معرفی خرنوب
- خرنوب نوعی گیاه مدیترانهای و از گروه گیاهان دارویی است که میوه و دانه آن از خواص درمانی بسیاری برخوردار است. معرب آن خروب و نام علمی آن Ceratonia siliqua و از راسته باقلاسانان، تیره باقلاییان و سرده خرنوب است.
- خرنوب میوه درختی به همین نام است. دارای طعم بسیار شیرین شبیه عسل است و در داخل آن 12 تا 16 دانه بسیار سخت شبیه عدس دیده می شود. میوهای است که از ۵۰۰۰ سال پیش شناخته شدهاست.
- چند صد سال پیش از این، به جای شکر در پخت شیرینیها از آن استفاده میشد یا به جای شکر خورده می شد. این گیاه علاوه بر صنایع دارویی، به عنوان طعم دهنده و شیرین کننده طبیعی در صنایع غذایی کاربرد فراوانی دارد. امروزه نیز از شیره خرنوب در صنایع غذایی استفاده می شود و یک جایگزین عالی برای کاکائو، شکلات و مواد قندی به ویژه برای کسانی است که در رژیم غذایی خود باید قند را حذف کنند.
- این گیاه در یونان باستان نماد تولد و برکت بوده است و این اشاره دارد به این واقعیت که انسانهای اولیه نیز از خواص آن در درمان ناباروری آگاه بودند. خرنوب در بیشتر کشورها برای خرید به شکلهای گیاه خرنوب، شربت یا همان شیره خرنوب، پودر، چیپس و قرص های رژیمی در دسترس است. با این حال، آشناترین شکل خرنوب، پودر قهوهای است که از خشک کردن، برشته کردن و آسیاب کردن پوسته میوه خرنوب بدست می آید. این پودر برای استفاده به عنوان جایگزین شکلات در محصولات پخته شده و نوشیدنیها مورد استفاده قرار می گیرد.
- باغبانان میتوانند از درختان خرنوب برای مراقبت از زمین استفاده کنند. درختان خرنوب به خشکسالی مقاوم هستند، خشکی خاک را میگیرند و نمک خاک را تنظیم میکنند. برگهای سبز براق درخت خرنوب، نسبتا مقاوم به شعله هستند که باعث میشود که درختان خرنوب یک مانع بزرگ در برابر آتش باشند. شما همچنین میتوانید از غلاف خرنوب برای تغذیه دام استفاده کنید.
خاستگاه گیاه خرنوب
- خرنوب از گیاهان مدیترانه ای است و از میان کشورهای حاشیه دریای مدیترانه، در ایتالیا، اسپانیا و ترکیه فراوان پرورش مییابد. در ایران نیز درختان کهن سال آن در غار شاهپور نزدیک کازرون وجود دارد.
ریخت شناسی خرنوب
درختی است به بزرگی درخت گردو، برگ آن همیشه سبز و دارای گل های زرد و طلایی است. میوه های آن شبیه به باقلا است. رنگ دانه های آن قهوه ای تیره براق و سطح خارجی آن مسطح و قوسی شکل می باشد و طعم شیرینی دارند. ارتفاع خرنوب به ۸ تا ۱۰ متر میرسد. شاخههای گرهدار و برگهایی مرکب از ۸ تا ۱۰ برگچه دارد. گلهای آن گلبرگ ندارند و خوشه ای هستند. میوهاش به طول ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر و به عرض ۲ تا ۳ سانتیمتر و دارای وضع آویخته و کاملاً مشخص بر روی شاخه هاست.
درخت خرنوب دارای پایههای نر و ماده است و گاهی بر حسب سنین مختلف جنس خود را تغییر میدهد. درخت خرنوب را میتوان از طریق دانهها تکثیر کرد اما حدود ۸ سال میوه نخواهد داشت.
معمولاً درخت خرنوب در هر جایی که درختان مرکبات وجود داشته باشد به خوبی میروید.
یک درخت نر میتواند تا 20 درخت ماده را از طریق گرده افشانی بارور کند. پس از 8 سال، یک درخت خرنوب قادر به تولید غلاف یا همان گیاه خرنوب میباشد. هنگامی که یک درخت خرنوب بارور میشود میتواند صدها کیلو از غلافهای قهوهای تیره پر از خمیر قهوه ای و دانههای کوچک را تولید کند.
فصل برداشت خرنوب پاییز است و مردم در این فصل خرنوب را برداشت می کنند. غلاف خرنوب شامل سه قسمت مختلف است: پوسته بیرونی، اندوسپرمی مواد مغذی و دانه داخلی.
اگر به دنبال تهیه خرنوب به ویژه برای مصارف درمانی هستید به شما توصیه میکنیم این گیاه را از مکان های معتبر تهیه کنید. به دلیل اینکه این گیاه در ایران ناشناخته است، بسیاری از فروشندگان مواد گیاهی از جمله عطاری ها گیاه خرنوب را با مواد مشابه دیگری (مانند فلوس هندی ) که در تصویر زیر مشاهده می کنید اشتباه گرفته و به مراجعه کنندگان می فروشند.
