خوابیدن نقش مهمی در زندگی داشته و سلامت بیداری ما نیز تا حدود زیادی در گرو خواب خوب و رعایت اصول آن است. شاید اگر بدانیم که بدخوابی، بی خوابی و اختلالات خواب چه تأثیرات مهمی در زندگی ما دارد، این مقوله را جدی‌تر بگیریم شخصی که از سلامت جسمی برخوردار بوده و آداب و اصول خوابیدن را رعایت کند هم خوب می‌خوابد و هم خواب‌های بد نمی‌بیند زیرا خواب‌های بد نیز غالباً از عوارض رعایت نکردن آداب خواب است. در ادامه ۱۰ اصل مهم در خصوص خوابیدن را بر اساس تعالیم طب سنتی ارائه می‌کنیم.
آداب و اصول خوابیدن
اصل اول: وعده غذایی قبل از خواب
توجه به مصرف مواد غذایی و نوع آن قبل از خواب اهمیت بسیار دارد افراد چاق نباید غذاهای سنگین و تحریک کننده و یا چرب مصرف کنند و یا افراد لاغر نباید غذاهای خیلی سبک مصرف کنند.خواب در حال گرسنگی، موجب تحلیل اخلاط، رطوبت و لاغری می شود.
اصل دوم : فاصله بین وعده شام و زمان خواب
تنظیم فاصله زمانی بین شام و خواب، بستگی به وزن و خصوصیات فردی دارد. اما در حالت کلی بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین زمان خوردن شام و زمان خواب حداقل ۲ و حداکثر ۴ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و عملکرد سیستم گوارش به مشکل میخورد.
اصل سوم: اعتدال در خوردن و پرهیزی از پرخوری
اگر زیاد غذا بخورید متابولیسم بدن سرعت می‌گیرد، سیستم هضم سخت تر می‌شود و در نتیجه موقع خواب، مرتب در رختخواب غلت می‌زنید. پرخوری علاوه بر آنکه موجب بدخوابی می‌گردد، رویاهای پریشان را نیز بوجود می‌آورد.
اصل چهارم: پاک کردن دهان و دندان از باقیمانده غذا (قبل از خواب)
قبل از خواب نسبت به پاک کردن دهان از باقیمانده غذا با خلال کردن و شست و شوی دهان اقدام کنید، زیرا تمیزی دهان و دندان می‌تواند زمینه ساز خواب راحت تری گردد.
اصل پنجم: اجابت مزاج قبل از خواب
وجود مواد زائد و سموم در بدن می‌تواند موجب پریشانی خواب ها شود ضمن آنکه ممکن است خواب را قطع نموده و ما را مجبور به اجابت مزاج نماید که این خود عاملی برای بدخوابی محسوب می‌شود. پس قبل از خواب اجابت مزاج ضروری است.
اصل ششم:رعایت زمان خواب
بهترین زمان خواب از اول شب (بعد از نماز عشاء) تا قبل از طلوع آفتاب است که باعث نشاط و سرور می‌شود.
خواب پس از نماز صبح موجب بیماری می‌شود. خوابیدن پس از اذان ظهر مضر است و باعث فراموشی می‌شود. خواب آخر روز و پیش از اذان مغرب نیز باعث بروز بیماری‌های زیادی می‌شود.
خواب در روز باعث فساد معده، بدرنگ شدن پوست، سستی بدن، کاهش اشتها و بدبویی دهان می‌شود.
اصل هفتم: مدت زمان خواب
میزان خواب برای افراد و مزاج‌های مختلف متفاوت است:
- برای فردی با مزاج گرم و خشک ممکن است چهار الی پنج ساعت خواب کافی باشد.
- اما فردی با مزاج سرد و تر معمولاً به هفت الی هشت ساعت خواب نیاز دارد.
اصل هشتم: حالت خوابیدن
یکی از بهترین حالات خواب، خوابیدن به پهلو و قرار دادن یک بالش در میان زانوهاست. بلندی بالش زیر سر نیز باید به گونه‌ای باشد که سر و گردن کاملاً در راستای ستون فقرات قرار گیرند.
خوابیدن دائم بر روی صورت موجب کاهش جریان خون پوست و چروکیدگی آن می‌شود. خوابیدن بر پشت باعث جریان فضولات به غیر مجاری اصلی خود شده و موجب کمردرد، نزله و کابوس می‌شود.
اصل نهم: ویژگی بستر خواب
بستر خواب باید انعطاف پذیر باشد ولی خوابیدن در بستر خیلی سفت یاخیلی نرم باعث فشار به اعصاب و کمر درد می‌شود.
خوابیدن زیر نور خورشید باعث تحریک صفرا و سردرد می‌شود. خوابیدن زیر نور ماه موجب جذب خون به سطح بدن و خونریزی از بینی و تحریک شهوت جنسی می‌شود.
اصل دهم: شرایط اتاق خواب
باید اتاق خواب به خوبی تهویه گردیده و بی سر و صدا و در موقع خوابیدن کاملا تاریک باشد، تا خواب دچار اختلال نشود.
نکاتی پیرامون خوابیدن
- در زمان خواب در فصول سرد حتما با یک پوشش هرچند ظریف روی شکم را بپوشانید.
- از خوابیدن مداوم بر روی صورت باید اجتناب کرد زیرا موجب کاهش جریان خون صورت شده و تغذیه پوست را مختل می کند. تکرار این رفتار می تواند سبب چین و چروک صورت گردد.
- از خوابیدن بر روی شکم بپرهیزید.
- از خوابیدن در طول روز، مصرف چای یا قهوه در شب و کار کردن با گوشی موبایل قبل از خواب بپرهیزید.
- قبل از خواب از وسایلی که نور زیادی را به چشم وارد می‌کنند مانند موبایل، تبلت، کامپیوتر و تلویزیون استفاده نکنید.
- کارهای فکری شدید حداقل ۱ تا ۱.۵ ساعت قبل از خواب قطع شود.
