در این پست به معرّفی 15 نوع آبگوشت به نقل از مجموعه کتب طبّی انتزاعی (فارسی) (نرم افزار جامع طبّ، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی) می پردازیم:
فهرست محتوا پنهان
آبگوشت نخود لوبیا یا آبگوشت ساده
مواد لازم
- گوشت سر سینه یا گوشت گردن،
- دنبه
- نخود و لوبیای مرمری (سفید)
- سیب زمینی
- فلفل
- زردچوبه
- پیاز
- دارچین
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را به قطعات درشت برش زده، چربی هایش را با پیاز خرد کرده در قابلمه ریخته روی شعله بگذارند.
- روغن چربی ها که بیرون آمد گوشت ها را ریخته کمی تفت بدهند
- فلفل و زردچوبه را اضافه کرده یکی دو تفت دیگر داده آب بریزند و نخود و لوبیا را -که پاک کرده و شسته اند- اضافه کرده در قابلمه را گذاشته تا سه چهار ساعت روی شعله کم بجوشد.
- اگر بخواهند کف گوشت را بگیرند – که دستورش در نوع دوم خواهد آمد- فلفل و زردچوبه را از ابتدا اضافه نمی کنیم بلکه آنرا همراه با نمک و سیب زمینی می ریزیم.
- نیم ساعت به برداشتن غذا، سیب زمینی را پوست کنده شسته همراه نمک یا نمک و فلفل و زردچوبه بریزند.
- موقع کشیدن ابتدا دنبه ها را درآورده با گوشت کوب بکوبند و سپس آب آبگوشت را روی دنبه ها خالی کنند.
- گوشت را از استخوان و خرده استخوان جدا کرده با سیب زمینی و نخود لوبیاها خوب بکوبند و در بشقاب ریخته وسطش را کمی گود کرده، یکی دو قاشق از آب آبگوشت در آن بریزند.
- روی آبگوشت و گوشت کوبیده کمی دارچین پاشیده سر سفره ببرند.
- آب آنرا با نان ترید کرده با پیاز یا ترشی می خورند و گوشت کوبیده را بعد از آن با نان صرف می کنند.
نوع دوم آبگوشت نخود لوبیا
مواد لازم
- گوشت سرسینه یا قلوه گاه یا گردن یا ماهیچه
- دنبه
- نخود و لوبیای مرمری (سفید)
- پیاز
- سیب زمینی
- فلفل
- زردچوبه
- ادویه
- نمک
- دارچین
دستور طبخ
- دیزی یا قابلمه را آب ریخته روی شعله گذاشته و آبش که جوش آمد گوشت شسته را در آن ریخته درش را بگذارند.
- چند دقیقه بعد درش را برداشته کف و سیاهی هائی که روی آب و اطراف ظرف جمع می شود را با قاشق گرفته دور بریزند و ادامه دهند تا آب آن صاف بشود.
- سپس نخود و لوبیا را که پاک کرده و شسته اند ریخته، یکی دو پیاز پوست کنده را چهارپاره کرده بیندازند و درش را گذاشته شعله را ملایم تر کرده چهار پنج ساعت آنرا به حال ته جوش بگذارند.
- یک ساعت به برداشتن ادویه، فلفل، زردچوبه، نمک و سیب زمینی را ریخته باز به حال خود گذارند.
- سیب زمینی این آبگوشت را معمولا با پوست می ریزند که موقع کوبیدن گوشت پوست آنرا می کنند. ولی دقت شود که سیب زمینی را شسته و تمیز کرده باشند.
- بقیه مراحل از کشیدن و کوبیدن و نوش جان کردن مانند آبگوشت نوع اول است.
- این آبگوشت را با ترشی، سبزی یا پیاز می خورند.
آبگوشت نخود
مواد لازم
- گوشت ماهیچه یا گردن یا ران
- دنبه
- نخود
- پیاز
- سیب زمینی
- فلفل
- زردچوبه
- ادویه
- گوجه فرنگی
- نمک
دستور طبخ
- نخود را یک شب در آب خیسانده روز بعد پوستش را گرفته حاضر بکنند.
- گوشت را یا با پیاز خرد کرده و دنبه تفت داده، یا با پیاز بار کرده، جوش که آمد کفش را گرفته نخود را ریخته، شعله را ملایم کنند و چهار پنج ساعت به حال جوشیدن ملایم بگذارند.
- یک ساعت به برداشتن مصالحش مانند سیب زمینی، فلفل، زردچوبه، نمک و ادویه را ریخته، اگر بخواهند گوجه فرنگی چهارپاره کرده -یا آب آن را- نیز اضافه کرده دو مرتبه به حال خود بگذارند.
- آب این آبگوشت را ترید کرده، گوشتش را نکوبیده همراه نخود و سیب زمینی با نان می خورند.
- در این آبگوشت، ریختن یا نریختن سیب زمینی از شرایط نمی باشد.
آبگوشت لپّه
مواد لازم
- گوشت ماهیچه یا گردن یا سرسینه
- دنبه
- لپه
- پیاز
- سیب زمینی
- گوجه فرنگی
- فلفل
- زردچوبه
- ادویه
- دارچین
- لیمو عمانی
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را شسته همراه پیاز چهار پاره کرده بار بگذارند.
