درمان سرماخوردگی های ساده با نسخه های خانگی طب سنتی

در سرماخوردگی های ساده که علائم آن محدود به آبریزش بینی، عطسه و خستگی است و علائم عفونت باکتریال و ویروسی را ندارد از مصرف نابجای آنتی بیوتیک ها و کورتون ها پرهیز کنید و با چند نسخه ساده طب سنتی خود را در منزل درمان کنید.

اصول درمانی سرماخوردگی

1. کم بخورید: چرا که پرخوری باعث تجمع مواد در بدن و کند شدن هضم ماده بیماری می‌شود.
2. کم بنوشید: چون آب مانع کندی هضم ماده بیماری به علت سردی و نیز افزایش آبریزش می شود.
3. کم بخوابید: چون خواب باعث کاهش متابولیسم مغزی و کاهش قدرت هضم ماده بیماری توسط آن می‌شود. البته استراحت ضروری است.
4. تا دو ساعت بعد از غذا نخوابید: چون خواب بعد از غذا باعث افزایش تبخیر مواد هضم نشده از معده و پر شدن سر از آن می‌شود.
5. مواد معطر نخورید: مغز غذاهای معطر را دوست دارد و به خود جذب می‌کند و باعث افزایش آبریزش و خلط پشت حلق می‌شود.
6. سرتان را همیشه حتی در خواب پوشانید: چون حرارتی که در سر باعث هضم ماده مرض می شود خارج شده و نیز مخصوصا در فصل پاییز بادهای ناسازگار، هضم ماده مرض را کند می کنند.
7. بخور دهید: حتی بخار آب به تنهایی به هضم ماده مرض کمک می کند اما اگر بینی و گلو خارش یا سوزش دارد گل بنفشه و اگر ندارد گل بابونه را کنی با آب بجوشانید.
8. غذاهای سنگین نخورید: چون حرارت غریزی متوجه هضم ماده مرض نخواهد بود.
9. از دود استفاده کنید: دودهای مثل دود کندر در موارد گرفتگی مجاری تنفسی باعث بازگشایی و در موارد عفونت موجب پخته شدن و دفع مواد عفونی می شود.همچنین مانع سرایت بیماری به دیگران است.
10. روزها نخوابید: خورشید مواد را به سر و ظاهر بدن جذب می کند و در خواب میل حرارت غریزی به سمت عمق بدن است. بدین سان مواد در سر جمع می شود و تحلیل نمی‌رود.
11. حمام کنید: حمام باعث پخته شدن مواد است. مراقب باشید چون بایستی سر و صورت خوب خشک شود و تا رفع کامل التهاب حمام پوشیده باشد.
12. مراقب یبوست باشید: یبوست صعود بخارات عفونی به سر و ضعف بیشتر می شود. بهتر است از غذاهای ملین استفاده کنید چون روانی شکم می‌تواند باعث تسریع در دفع ماده مرض شود.
13. عرقیات سرد میل کنید: این مورد در سرماخودگی‌های طول کشیده مناسب نیست. عرقیات سرد باید نیم ساعت قبل از غذا میل شود و بوی عطر نداشته باشد.

توصیه های ضروری در ابتدای ابتلاء به سرماخوردگی

سرماخوردگی معمولا یک بیماری بی خطر و خودمحدودشونده بوده و اصولا در بیش از 80% موارد، نیازمند مراجعه به پزشک نمی‌باشد. به همین سبب توصیه می شود در افراد مبتلا به سرماخوردگی که از جنبه های دیگر سالم بوده و مستعد ابتلاء به عارضه خاصی نمی باشند توصیه های ذیل را بکار گیرند:

• عدم جلوگیری ازخروج ترشحات معمولی و قابل تحمل سرماخوردگی (آبریزش بینی، اشک ریزش و عطسه قابل تحمل)،
• عطسه شدید در ابتدای سرماخوردگی باید درمان شود ولی در انتهای بیماری، تا حد امکان نباید مانع عطسه گردید.
• استحمام در ابتدای زکام بخصوص اگر با تب همراه باشد مضر می باشد.
• بیمار در طول درمان از مصرف خوراکی های نفاخ مثل نخود و لوبیا، غذاهای غلیظ مانند پیتزا، ماکارونی، لازانیا، آش رشته، حلیم و کله پاچه، قابض، شور، ترش ، لبنیات و میوه های دارای رطوبت زیاد( خیار، هندوانه، نارنگی و…) پرهیز نماید.
• اجتناب از مصرف گوشت و روغن تا بهبودی کامل (در صورت ضرورت مصرف گوشت، در انتهای دوره بیماری، می تواند مقدار کمی گوشت لطیف و دارای هضم آسان مثل گوشت راستای گوسفند جوان ،جوجه، بال و گردن مرغ در سوپ جو ویا شوربا استفاده نماید.)
• عدم مصرف گردو، پنیر کهنه، سیرخام، پیاز خام و سبزی تره،
• عدم روغن مالی واستفاده از ژل در سر.

نسخه های خانگی طب سنتی برای درمان سرماخوردگی های ساده

دمنوش ها و جوشانده ها

• دم كرده پونه كوهی و آويشن شيرازی در فصل پاييز و زمستان بسيار مناسب بوده، خاصيت ضد عفونی كنندگی داشته و برای سرماخوردگی نيز بسيار مفيد است.
• اين دمنوش را می توان با مقداری عسل مخلوط نموده و روزانه چند نوبت ميل نمود.
• از ديگر داروهای گياهی براي درمان سرماخوردگی، جوشانده گياهان اسطوخودوس، پونه، نعناع و آويشن می باشد.
• براي تهيه جوشانده اين گياهان بهتر است ميزان مساوی از هر گياه را در ظرفی ريخته و دو ليوان آب به آن اضافه كنيد. پس از جوشيدن آن را در چندين نوبت بنوشيد.

