مزاج موقعیت‌ ها و مکان های مختلف زندگی

هر یک از موقعیت‌ها، مکان‌ها و مناطق مختلف جغرافیایی، مزاج‌های خاص خود را دارا هستند. مزاج مکان‌ها، تاثیرات فراوانی بر مزاج افراد می‌گذارند. بنابراین باید در هر موقعیت و در هر مکانی، در استفاده غذاها و داروها و…. مزاج آن مکان را نیز در نظر گرفت. در ادامه با همراه باشید تا با مزاج مکا‌ن‌ها و مناطق مختلف و تدابیر لازم آن‌ها آشنا شویم.

 بررسی مزاج موقعیت ها، مناطق و مکان های زندگی چه سودی دارد؟

• تمام اشیا و پدیده‌های پیرامون ما دارای مزاج هستند و از نظر گرمی، سردی، خشكی و رطوبت درجاتی دارند.
• اقلیم (آب و هوا) و خاک منطقه جغرافیایی كه ما در آن زندگی می‌كنیم، خصوصیاتی دارد كه واژه مزاج را به آن نسبت داده‌اند. اقلیم، تاثیرات فراوانی بر مزاج افراد می‌گذارد. بنابراین باید در هر موقعیت و در هر مکانی، جهت پیشگیری از بروز بیماری و بهره‌مندی از اصول زندگی سالم، مزاج آن‌جا را نیز در نظر گرفت.
• به عقیده متخصصان طب ایرانی افراد باید اقلیم مناسب را براساس خصوصیات مزاجی خود انتخاب كنند. در غیر این‌صورت باید تدابیری را برای پیشگیری از بروز برخی مشكلات به كار بندند.

مزاج مکان ها و مناطق مختلف بر حسب اقلیم و موقعیت جغرافیایی

از دیدگاه طب سنتی عواملی مانند منطقه جغرافیایی، مجاورت با دریا یا بادهایی که در آنجا می‌وزد، بر مزاج افراد آن منطقه یا شهر، اثر می‌گذارد. به عبارتی، مزاج مردم هر منطقه، وابسته به جغرافیای آن منطقه است.

• مناطق کوهستانی (سرد و خشک)
• مناطق بیابانی مانند یزد و کرمان (گرم و خشک)
• مناطق کنار دریا که کوه در جنوب آن قرار دارد، مانند حاشیه شمال و اطراف دریای مازندران (سرد و تر)
• اقلیم استوا (گرم و تر)
• قطب شمال و جنوب (سرد و خشک)

مزاج مکان ها و مناطق بر حسب نوع خاک

• مناطق با خاک رس (سرد و تر)
• مناطق با خاک دارای سنگ (سرد و خشک)
• مناطق با خاک شور (شوره زار) مانند قم و کاشان (گرم و خشک)
• مناطق با خاک دارای گچ (معتدل‌)
• مناطق با خاک دارای گوگرد (گرم و خشک)
• مناطق شنی (سرد و خشک)

تدابیر مرتبط با مزاج مکان های زندگی افراد

مکان‌های مختلف با توجه به آب و هوا و خاک آن‌ها دارای مزاج‌های متفاوتی هستند. هر اقلیم با توجه به آب، خاک و هوای آن دارای مزاج‌هایی است که افراد در این اقلیم‌ها باید تدابیری را رعایت کنند.

مکان ها و اقلیم هایی با مزاج گرم و خشک

• افرادی که در اقلیم‌ها و مکان‌های گرم زندگی می‌کنند که هوای آن گرم‌تر است، بیشتر به بیماری‌هایی از جنس گرم و خشک مبتلا می‌شوند.
• بروز بیماری‌هایی مانند یبوست، سوء هاضمه و اسهال در مناطق گرم و خشک، شایع‌تر است.
• در این مناطق، خلط صفرا غالب است. ازیاد صفرا در خون موجب افزایش کهیر، بیماری‌های پوستی،بروز جوش و ناراحتی‌های کبدی می‌شود.
• جوانان با مزاج گرم در فصل تابستان بهتر است به ییلاق بروند و از هوای روح افزا و چشمه‌های خنک آن‌جا بهره ببرند.

تدابیر مناطق گرم و خشک

• افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند باید از غذاهای لطیف‌تر استفاده کنند.
• باید از روغن‌هایی که دارای طبعیت و مزاج سرد هستند مانند روغن بنفشه، برای روغن‌مالی بدن و پیشگیری از خشکی پوست استفاده گردد.
• افراد ساکن در این مناطق باید آب کافی مصرف نموده و انجام فعالیت‌های بدنی را محدودتر کنند.
• کاهو و سکنجبین نیز برای افزایش رطوبت بدن و کاهش حرارت زائد، به ساکنان این مناطق توصیه می‌شود.
• همچنین، استحمام با آب ولرم و اجتناب از غذاهای گرمی بخش مانند فلفل و سیر برای پیشگیری از بروز مشکل در این مناطق، ضروری است.
• کلاً در مناطق گرمسیری و دارای هوای گرم (تابستان) قدرت هضم کم است و در نتیجه نباید در مصرف غذاهای سنگین مانند گوشت‌های قرمز (که هم حرارت بالا دارند و هم هضم آن‌ها سخت است)، سرخ‌کردنی‌ها و گرمی‌جات مثل فلفل و ادویه‌ها زیاده‌روی کرد.
• افراد این مناطق به دلیل داشتن مزاج‌ گرم و خشک، همیشه باید در معرض هوای خنک قرار گیرند.