- یک ساعت به برداشتن لپه را با دیگر مخلفات از آب گوجه و سیب زمینی و ادویه و فلفل و زردچوبه و نمک را ریخته، اگر بخواهند یکی دوعدد لیموعمانی هم سوراخ کرده اضافه کنند.
- دلیل با گوشت نریختن لپه هم این است که لپه زود پخته می شود.
- این آبگوشت هم موقع کشیدن اول دنبه هایش کوبیده می شود و گوشتش هم با لپه اش کوبیده می شود و پس از کشیدن غذا برای طعم بهتر روی آن کمی دارچین پاشیده می شود.
- این آبگوشت را با پیاز می خورند.
آبگوشت نعناع جعفری
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی پرچربی
- لوبیا قرمز
- نعناع
- جعفری
- پیاز
- گوجه سبز
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را شسته با پیاز و لوبیا قرمز بار کنند.
- گوشت که نیم پز شد نعناع جعفری را که پاک کرده شسته ریز خرد کرده اند اضافه کرده، گوجه سبز را نیز که قبلا باید پخته و هسته اش را گرفته باشند با فلفل، زردچوبه و نمک بریزند.
- گوشت این آبگوشت به دلیل وجود سبزی و گوجه باید پرچربی تر باشد وگرنه چندان لذیذ نمی شود.
- شرط دیگر خوشمزه شدن آن این است که نصف دنبه آن را در آبش کوبیده، نصفش را با گوشتش بکوبند.
- ترشی با این آبگوشت خوب نمی شود.
آبگوشت غوره
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی پرچربی
- نخود و لوبیا سفید (مرمری)
- غوره
- سیب زمینی استانبولی
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- ادویه
- آب یا رب گوجه فرنگی
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را با پیاز چهار پاره نموده بار کنند.
- در جوش های اول کف و سیاهی روی آب را گرفته، سپس نخود و لوبیا را ریخته شعله را کم کنند.
- یک ساعت به برداشتن، سیب زمینی را شسته با پوست بریزند و هم زمان، دم غوره ها را هم گرفته شسته با ادویه، فلفل، زردچوبه، نمک و آب گوجه فرنگی بریزند.
آبگوشت کشک و بادمجان
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی چرب
- عدس
- بادمجان
- کشک
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
دستور طبخ
- گوشت و پیاز را بار کنند.
- نزدیک پخته شدن گوشت، عدس را که پاک کرده شسته اند ریخته، بادمجانش را نیز که پوست کنده پاره پاره خرد کرده اند، با فلفل و زردچوبه و نمک ریخته، به حال اول بگذارند.
- یک ساعت بعد غذا حاضر است.
- پس از کوبیدن دنبه و خالی کردن آب، کشک را به اندازه ای که سفیدرنگ شود توی آب ریخته بادیه را مجدّدا روی شعله بگذارند.
- استخوان و خرده استخوانهای گوشت را پاک کرده مقداری کشک به آن اضافه کرده بکوبند.
- پاشیدن کمی فلفل خشک روی ترید آبگوشت و گوشت کوبیده، این آبگوشت را خوشمزه تر می کند.
- همچنین می توان به جای فلفل خشک، هنگام پخت از فلفل سبز استفاده کرد.
- این آبگوشت را با پیاز می خورند.
آبگوشت بزباش
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی پرچربی
- لوبیا چشم بلبلی
- تره
- جعفری
- شنبلیله
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
- ادویه
- گرد لیموعمانی یا گرد غوره
دستور طبخ
- گوشت و پیاز را بار کرده جوش که آمد کف رویش را گرفته لوبیا را بریزند
- یک ساعت به برداشتن آن، سبزی را که پاک کرده، شسته، ریز خرد کرده اند، با فلفل، زردچوبه، نمک، ادویه، گرد غوره یا گرد لیمو بریزند.
- اگر گوشت آبگوشت بزباش دنبه بیشتری داشته باشد که نصف دنبه اش را در آب و نصف آن را هم در گوشت و مخلفات بکوبند خوشمزه تر می شود.
آبگوشت برنج یا شله بریان
مواد لازم
- گوشت سرسینه
- پیاز
- خرده برنج
- نخود
- زیره
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
دستور طبخ
- گوشت و پیاز را بار کرده طبق دستور کف آن را گرفته سپس نخود را بریزند.
- گوشت که نیمپز شد برنج را که پاک کرده و شسته اند با فلفل و زردچوبه و زیره و نمک اضافه کنند.
- این آبگوشت را با ترشی می خورند.
- زیره باید نکوبیده باشد.
آبگوشت سیب
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی
- لوبیا قرمز یا لوبیا چیتی
- سیب
- گوجه برغانی
- سرکه
- قند
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را با پیاز بار کرده کف آن را بگیرند.
- لوبیا را پاک کرده، شسته بریزند و یک ساعت به برداشتن، سیب آنرا همراه گوجه برغانی و قند و سرکه و فلفل و زردچوبه و نمک اضافه کنند.