كدو حلوايی

• برای سرماخوردگی هاي ساده در فصل سرد، كدو حلوايی يی درمان مناسب است كه می تواند به صورت بخار پز به همراه كمی پودر نبات و دارچين مصرف شود.
• كدو حلوايی منبع مناسب ويتامين E، C و بتاكاروتن است كه همه آن ها خاصيت آنتی اكسيدانی دارند.

زنجبيل

• زنجبيل تازه از جمله گياهان دارويی است كه تاثير فوق العاده اي در پيشگيری از ابتلا به سرماخوردگی در فصول سرد دارد.
• اين گياه خاصيت ضد باكتری و ضد ويروسی داشته و يكی از بهترين محرک ها براي تقويت و افزايش توان سيستم ايمنی و دفاعی بدن محسوب می‌شود.
• اين گياه را می توان به عنوان مواد اوليه براي تهيه غذا در وعده های روزانه استفاده كرد و يا آن را به صورت دمنوش زنجبیل مصرف نمود.

شيرين بيان

• مصرف ريشه گياه شيرين بيان يكی از داروهای مناسب برای درمان سرفه های ناشی از سرماخوردگی است.
• توصيه می شود مقدار اندكی از ريشه شيرين بيان با اندكی آب جوشانده، سپس آن را با كمی عسل مخلوط كرده و نوشيد. (البته تعيين ميزان مصرف شيرين بيان بايد با نظر پزشک انجام شود، زيرا زياده روی در مصرف گياه شيرين بيان عوارضی جدی را به دنبال دارد).

آش ها و شورباهای ساده

• مصرف آش های ساده مثل اسپيدبا (اسفيدباج) برای بهبود حال افراد در زمان سرماخوردگی می‌تواند مناسب باشد.
• این آش به راحتی با استفاده از برنج،‌ جعفری و گشنيز، كمی تره و شنبليله، بال و گردن مرغ، كمی روغن زيتون، مقدار كمی نمک، زردچوبه يا زعفران، زيره و در صورت تمايل مقداری كدو آماده می‌شود.

درمان سرفه

• جهت كنترل سرفه های خشک، می‌توان يک قاشق غذاخوری به دانه را در يک ليوان آب خيساند تا حالت ژله ای پيدا كند و هر چند ساعت يكبار، يک قاشق غذاخوری از آن را ميل كنيد.
• دانه های به را در دهان نگهداريد و لعاب آن را قورت دهيد.

معجونی برای رفع تب، گلو درد، عفونت گلو و گرفتگی صدا

اگر تب، گلو درد، عفونت گلو و گرفتگی صدا دارید چه در بزرگسالان و چه در نوزادان این روش پاسخگوست:

• دو قاشق غذاخوری جو پوست کنده را به همراه ده عدد عناب و پنج گرم بنفشه را داخل 3 تا 4 لیوان آب بجوشانید تا لعاب دار شده و خوب پخته شود.
• بعد مواد را صاف کرده و لعابش را به شخص بیمار بخورانید.
• اگر بار اول بهبودی حاصل نشد تکرار کنید.

تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان نزله سرد

بهتر است در فصول سرد و به خصوص در موارد شك به بيماري سرماخوردگي از مصرف نوشيدني هاي سرد اجتناب كرد.

• نوشيدن يک تا دو ليوان دم كرده دارچين در طول روز سيستم دفاعی بدن را نسبت به ابتلا به سرماخوردگی و زكام مقاوم و ايمن می كند.
• در ضمن در نزله سرد (سرماخوردگی طول كشيده با ترشحات غليظ و لزج، كه به سختی از مجاری تنفسی جدا می‌شود و می‌تواند بيشتر به رنگ سفيد و كمتر به رنگ های زرد و سبز و تيره باشد) نيز از بهترين دمنوش ها است.
• در اين مرحله از بيماری، طب ايرانی پيش از هر چيز برای رقيق كردن و دفع اخلاط غليظ بدن دست به كار می شود.
• بدين منظور، از بيمار خواسته می شود كه سر خود را بپوشاند و حتی آن را با كمک حوله ای كه گرم شده، گرم نگاه دارد.
• استفاده از بخور تركيبي از گياهان دارويی شويد، بابونه، بومادران و آويشن و مرزنجوش برای درمان نزله سرد بسيار مفيد و مناسب است.
• همچنين نوشيدن يک فنجان از جوشانده صاف شده از اين تركيب، هر چند ساعت يكبار، نيز به بيماران مبتلا به نزله سرد توصيه مي شود.
• در كنار اين موارد استفاده از غذاهای سبک از قبيل حريره سبوس گندم (تهيه شده از آب، سبوس گندم، نشاسته، كتيرا، روغن بادام و شكر و همچنين مصرف مغز بادام، روغن بادام شيرين و كره گاو) نيز توصيه می‌شود.
• همين طور نوشيدن جوشانده ای كه از گياهانی چون زوفا، ريشه شيرين بيان و انجير تهيه شده باشد، برای نرم كردن سينه مبتلايان به نزله سرد كه خلط های غليظ دارند، مفيد است.

منبع: نشریه حکیم ایرانی، زمستان 94 و با تشکر از دکتر روح الله شعرا برای ارائه مطلب اصول درمان سرماخوردگی