خارشتر و تَرَنجِبین

خارشتر که تحت عنوان اُشترخار، حاج، عاقول و دَوَتیکانی نیز در منابع طب سنتی ایران شناخته می شود، گیاهی با خارهای فراوان است و در برخی نقاط خصوصا جنوب خراسان نوعی مان با نام ترنجبین توسط حشره ای سخت بالپوش بر روی آن تولید می شود. برای خارشتر افعال متفاوتی نظیر رادع، جالی، مفتح و تریاق سموم و برای ترنجبین افعالی نظیر ملین طبع و مسهل صفرا در طب سنتی ایران قید شده است. خارشتر به صورت خوراکی و موضعی جهت درمان بواسیر نافع است. عرق خارشتر جهت درمان سنگهای کلیوی کاربرد دارد. در این مقاله نام این گیاه و مان آن براساس خصوصیاتی که درمنابع طب سنتی برای آن مذکور است، مشخص گردید. نتیجه اینکه مشخصات خارشتر و مان ترنجبین در طب سنتی ایران به طور کامل با Alhagi persarum Boiss.&Buhse. Syn.: Alhagicamelorum L. از خانواده پروانه واران (Papillionaceae) مطابقت دارد.