یکی از محبوب ترین سبزی ها در بین همه مردم ریحان است، به طوری که کمتر کسی هست که این سبزی معطر را دوست نداشته باشد. مطلبی شایعه شده بود که ریحان بنفش عامل ابتلا به سرطان به خصوص سرطان پروستات در مردان و سرطان پستان در زنان می باشد. به همین دلیل کشت این سبزی در اروپا و آمریکا ممنوع و کشت آن محدود به آسیا شده بود . در ادامه در مورد خواص ریحان بنفش و عملکرد آن در خصوص سرطان مطالبی را ارائه خواهیم داد.
مروری بر مشخصات ظاهری و ساختار گیاه ریحان
ریحان (BASIL) گیاهی یک‌ساله از تیره نعناعیان است که آن را در فارسی «شاهسپرم» و «شاهسپرغم» و نازبو نیز گفته‌اند. ریحان گیاهی حساس به سرماست که به خوبی در خاک‌های مرطوب با زهکشی مناسب و در نور کامل خورشید و هوای گرم رشد می‌کند و قادر به تحمل خشکی نیست. با توجه به توانایی زیاد ریحان در جذب سدیم و پتاسیم نیاز ریحان به پتاس فراوان، گزارش شده است. برگ‌های معطر آن را خام می‌خورند و لعاب دانه‌های سیاه آن برای نرم کردن دست به کار می‌رود. ریحان در دو نوع سبز و بنفش وجود دارد. این سبزی بیشتر به عنوان سبزی خوردن استفاده می‌شود.
ریحان حاوی کربوهیدرات ، فیبر ، چربی ، پروتئین، ویتامین های گروه B ،C ،A، K، E،کلسیم ، آهن ، منگنز ، منیزیم ، فسفر ، پتاسیم ، سدیم و روی می باشد.
طبع و خواص گیاه ریحان بنفش PURPLE BASIL
- دارای طبع گرم و خشک است.
- ریحان بنفش تقریبا همه خواص ریحان سبز را دارد . هر دو گونه ریحان به طور ویژه آثار خوبی در تقویت سیستم عصبی دارند.
- تقویت کننده دستگاه گوارش میباشد.
- در مطالعات نوین آثار ضد اکسیدانی و ضد سرطانی به ویژه در سرطان پستان برای انواع ریحان به خصوص ریحان بنفش شناخته شده است.
- اسانس این گیاه به‌طور عمده شامل ترکیب‌هایی از خانواده فنیل پروپانوییدهاست که در درمان بیماری‌هایی چون سردرد، اسهال، سرفه، زگیل، کرم روده و نارسایی‌های کلیه سودمند است.
- دم کرده ریحان بنفش محرک نیروی جنسی و مقوی حافظه می باشد.
- شیره برگ های ریحان بنفش کاهنده آزار جای نیش حشرات است.
- بوییدن ریحان برای برطرف شدن سردرد افراد گرم مزاج و مسافرین بسیار مفید است.
- ضد نفخ
- ضد کرم و گندزدای روده
- زیاد کننده شیر مادران
- ضد میکروب و ضد قارچ
- ضد ورم
- قاعده آور
- خلط آور
- ضد تب
- عرق آور
- آرام بخش و خواب آور
- بهبود دهنده میگرن
- بهبود دهنده فلج
- تسکین دهنده آبریزش بینی
- کاهنده حرارت بدن
- موثر در برونشیت و گاستریت
- بهبود دهنده ورم طحال
- بوی سیر و پیاز را از دهان برطرف می‌کند.
خواص آنتی اکسیدانی ریحان بنفش
آنتی اکسیدانت ها در پیشگیری از بیماری های دژنراتیو مانند بیماری های قلبی و عروقی، عصبی، سرطان و اختلالات استرس اکسیداتیو بسیار موثر هستند. عصاره آبی ریحان دارای فعالیت آنتی اکسیدانتی مناسبی می باشد.
همچنین مطالعات نشان داده است که این گیاه دارای خاصیت ضد باکتریایی قابل توجهی است و بنابراین قابل استفاده در صنایع غذایی و صنایع دارویی می باشد. اخیرا با توجه به اثرات مفید آنتی اکسیدانت ها، به ویژه آنتی اکسیدانت های طبیعی، در درمان و پیشگیری از بیماری ها، علاقه به پیدا کردن آنتی اکسیدانت های طبیعی از منابع گیاهی افزایش پیدا کرده است.
مطالعات در مورد گیاهان دارویی نشان می دهد که اکثر آنها دارای فعالیت آنتی اکسیدانتی قابل توجهی هستند. ترکیبات استخراج شده از گیاه ریحان مجموعه گسترده و متنوع از ترکیبات شیمیایی را با توجه به تغییرات شیمیایی، رنگ برگ و گل، عطر و منشا گیاهان نشان می دهند.
اجزای اصلی این ترکیبات عبارتند از: لینالول، متیل کاویکول، سـیترال، اوژنـول، سینئول، ژرانیول، کامفور و متیل سینامات. این گیاه در طب سنتی به عنوان ضد اسپاسم معده تجویز می شود. با این حال، اخیرا از عصاره های این گیاه به عنوان آنتی بیوتیک استفاده های زیادی شده است. اسانس ریحان دارای خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی نیز می باشد. ریحان دارای خواص آنتی اکسیدانتی قوی می باشد. آنتی اکسیدانت های طبیعی موجود در این گیاه می تواند از بدن در برابر آسیب های رادیکال های آزاد محافظت کرده و به اینترتیب با اکثر فرم های سرطان مبارزه می کند.
طبع و خواص ضد سرطانی تخم ریحان
بسیاری از افراد تخم شربتی و تخم ریحان را به اشتباه یکی می دانند، در حالی که این دو کاملا متفاوت هستند. رنگ تخم ریحان سیاه مات و درشت تر از تخم شربتی است. بذر ریحان را می توان با خواص درمانی از جمله کاهش وزن، درمان سرفه، یبوست، سوء هاضمه و کاهش حرارت بدن به صورت شربت و یا دمنوش استفاده کرد.
تخم های ریحان حاوی فلاونوئیدها و آنتی اکسیدان های فراوانی هستند که بدن را در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند. در نتیجه، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهند. علاوه بر این، این دانه ها با افزایش سیستم ایمنی بدن، رشد سلول های سرطانی را نیز محدود می کنند.
طبع تخم ریحان و دیگر خواص آن
- مزاج آن معتدل است.
- شربت لعابدار آن برای بهبود سرفه‌های خشک و نرمی گلو و حنجره توصیه می‌شود.
- شربت تخم ریحان همچنین برای خنکی، لینت مزاج و بهبود وضعیت گوارش مناسب است.
- برای رفع التهاب مجاری ادرار، مصرف تخم ریحان توصیه می‌شود.
- تخم ریحان مقوی قلب و مغز (دل و دِماغ) است.
- مقوی دهانه و بافت معده است و در دراز مدت موجب بهبود گوارش و کاهش برگشت غذا به مری یا ترش‌کردن می‌شود.
- معتدل‌کننده مزاج و پادزهر برخی سموم بوده و در گذشته برای درمان سوزاک، اسهال خونی و اسهال مزمن به کار می‌رفته است.
با توجه به مطالب گفته شده متوجه شدیم که بدگویی ها در مورد دو برادر ریحان سبز و بنفش شایعه ای بیش نبوده و این سبزی های مجبوب خاصیت ضد سرطانی موثری دارند.
