اصل چهارم، حرکت و سکون بدنی (ورزش)
منظور از حرکت و سکون میزان تحرک و ملاحظات مربوط به ورزش کردن است. نوع و میزان ورزش، باید بر اساس سن، جنس، مزاج و فصل تعیین شود. در ورزش، حرکات مفاصل باید دارای نیروی مقابل و کنترلی باشد و حرکت سریع مفصل تا انتهای دامنه حرکتی، بسیار خطرناک است. ورزش‌های غیر ایزومتریک (مانند وزنه‌برداری و پرورش‌اندام) اصولاً هیچ یک از اهداف ورزش طبّی را برآورده نمی‌کنند. نیاز بانوان به ورزش کردن، بسیار کمتر از آقایان است، به نحوی که اغلب، همان فعّالیت روزانه، برای سلامتی ایشان کفایت می‌کند. هرگونه فعّالیت سنگین ورزشی، به شدّت، سلامتی بانوان را به مخاطره می‌اندازد.
از دیدگاه طب سنتی، ورزش یکی از اصول مهم حفظ تندرستی است و به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند. ورزش در دفع فضولات باقیمانده از هضم غذا نیز نقش دارد. اگرچه فضولات ناشی از هضم غذا به روش‌های مختلف مثل ادرار، مدفوع، تعریق و … از بدن دفع می‌شود، همواره مقدار کمی از آن در بدن باقی می‌ماند.
نقش عرق کردن در ورزش
تجمع این فضولات به مرور زمان باعث آسیب به بدن می‌شود. حرکت و ورزش با ایجاد حرارت و گرمی در بدن، این فضولات را گداخته کرده و از طریق عرق از بدن دفع می‌کند. این حالت باعث احساس نشاط و سبکی و تقویت اشتها و هاضمه بعد از یک ورزش متعادل می‌شود.
ورزش با تحلیل رطوبت‌های زائد موجود در عضلات و اعصاب، باعث تقویت آنها می‌شود و از بروز بیماری‌های ناشی از ازدیاد رطوبت در آنها پیشگیری می‌کند. البته ورزش باید در حد اعتدال انجام شود چرا که ورزش بیش از حد علاوه بر دفع فضولات، باعث تحلیل مواد مورد نیاز بدن می‌شود و بدن را خشک و لاغر می‌کند.
حد و حدود ورزش کردن
ورزش در حدی توصیه می‌شود که باعث نفس‌نفس زدن و عرق کردن و تغییر رنگ چهره مایل به سرخی شود. با افزایش بیش از حد تنفس و تعریق نیز لازم است ورزش به‌تدریج قطع شود. ورزش در زمان گرسنگی مفید نیست زیرا در این وضعیت بدن به غذا نیاز دارد و ورزش همان مقدار کم از مواد مغذی باقیمانده در بدن را هم تحلیل می‌برد. ورزش کردن بعد از غذا نیز جایز نیست زیرا باعث ورود غذای هضم‌نشده به اعضا و آسیب به آنها می‌شود.
برای دیدن سایر اصول شش گانه (ستّه ضروریه) طب سنتی روی لینک‌های زیر کلیک کنید
- اصل اول – استفراغ و احتباس
- اصل دوم – اعراض نفسانی
- اصل سوم – هوا
- اصل پنجم – خواب و بیداری
- اصل ششم – خوردن و آشامیدن
