يبوست يا خشكی مزاج عارضه‌ای در دستگاه گوارش است كه به موجب آن مواد دفعی در روده بزرگ سفت می‌شوند و دفع آنها با درد و سختی همراه می‌شود. عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد یبوست نقش داشته یا حتی آن را تشدید کنند، که یکی از این موارد رژیم غذایی کم‌فیبر یا به عبارتی مصرف موادغذایی یبوست زا است، که در ادامه به معرفی این مواد غذایی خواهیم پرداخت.
يبوست چيست؟
- يبوست را «ام امراض» يعنی مادر بيماری‌ها ناميده‌اند و در بسياری از منابع طب جديد، دفع كمتر از سه بار در هفته، يبوست واقعی در نظر گرفته می‌شود.
- حال آنكه در ديدگاه طب ايرانی دفع بايد مطابق با وعده‌های غذايی اصلی هر فرد صورت گيرد.
- طب ايرانی معتقد است دفع كمتر از 2 بار در روز و هرگونه سختی و احساس فشار در زمان دفع، يبوست است و با توجه به اين نكته، آمار يبوست درجامعه ما بسيار بالا خواهد بود.
- بنابراین هرگز نگذاريد يبوست بيش از سه روز طول بكشد، وگرنه عوارض حاد هموروييد (بواسير) گريبان شما را می‌گيرد.
- در طب سنتی، يبوست يک بيماری مجزا در نظر گرفته نمی‌شود و در واقع يبوست نشانه ای است كه وجود اسباب بيماری و از ميان رفتن اسباب سلامت در فرد را نشان می‌دهد.
بیشتر بخوانید!
چرا دچار یبوست می شویم؟
علت اصلی يبوست، ناشناخته است، اما عوامل متعددی هستند که در ایجاد یا تشدید آن دخیل هستند از جمله:
- فعالیت بدنی کم (کم تحرکی) یا فعالیت‌های ورزشی خیلی شدید
- صنعتی شدن و تغییر رژیم غذایی
- رژیم غذایی کم فیبر
- استرس‌های روانی از قبیل افسردگی
- غلبه سردی بر امعا يا روده و معده
- خشكی غذاها
- استفاده بيش از حد از مدرات (ادرار آور)
- كثرت تعريق و حرارت هوا
- برخی از بيماری‌ها مانند كم كاری تيروئيد، بيماری ديابت، تومورها و سرطان‌های روده
یکی از مهم‌ترین مواردی که بیشترین تأثیر را در ایجاد یبوست دارد، نوع و میزان مواد غذایی مصرفی یا به اصلاح یبوست زاست که در ادامه به معرفی این موادغذایی خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید!
غذاهای یبوست زا
مصرف مواد غذایی زیر، نقش زیادی در ایجاد یبوست دارند، پس تا حد امکان از مصرف آنها خودداری کرده یا مصرف آن ها را محدود کنید:
- برنج غیر ایرانی
- ماکارونی و لازانیا
- رشته فرنگی
- گوشت گاو و گوشت های مانده
- آب سرد (بویژه همراه غذا)
- سیب زمینی سرخ شده
- مصرف زیاد لبنیات و پنیرهای کهنه
- چيپس و پفک
- انواع غذاهای مصنوعی و غذاهای آماده و حاوی مواد نگهدارنده مانند فست فود، كالباس و سوسيس
- بادمجان
- قهوه، نسکافه و چای تیره رنگ
- ترشی ها
- قارچ
- مواد غذایی شور یا پر ادویه
میوه های یبوست زا
- موز
- خیار
- میوه های ترش
