در مواقعی که ماه مبارک رمضان با روزهای بلند بهار یا تابستان مقارن می‌شود، یکی از مشکلات اساسی روزه داران، بروز تشنگی در طول روز و در حین روزه داری است. بنابراین ما در این پست از مجله طبایع، قصد داریم شما را با چند راهکار ساده طب سنتی جهت مقابله با تشنگی در طول روزه داری آشنا نماییم.
احساس تشنگی نشانه چیست؟
- احساس تشنگی یکی از علائم وجود حرارت و خشکی بیش از حد در اندام های داخلی بدن است.
- حرارت بیش از حد کبد، قلب، معده، کلیه، شش ها و حتی حرارت بیش از حد مغز می‌تواند تشنگی بدنبال داشته باشد.
با تشنگی ماه رمضان و عطش روزه داری چه کنیم؟
روزه داری، طبیعتاً گرسنگی و تشنگی رو به همراه داره و قرار نیست کسی اصلاً گرسنه و تشنه نشه، اما برای کمتر تشنه شدن رعایت یک سری نکات بهتون خیلی کمک می‌کنه:
1) برای تشنگی کمتر، از این موارد پرهیز کن!
- غذاهای سرخ کرده، ادویه دار، چرب، غذای مانده، کنسروها و غذاهای آماده بسته بندی شده در وعده افطار و سحر.
- مصرف زیاد غذاهایی با طبع گرم و خشک و مولد صفرا
- پرخوری و درهم خوری (پرخوری، پرنوشی و تشنگی میاره)
- مصرف خوردنی‌های ادرارآور مانند هندوانه و چای پررنگ در وعده سحر
- مصرف زیاد میوه‌های گرمسیری مانند موز و انبه
- خوراکی‌های عطش آور چون بادمجان، کشک، ماکارونی، خیارشور، سوسی و کالباس، ماهی و کنسروها و …
- مصرف زیاد شیرینی‌ها به ویژه شیرینی‌های قنادی چون بامیه، زولبیا، پشمک
- کارها و فعالیت های بدنی زیاد
- مواجهه با گرمای روز و تابش آفتاب
- افکار منفی، استرس، هیجان و عصبانیت
2) برای تشنگی کمتر، این نکات رو رعایت کن!
- خوردن خورش‌های کم چرب حاوی چاشنی زرشک، آلو بخارا، تمرهندی، آبغوره، آب نارنج در وعده سحر (سردمزاجان احتیاط کنند).
- مصرف متعادل آب و مایعات رطوبت بخش در حدفاصل افطار و سحر
- مصرف میوه و سبزیجات با فاصله دو ساعته بعد از افطار (مناسب فصل، سازگار با بدن، بدون درهم خوری و در حد اعتدال)
- مصرف فالوده هندوانه با سکنجبین / کاهو سکنجبین/ فالوده خیار و سکنجبین (دو ساعت بعد افطار).
- مصرف فالوده سیب (حداقل یکساعت بعد از افطار)، مقوی سیستم قلب و گوارش و رفع کننده عطش
3) از این نوشیدنی‌ها بین افطار و سحر بنوش!
روزه داری و گرسنگی باعث افزایش حرارت بدن و افزایش تولید صفرا می شود. برای رفع تشنگی در طی روز توصیه می‌شود در فاصله افطار تا سحری از نوشیدنی های زیر استفاده کنید:
- شربت آبلیموی تازه
- شربت سرکه شیره
- نوشیدن عرق کاسنی به تنهایی یا همراه خاکشیر یا یک قاشق چایخوری تخم خرفه
- شربت تخم خرفه
- شربتی از تخم شربتی و چند قطره ای لیموترش تازه و سکنجبین
- شربت بیدمشک با گلاب
- نوشیدن ماء الشعیر طبی به جای آب و چای
یک نسخه مجرب از کتاب تحفه المومنین برای رفع عطش و تشنگی روزه داری
افراد روزه دار به ویژه روزه اولی‌ها و جوانان عزیز برای رفع عطش و تشنگی در ماه رمضان می‌توانند این نسخه را امتحان نمایند:
- تخم خرفه را نیمکوب کرده و در دوغ خیس کنید تا یکساعت بماند.
- سپس صاف کرده و در صافی خشک نمایید.
- این کار را تا 3 مرتبه انجام دهید.
- تخم خرفه خشک شده را در ظرف دربسته و داخل یخچال نگه دارید.
- در فاصله افطار و سحر در شربت خاکشیر ریخته و میل کنید.
از افطار تا سحر چطور مایعات مصرف کنیم؟
- شروع افطار با یک مایع گرم و کمی شیرین باشه (آب یا شیر داغ رو به ولرم، چایی کمرنگ) و تکمیل اون با سوپ ساده سبزیجات، شیربرنج، فرنی و ..
- مصرف «چای پررنگ» در افطار ممنوع!
- آب و سایر نوشیدنی‌ها یک ساعت بعد افطار میل بشه
- در وعده سحر، مایعات مورد نیاز بدن بین نیم تا یکساعت قبل از وعده سحر مصرف بشه
- بعد از خوردن سحری، آب و چایی نخورید.
- موقع افطار و سحر تنها در صورت ضرورت و عطش شدید، در حد رفع نسبی عطش آب بنوشید آن هم به صورت جرعه جرعه و کم!
تشنگی در حین روزه داری را چطور کنترل کنیم؟
- بوییدن یک سیب
- اسپری کردن گلاب در فضای اطراف و بر صورت
- آب زدن به سر و سینه
- گذاشتن پاها در آب خنک
- خوابیدن قبل اذان ظهر یا خواب معتدل در میانه روز و قبل از غروب آفتاب
حرف پایانی…
در ماه مبارک رمضان، به واسطه روزه داری و قطع مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های تری بخش و خنکی بخش، روزهای گرم و بلند و عوامل گرم کننده دیگر مانند حرکت بدنی و روحی، از رطوبات بدن کاسته شده و بر گرمی و خشکی قلب، معده و کبد افزوده می گردد و با این افزایش حرارت درونی بدن، فرد دچار تشنگی زیاد می‌شود.
این وضعیت، خشکی پوست و مزاج، افکار بد، بدخوابی، عصبانیت و تحریک پذیری به ویژه در افراد گرم و خشک مزاج رو به دنبال دارد که ما باید از طریق روش‌های فوق، از گرمی و خشکی بدن بکاهیم تا تشنگی هم کمتر بروز پیدا کند.
توجه: البته ناگفته نماند که افراد مسن به واسطه سرد شدن مزاجشان، نوشیدنی که در ایام مصرف می‌کنند ترجیحاً گرم باشد (آب جوش/ آب عسل، چای کم رنگ ایرانی) ولی جوانانی که گرم مزاج هستند و عطش زیادی دارند، مایعات خنک (نه یخ) که عطش آن ها را کم کند ( شربت آبلیمو و خاکشیر، سکنجبین، عرق کاسنی و ..)
