خوابیدن نقش مهمی در زندگی داشته و سلامت بیداری ما نیز تا حدود زیادی در گرو خواب خوب و رعایت اصول آن است. شاید اگر بدانیم که بدخوابی، بی خوابی و اختلالات خواب چه تأثیرات مهمی در زندگی ما دارد، این مقوله را جدی‌تر بگیریم شخصی که از سلامت جسمی برخوردار بوده و آداب و اصول خوابیدن را رعایت کند هم خوب می‌خوابد و هم خواب‌های بد نمی‌بیند زیرا خواب‌های بد نیز غالباً از عوارض رعایت نکردن آداب خواب است.
آداب و اصول خوابیدن
اصل اول: وعده غذایی قبل از خواب
توجه به مصرف مواد غذایی و نوع آن قبل از خواب اهمیت بسیار دارد افراد چاق نباید غذاهای سنگین و تحریک کننده و یا چرب مصرف کنند و یا افراد لاغر نباید غذاهای خیلی سبک مصرف کنند.خواب در حال گرسنگی، موجب تحلیل اخلاط، رطوبت و لاغری می شود.
اصل دوم : فاصله بین وعده شام و زمان خواب
تنظیم فاصله زمانی بین شام و خواب، بستگی به وزن و خصوصیات فردی دارد. اما در حالت کلی بهتر است شام سر شب خورده شود تا بین زمان خوردن شام و زمان خواب حداقل ۲ و حداکثر ۴ ساعت فاصله باشد؛ در غیر این صورت خواب عمیق نخواهد بود و حتی منجر به تشویش در خواب خواهد شد و عملکرد سیستم گوارش به مشکل میخورد.
اصل سوم: اعتدال در خوردن و پرهیزی از پرخوری
اگر زیاد غذا بخورید متابولیسم بدن سرعت می‌گیرد، سیستم هضم سخت تر می‌شود و در نتیجه موقع خواب، مرتب در رختخواب غلت می‌زنید. پرخوری علاوه بر آنکه موجب بدخوابی می‌گردد، رویاهای پریشان را نیز بوجود می‌آورد.
اصل چهارم: پاک کردن دهان و دندان از باقیمانده غذا (قبل از خواب)
قبل از خواب نسبت به پاک کردن دهان از باقیمانده غذا با خلال کردن و شست و شوی دهان اقدام کنید، زیرا تمیزی دهان و دندان می‌تواند زمینه ساز خواب راحت تری گردد.
اصل پنجم: اجابت مزاج قبل از خواب
وجود مواد زائد و سموم در بدن می‌تواند موجب پریشانی خواب ها شود ضمن آنکه ممکن است خواب را قطع نموده و ما را مجبور به اجابت مزاج نماید که این خود عاملی برای بدخوابی محسوب می‌شود. پس قبل از خواب اجابت مزاج ضروری است.
اصل ششم:رعایت زمان خواب
بهترین زمان خواب از اول شب (بعد از نماز عشاء) تا قبل از طلوع آفتاب است که باعث نشاط و سرور می‌شود.
خواب پس از نماز صبح موجب بیماری می‌شود. خوابیدن پس از اذان ظهر مضر است و باعث فراموشی می‌شود. خواب آخر روز و پیش از اذان مغرب نیز باعث بروز بیماری‌های زیادی می‌شود.
خواب در روز باعث فساد معده، بدرنگ شدن پوست، سستی بدن، کاهش اشتها و بدبویی دهان می‌شود.
اصل هفتم: مدت زمان خواب
میزان خواب برای افراد و مزاج‌های مختلف متفاوت است:
- برای فردی با مزاج گرم و خشک ممکن است چهار الی پنج ساعت خواب کافی باشد.
- اما فردی با مزاج سرد و تر معمولاً به هفت الی هشت ساعت خواب نیاز دارد.
اصل هشتم: حالت خوابیدن
یکی از بهترین حالات خواب، خوابیدن به پهلو و قرار دادن یک بالش در میان زانوهاست. بلندی بالش زیر سر نیز باید به گونه‌ای باشد که سر و گردن کاملاً در راستای ستون فقرات قرار گیرند.
خوابیدن دائم بر روی صورت موجب کاهش جریان خون پوست و چروکیدگی آن می‌شود. خوابیدن بر پشت باعث جریان فضولات به غیر مجاری اصلی خود شده و موجب کمردرد، نزله و کابوس می‌شود.
اصل نهم: ویژگی بستر خواب
بستر خواب باید انعطاف پذیر باشد ولی خوابیدن در بستر خیلی سفت یاخیلی نرم باعث فشار به اعصاب و کمر درد می‌شود.
خوابیدن زیر نور خورشید باعث تحریک صفرا و سردرد می‌شود. خوابیدن زیر نور ماه موجب جذب خون به سطح بدن و خونریزی از بینی و تحریک شهوت جنسی می‌شود.
اصل دهم: شرایط اتاق خواب
باید اتاق خواب به خوبی تهویه گردیده و بی سر و صدا و در موقع خوابیدن کاملا تاریک باشد، تا خواب دچار اختلال نشود.
نکاتی پیرامون خوابیدن
- در زمان خواب در فصول سرد حتما با یک پوشش هرچند ظریف روی شکم را بپوشانید.
- از خوابیدن مداوم بر روی صورت باید اجتناب کرد زیرا موجب کاهش جریان خون صورت شده و تغذیه پوست را مختل می کند. تکرار این رفتار می تواند سبب چین و چروک صورت گردد.
- از خوابیدن بر روی شکم بپرهیزید.
- از خوابیدن در طول روز، مصرف چای یا قهوه در شب و کار کردن با گوشی موبایل قبل از خواب بپرهیزید.
- قبل از خواب از وسایلی که نور زیادی را به چشم وارد می‌کنند مانند موبایل، تبلت، کامپیوتر و تلویزیون استفاده نکنید.
- کارهای فکری شدید حداقل ۱ تا ۱.۵ ساعت قبل از خواب قطع شود.