- برای هر 400 گرم گوشت، 100 گرم لوبیا و چهار سیب درختی که پوست و هسته آنها را گرفته باشند و 50 گرم گوجه برغانی لازم است.
- اگر گوجه برغانی خوب بی نمک نبود به جای آن می توانند از قیسی استفاده کنند یا به همان سرکه و قند برای چاشنی سیب اکتفا بکنند.
- این آبگوشت را با سبزی و پیاز می خورند.
آبگوشت به و سرکه شیره
این آبگوشت درست همانند آبگوشت سیب می باشد، با تفاوت این که به جای سیب، به و به جای قند از شیره استفاده می کنند، اگرچه در صورت نبودن سرکه شیره اشکالی ندارد که از سرکه و قند نیز استفاده کنند. ترش و شیرینی این دو آبگوشت بسته به میل و رغبت خورنده می باشد که قبل از کشیدن آنرا چشیده اندازه بکنند. پاشیدن مختصری دارچین روی آبگوشت و گوشت کوبیده این غذا به طعم و مزه و قوت آن اضافه می کند. این آبگوشت را نیز با سبزی و پیاز می خورند. کاملتر است اگر این دو آبگوشت را با سیب و به و قیسی و گوجه برغانی(یا آلو) و سرکه و قند بپزند.
آبگوشت کلم قمری
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی پرچربی
- نخود و لوبیا سفید
- سیب زمینی
- کلم قمری
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- ادویه
- دارچین
- گرد لیمو عمانی
- نمک
دستور طبخ
- گوشت را با پیاز و نخود لوبیای پاک کرده ریخته بار کنند.
- لوبیای این آبگوشت باید زیاد باشد.
- چند دقیقه که جوشید کف رویش را گرفته درش را گذاشته با شعله ملایم بپزند.
- گوشت که نیمپز شد کلم قمری را پوست گرفته به تکه های درشت تر خرد کنند و بریزند و از این پس درب دیزی یا قابلمه را باز گذارند، و این برای آن است که بوی کلم قمری دور بشود.
- نیم ساعت به برداشتن، سیب زمینی، فلفل، زردچوبه، ادویه و نمک را بریزند.
- موقع کشیدن، نصف دنبه را برای آبگوشت، کوبیده، نصف دنبه را برای کوبیدن داخل گوشت بگذارند، که به این صورت گوشت کوبیده اش هم لذیذ می شود.
- چاشنی این آبگوشت گرد لیموعمانی یا گرد غوره است که با کمی دارچین وقتی نان را در آب ترید کردند روی آن و پس از کوبیدن گوشت روی گوشت کوبیده می پاشند.
- این آبگوشت را با سبزی و پیاز می خورند و در صورت نپاشیدن گرد لیمو یا گرد غوره با سبزی می خورند.
آبگوشت گندم
مواد لازم
- گوشت سرسینه
- نخود و لوبیای سفید
- گندم پوست کنده
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- سیب زمینی
- نمک
دستور طبخ
- گوشت و نخود لوبیا و گندم و پیاز را با هم ریخته بار کنند و نیم ساعت به برداشتن، سیب زمینی، فلفل، زردچوبه و نمک را بریزند.
- این آبگوشت را ساده می خورند؛ اگرچه با ترشی یا همراه پیاز یا سبزی هم خوب می شود.
آبگوشت آجیل
مواد لازم
- گوشت سرسینه
- لوبیا مرمری
- مغز گردو
- مغز پسته
- مغز بادام درختی
- سیب
- به
- آلو
- قیسی
- گوجه برغانی
- سیب زمینی
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- زعفران
- سکنجبین یا سرکه قند
- نمک
- زیره نکوبیده
دستور طبخ
- گوشت و لوبیا و پیاز و مغزها را با هم بار کنند.
- نیمپز که شد، قیسی و آلو و گوجه برغانی را بریزند و نزدیک برداشتن فلفل، زردچوبه، زیره و نمک بزنند و چاشنی اش را بریزند و وقتی کشیدند روی آب گوشت و روی گوشت کوبیده اش زعفران سائیده بپاشند.
- چاشنی غذا را از ترش و شیرین چشیده اندازه کنند.
- این آبگوشت غذائی است بی اندازه مقوی و خوشمزه که سابق بر این برای تازه دامادها می پختند، لذا آنهائی هم که هر شب بخواهند داماد شوند می توانند میل کنند!
آبگوشت سیر
مواد لازم
- گوشت آبگوشتی
- نخود و لوبیا سفید
- برنج
- گندم پوست کنده
- سیر
- پیاز
- فلفل
- زردچوبه
- نمک
دستور طبخ
- گوشت و نخود لوبیا و گندم و سیر و پیاز را باهم ریخته، گوشت که نیمپز شد برنج را با فلفل، زردچوبه و نمک بریزند.
- این آبگوشت را سرد طبیعت ها می خورند، اگرچه این گونه افراد می توانند در غالب آبگوشت ها از سیر استفاده کنند، اما باید سیر و پیاز را با هم بریزند.
- این آبگوشت را با سیرترشی یا ترشی می خورند.
منبع
شیعه طب