طبیعت خرنوب
بر اساس طب سنتی خرنوب طبیعت سرد و خشک دارد.
ترکیبات شیمیایی خرنوب
گیاه خرنوب دارای انواع ویتامین ها و مواد معدنی مانند املاح کلسیم، سدیم، پتاسیم و ویتامین E، ویتامین C و انواع ویتامین های گروه B به ویژه B1 ، اسیدگالیک، تانن، اسید بنزوئیک، اسید فرمیک و برخی انواع اسید آمینه است. نزدیک به ۳۵٪ از مواد موجود در خرنوب، کربوهیدراتهای با ساختار مولکولی ساده میباشند و باز نزدیک به ۴۰٪ آن از نشاسته با ساختار مولکولی پیچیده تشکیل یافته است.
این گیاه دارای مقدار زیادی فیبر و آنتی اکسیدان است. کافئین و گلوتن ندارد و قند و چربی آن کمتر از ۱% است. علاوه بر این دو برابر کاکائو کلسیم دارد و کافنوئیدهای کاکائو را ندارد، به همین دلیل بهترین جایگزین کاکائو میباشد.
خواص طبی خرنوب
- مهمترین خاصیت خرنوب استفاده از آن به منظور تقویت قوای جنسی و حل مشکلات ناباروری به ویژه مشکلاتی از قبیل کاهش تعداد و کاهش تحرک اسپرم و همچنین درمان زود انزالی در مردان است.
- از بین برنده تورم ریهها.
- خلط آور است، به همین دلیل به درمان سرفه و مشکلات دستگاه تنفسی کمک میکند.
- پیشگیری کننده سرطان ریه.
- در گذشته های دور اطبا یونانی خوردن این گیاه را به خوانندگان توصیه میکردهاند.
- اشتها آور است.
- برای پیشگیری از خطر بیماری های قلبی عروقی مفید است چرا که مصرف آن باعث کاهش کلسترول بد خون (LDL ) و افزایش کلسترول خوب خون (HDL) میشود.
- برای درمان اسهال مفید است.
- کاهنده آلرژی های حاصل از سردی هوا.
- برای رفع یبوست بسیار مفید است.
- درد مفاصل و نقرس فلوس را درمان می کند.
- در درمان مشکلات کلیوی خصوصا سنگ کلیه نقش دارد.
- جوشانده پوست درخت اسهال خونی را درمان می کند.
- نرم کننده سینه است.
- برای باز کردن گرفتگی روده و دل پیچه، به صورت مخلوط با ریشه ختمی مصرف می شود.
- برای درمان دیفتیری، آن را با آب گشنیز مخلوط کرده و غرغره کنند.
- کاهنده استرس است.
- کلسیم موجود در جوشانده خرنوب برای افزایش شیر مادر در زنان شیرده بسیار مفید است.
- سرشار از ویتامین A بوده و برای تقویت بینایی و درمان بیماریهای چشمی مفید است.
- خرنوب، تاثیر بسیاری در اختلالات هورمونی و تنبلی تخمدان دارد. بطوریکه با مصرف یک دوره سه ماهه از میوه خشک شده خرنوب، پودر خرنوب، معجون خرنوب، شیره خرنوب، قرص و کپسول آن علاوه بر تقویت تخمدان مشکلات باروری نیز برطرف می شود.
- خرنوب با داشتن ویتامین هایی از قبیل ویتامین A، ویتامینهای گروه B، ویتامین E، ویتامین K، مس، آهن و منگنز به راحتی در درمان تنبلی تخمدان و اختلالات قاعدگی موثر است. با مصرف خرنوب در 14 روز اول پریود، یعنی زمانی که تخمدانها عملکرد بسیار خوبی دارند، میتوانید تاثیر مثبتی در برطرف کردن این مشکلات بگذارید.
- از آنجا که خرنوب به طور طبیعی شیرین است، می تواند به کاهش اشتیاق شما به قند را به طور طبیعی کمک کند. خرنوب دارای شاخص گلیسمی
پایین است، و مقدار بار گلیسمی کمی دارد. خرنوب دارای Gl بین 15-20 است، که بسیار کم است. - خرنوب دارای کالری کمتر از شکلات است، خرنوب 17 برابر چربی کمتر از شکلات دارد، باعث افزایش میزان اسید چرب و اکسیداسیون چربی میشود و غنی از فیبر رژیمی است.
- تانن موجود در خرنوب که از ترکیبات رژیمی در گیاهان است، متفاوت از تاننهای معمول موجود در گیاهان دیگر است. تاننهای گیاهی معمول در آب حل می شوند و از هضم جلوگیری میکنند، اما تاننهای خرنوب این گونه نیستند. در عوض، آنها باعث خشکی در دستگاه گوارش میشوند که به مقابله با سموم و جلوگیری از رشد باکتریهای مضر در روده کمک میکند.
