خواص خرمالو در طب سنتی

معرفی میوه خرمالو

خرمالو میوه ایست از طبقه گیاهان گلدار دو لپه ای، راسته خلنگ سانان، تیره خرمالوئیان و سرده خرمالو که دارای چندین نوع می باشد. این میوه علاوه بر اینکه لذیذ است و طرفداران زیادی دارد دارای خواص زیادی از دید طب سنتی می باشد. از چوب درخت آن هم به دلیل کیفیت بسیار بالا و زیبایی که دارد در صنعت ساخت وسایل چوبی نیز استفاده می شود. این میوه را می‌توان به صورت تازه، خشک، مربا، خام یا پخته مصرف کرد.

همگی گیاهان سرده خرمالو، دارای میوه‌های خوراکی نیستند. چند گونهٔ مهم خوراکی این میوه شامل موارد زیر هستند:

• خرمالوی ژاپنی (Diospyros kaki): گونه‌ای است که در میان خرمالوها بیشترین تولید جهانی را به خود اختصاص داده و در سطح وسیعی کشت می‌شود. این گونه که بومی چین است خوش‌طعم بوده و برگ‌هایی پهن و سفت دارد. ابتدا به جهت استفاده از میوه آن، در سایر نواحی آسیای شرقی پرورش یافت و بعدها در دهه اول سده نوزدهم به کالیفرنیا و جنوب اروپا معرفی شد. رقم ژاپنی «هاچیا» به‌طور گسترده کشت می‌شود. این میوه دارای تانن بالایی است که میوه نارس را گس و تلخ می‌کند. با بالغ شدن میوه، سطح تانن کاهش می‌یابد. خرمالوهایی مانند «هاچیا» باید پیش از مصرف، کاملا رسیده باشند. زمانی که این میوه رسید، بافتی ژله‌ای و ضخیم تشکیل می‌شود که در پوسته‌ای نازک و مومی قرار گرفته‌است. از نظر تجاری و به‌طور کلی، این میوه دارای دو نوع گس و غیر گس است. هاچیای قلبی‌ شکل رایج‌ترین نوع خرمالوی گس است که حاوی سطوح بسیار بالایی از تانن‌های محلول است. تانن‌ها به روش‌های مختلفی از بین می‌روند، مثلا می‌توان خرمالوی گس را به‌مدت چند روز در کاغذی پیچیده و در معرض نور قرار داد. وجود اتیلن در محیط، این فرایند را تا حد زیادی تسریع می‌کند. برای مصارف خانگی، راحت‌ترین و مؤثرترین فرایند، این است که خرمالوهای در حال رسیدن را در یک ظرف تمیز و خشک به همراه سایر انواع میوه که در حین رسیدن، مقادیر زیادی اتیلن تولید می‌کنند، نگهداری کرد.

• خرمالوی آمریکایی (Diospyros virginiana): بومی شرق ایالات متحده است. در پاییز یا پس از نخستین یخبندان، برداشت می‌شود و میوه آن، به‌صورت تازه یا پخته‌شده، در پودینگ‌ها مصرف می‌شود.

• خرمالوی سیاه (Diospyros digyna): بومی مکزیک است و میوه آن در حالت نارس دارای پوستی سبز و گوشتی سفید است که در زمان رسیدن به رنگ سیاه در می‌آید.

• مابولو یا سیب مخملی (Diospyros discolor): گونه‌ایست که بومی فیلیپین است. میوه رسیده این گونه، به‌رنگ قرمز روشن است.
• خرمندی (Diospyros lotus) (بومی جنوب غربی آسیا و جنوب شرقی اروپا) برای یونانیان باستان با عنوان میوه خدا شناخته شده بود.

ترکیبات شیمیایی خرمالو

این میوه سرشار از ویتامین های آ، ث، ای، کا و ب6  و مواد معدنی مانند منیزیم، مس، منگنز، پتاسیوم و فسفر و همچنین مقادیر زیادی از هر دو نوع فیبر غذایی، یعنی فیبر محلول و فیبر غیر محلول است. ترکیبات دیگری مانند فلاونوید (flavonoid)، تانن (tannins) و فنولیک اسید (phenolic acids)، همچنین ترکیبات ارگانیکی مثل کاتچین (catechins)، گالوکاتچین (gallocatechin)، بتولینیک اسید (betulinic acid) و انواع ترکیبات کارتنوئید (carotenoid) دارد که جزئی از خانواده‌ی ویتامین‌های ب کمپلکس هستند. سرشار از قند است و شاخص گلایسمی بالایی دارد.

این میوه سرشار از آنتی‌اکسیدان است و می‌تواند به بدن در مبارزه با رادیکال‌های آزاد و عوامل سرطان‌زا کمک کند.

طبع خرمالو

خرمالو دارای طبع گرم و ‌تر است.

خواص خرمالو

1. تقویت چشم‌ها و قوه بینایی.
2. پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا.
3. کاهش علائم پیری.
4. ضد عفونی کننده.
5. از بین برنده چین و چروک پوست و جوان و درخشان کننده آن.
6. پیشگیری از سرطان.
7. بهبود هضم.
8. جلا دهنده کبد.
9. تقویت سیستم ایمنی.
10. پیشگیری از ابتلا به دیابت.
11. کاهش کلسترول.
12. بندآورنده خون ریزی.
13. افزایش متابولیسم.
14. انرژی زا و از بین برنده خستگی.
15. اشتها آور و مصرف زیاد آن چاق کننده است.
16. مدر.
17. آرام کننده سکسکه.
18. تقویت استخوان‌ها.
19. کاهش فشار خون.
20. محافظت از پوست.
21. مفید برای پوست و ناخن و موهای خشک و شکننده.
22. آبرسانی به پوست.
23. التیام سریع‌‌تر بدن.
24. کاهش التهاب.
25. رسیده آن برای درمان یبوست مفید است.
26. کاهش ورم و التهاب بواسیر.
27. افزایش خون‌رسانی به بافت‌های بدن.
28. آسم و سرفه‌ی حاوی خلط را درمان می‌کند.
29. مفید برای رشد کودکان.
30. کوبیده دانه خرمالو سنگ کلیه و مثانه را دفع می کند.
31. چای برگ خرمالو: ضد فشار خون، ضد سرطان، ضدموتاژن و آنتی هیستامین می باشد و برای التهابات پوست مفید است.

مضرات و موارد منع مصرف خرمالو

• خوردن میوه نارس برای افرادی که یبوست دارند یا اخیرا در حفره شکم عمل کرده‌اند، اکیدا ممنوع است.
• اگر فرد دارای معده ضعیف است در خوردن آن احتیاط کند.
• اگر پس از خوردن، واکنش‌های آلرژیک مانند کهیر، خارش پوست و ورم مشاهده شد حتما مصرف آن قطع شود و فورا به پزشک مراجعه گردد.
• زنان باردار و یا مادران شیرده در صورت مشاهده علائم آلرژی بعد از خوردن خرمالو از استفاده مجدد خودداری نمایند زیرا ممکن است برای جنین یا نوزاد هم ایجاد آلرژی نماید.
• بهتر است بدون پوستش خورده شود.
• ممکن است با داروهای فشار خون تداخل داشته باشد.
• آن را با معده خالی نخورید، چون یک میوه اسیدی است. مصرف آن موجب ترشح اسید معده می‌شود. بهتر است با معده پر میل شود تا به هضم بهتر غذا کمک کرده و بتوان از خواص آن بهتر بهره بود.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع