاثیر روغن بادام و گلیسیرین در پیشگیری از استریای حاملگی انجام شده نتایج به شرح ذیل بوده است:
  تعداد ۱۵۹ نفر شامل ۵۳نفر شاهد، ۵۳ نفر مصرف‌کننده گلیسیرین و ۵۳ نفر مصرف‌کننده روغن بادام بودند و گروه‌ها از نظر مدت بارداری و سایر شاخص‌های تاثیرگذار مشابه بودند. میزان بروز استریای حاملگی در گروه شاهد ۷۹.۲ درصد بود و میزان بروز استریای شدید در گروه شاهد ۳۴% بود. همین میزان در گروه گلیسیرین ۹.۴% و در گروه روغن بادام ۷.۵% بود.
• با توجه به میزان بروز استریای حاملگی و تاثیر مثبت روغن بادام در پیشگیری از شدت استریای حاملگی، تجویز آن توصیه شده است (۵).

تشخیص بادام مرغوب از نامرغوب

• مرغوب‌ترین بادام آن است که تازه، درشت، نرم و پرروغن باشد.
• در انتخاب باید دقت کنید که مغز آن پژمردگی و سفتی و مزه تلخ و ناخوشایند نداشته باشد.
• می‌توانید برای تشخیص بهتر مغز را از پوست چوبی آن خارج کرده و آن را بشکنید، چنانچه وسط مغز آن رگه‌ای سفید و تازه بود آن بادام تازه بوده و خواص آن از بین نرفته است.
• بهتر است از خرید بادام بوداده و شور خودداری کنید. علاوه بر اینکه بادام بوداده خواص کمتری دارد، تشخیص مرغوبیت آن نیز دشوار است.
• بادام را تا زمان مصرف نباید از پوست خشک بیرونی آن خارج کرد. چرا که در اثر تماس با هوا خشک شده و خواص خود را از دست می‌دهد.

منابع

1. دکتر ابوالقاسم سلطانی، گیاهان دارویی، جلد اول، ۱۴۸-۱۵۰
2. محمدحسین عقیلی، مخزن الادویه : ۷۰۸-۷۱۰
3. محمدبن زکریای رازی، منافع الاغذیه و دفع مضارها، تصحیح دکتر فرزانه غفاری، انتشارات المعی،۲۰۲
4. G. Mandalari, C. Nueno-Palop, G. Bisignano, M. S. J. Wickham, and A. Narbad, Potential Prebiotic Properties of Almond (Amygdalus communis L.) Seeds, American Society for Microbiology, Vol. 74, No. 14, 2008, p. 4264–۴۲۷۰
5. بهنیا حمید,حسینی مین، بررسی تاثیر روغن بادام و گلیسیرین در پیشگیری از استریای حاملگی ، پاییز ۱۳۷۹; ۵۳ ۳۱۷-۳۲۰.
6. سایت انهار