مکان ها و اقلیم های دارای مزاج سرد و مرطوب

• در مناطقی که دارای رطوبت و سردی هستند مانند مناطق شمال کشور، در فصل سرما، خلط بلغم غلبه می‌یابد.
• بیماری‌های مفصلی در این مناطق به ویژه در زنان بیشتر بروز پیدا می‌کند.
• مردم این نواحی به علت رطوبت بالا آرام و صبورند.

تدابیر مناطق سرد و مرطوب

• حکما از قدیم در رژیم غذایی مردم این مناطق به اشکال گوناگون پیاز و سیر قرار داده‌اند و نیز پاشیدن سیاه دانه بر روی نان در این مناطق، سنتی دیرینه است.
• همچنین استفاده از ادویه گرم برای کاهش ضررهای زندگی در مناطق سرد و مرطوب توصیه می‌گردد.
• در مناطق شمالی کشور و به ویژه در فصول سرد، هم باید مصرف غذاهای رطوبتی (مانند لبنیات، ترشیجات و آب زیاد) کمتر باشد و هم باید مصلح سردی‌جات استفاده شود. مثلاً مصرف سیر در این  منطقه زیاد است و مصرف آن لازم هم هست زیرا اگر از گرمی‌جات مانند سیر و ادویه‌ها استفاده نکنند، سردی غذاهایی مانند ماهی (که در مناطق شمالی زیاد استفاده می‌شود)، باعث بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های مفاصل، گوارش و مشکلات اعصاب ناشی از سردی می‌شود.
• برای ساخت مسکن در موقعیت سرد و تر مانند شمال ایران جهت تعدیل مزاج موقعیت جغرافیایی، باید از چوب استفاده کرد.

مکان ها و اقلیم های دارای مزاج سرد و خشک

• مناطقی مانند کوهستان‌های دماوند دارای طبیعتی سرد و خشک هستند و سكونت در این مناطق، برای افراد با مزاج سرد و خشک طاقت‌فرساست.
• غلبه خلط سودا و بروز بیماری‌های سودایی مانند خشکی پوست و ناراحتی‌های روانی در مناطق سرد و خشک، شایع‌تر است.
• در مناطق سرد و خنک، معمولاً قدرت هضم بیشتر است.
• در این مناطق هم قدرت هضم افراد بالاتر است و هم نیاز افراد به این مواد بیشتر است. با استفاده از این مواد، حرارت بیشتری تولید می‌شود تا دچار سردی مزاج نشوند و بتوانند با آن شرایط محیطی مقابله کنند.

تدابیر مناطق سرد و خشک

• مردم ساکن در این مناطق، باید از مصرف سردی‌ها و ترشیجات پرهیز نموده و در عوض از مواد غذایی با مزاج گرم و تر همچون روغن حیوانی، گوشت گوسفندی، مغزهای آجیلی، شیره میوه‌ها و خشكبار شیرین استفاده نمایند.
• افراد این مناطق، نباید اجازه دهند پوستشان خشک شود و اگر در معرض هوای خشک هستند باید با روغن بادام پوست را چرب کنند.
• در مناطق سرد و خشک، به دلیل هضم بالا، بهتر است از غذاهای پرانرژی‌تر مثل گوشت‌ها (مانند گوشت قرمز)، مغزها (مانند فندق و بادام)، استفاده گردد.

مکان ها و اقلیم های دارای مزاج گرم و مرطوب

• در مناطقی که دارای رطوبت و گرمی هستند مانند مناطق جنوبی کشور (بندرعباس)، در تابستان خلط دم غالب می‌گردد.
• افرادی که در این مناطق زندگی می‌کنند اغلب تپل‌تر هستند.

تدابیر مناطق گرم و مرطوب

•  برای افراد با مزاج گرم و تر مصرف سردی‌ها و سكونت در مناطق كوهستانی توصیه می‌شود.
• افراد ساکن در این مناطق با مزاج گرم و تر، باید در هوای گرم خود را سرد و در هوای سرد خود را گرم نگه دارند تا از بیماری‌‌ها در امان بمانند.
• مناطق گرمسیری (مرکزی و جنوبی) باید از گرمی‌جات کمتر استفاده کنند.
• در مورد مصرف زیاد خرما در این مناطق باید گفت خرما انواع مختلفی دارد و به عادات غذایی شخص از دوران کودکی نیز وابسته است.
• ساختمان در موقعیت های گرمسیری لازم است با گچ و سنگ و سیمان ساخته شود تا گرمای موقعیت جغرافیایی را تعدیل کند.
• در مناطق شمالی و جنوبی كشور در فصل بهار و تابستان مزاج غالب گرم و تر است و افراد با این مزاج دچار مشكلاتی می‌شوند و تدابیر خوراكی آن مصرف كمتر گرمی‌جات، پرهیز از شیرینی‌ها و غذاهای سرخ كرده و كبابی و گوشتی است.