- خرنوب سرشار از فیبر نامحلول و فیبر محلول است. دو نوع فیبر وجود دارد: محلول و نامحلول. تفاوت این دو این است که فیبر محلول در بدن هضم می شود، ولی فیبر نامحلول هضم نمیشود. فیبر محلول در آب حل میشود و باعث هضم کند غذا میشود که احسای سیری را به فرد میدهد. فیبر نامحلول از طریق بدن عبور میکند بدون اینکه شکسته شود. این به مقدار زیادی به مدفوع اضافه میکند و به نظر میرسد که مواد غذایی به سرعت از معده عبور می کنند که از مزایای “ملین” برخوردارند.
- خرنوب بدون کافئین و Theobromine آزاد است و اما Theobromine چیست؟ مزیت اصلی خرنوب به عنوان یک جایگزین شکلات این است که بر خلاف کاکائو، خرنوب حاوی کافئین یا Theobromine نیست. Theobromine محرک محسوب می شود. اثر آن مانند کافئین و شبیه به چای است. اگر چه Theobromine به خودی خود کافئین ندارد، ولی در تحریک قلب و سیستم عصبی عملکردی مشابه کافئین دارد.
- خرنوب در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست و داروها استفاده میشود.
روشهای مصرف خرنوب
- مصرف دانه های این گیاه، باعث افزایش تحرک اسپرم ها و کیفیت آنها میشود و از همین رو مشکل ناباروری آقایان که عموما به دلیل کمبود اسپرم و کندی سرعت آن مربوط میشود را برطرف میکند. به این منظور، خرنوب را هسته گرفته (100 گرم ) و با 25 گرم گیاه جنسینگ، 25 گرم گرد لقا ( گرد لقاح یا گرد نخل ) و 25 گرم گرد گل آسیاب و به آن مقدار 500 گرم عسل اضافه کنید. از این معجون هر روز صبح ناشتا یک قاشق مرباخوری میل کنید. مصرف این معجون باعث تقویت قوای جنسی نیز میشود.
- استفاده از خرنوب برای درمان اسهال نیز مفید است. به این منظور دانههای داخل خرنوب را پس از خارج کردن آسیاب کرده در زمان نیاز یک قاشق مرباخوری به همراه یک فنجان آب گرم میل نمایید.
- مصرف خرنوب برای ا فزایش اشتها نیز مفید است. به این منظور مقداری از این گیاه را آسیاب کرده یک قاشق مرباخوری قبل از صبحانه به همراه یک لیوان شیر و یک قاشق غذاخوری عسل مصرف کنید.
- نحوه مصرف پودر خرنوب : در صورت استفاده از گیاه خرنوب به صورت پودر شده لازم است بدانید بهترین روش برای نحوه مصرف خرنوب پودر شده استفاده آن به همراه عسل است. این پودر را می توان با شیره انگور، شیره خرما و شیره توت مورد استفاده قرار داد. برای این منظور بهتر است ۱۰۰ گرم از پودر خرنوب را با ۳۰۰ گرم عسل یا شیره ترکیب کرده و روزانه چند قاشق غذاخوری مصرف کرد.
- مصرف جوشانده خرنوب برای درمان بیشتر موارد ذکر شده در قسمت خواص خرنوب موثر است. برای این منظور ۷ عدد خرنوب که از قبل خرد و به قطعات کوچک تقسیم کردهاید را به یک لیتر آب در حال جوش اضافه کنید. درب ظرف را بسته و با شعله ملایم به مدت ۳ تا ۵ دقیقه بجوشانید. اجازه دهید جوشانده کمی سرد شود. سپس آن را صاف کرده و نیمی از آن را صبح ناشتا و نیمی دیگر را قبل از خواب شبانه میل کنید. لازم است این عمل را به مدت سه هفته تا یک ماه برای دریافت نتیجه مطلوب انجام دهید. دمنوش تنها به مدت ۳ روز ماندگاری دارد. پس بهتر است به اندازه نیاز تهیه شود.
مضرات خرنوب (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- مصرف این گیاه برای افرادی که میزان تحرک اسپرمشان صفر است، به هیچ عنوان توصیه نمی شود. زیرا هیچ تاثیری در ایجاد تحرک ندارد. این گیاه تنها برای افرادی مفید است که میزان تحرک اسپرم آن ها کم است. بنابراین توصیه می شود پیش از استفاده حتما آزمایشات لازم به عمل آید.
- این گیاه به روده ها میچسبد و ایجاد دل درد و ناراحتی های روده می کند. از این رو، بهتر است با مصطکی و انیسون و روغن بادام مصرف شود.
- مصرف بیش از حد خرنوب ممکن است به خصوص در زنان باردار خطرناک باشد. این ممکن است سبب کاهش وزن ناخواسته و کاهش سطح قند خون و انسولین شود.
شیره خرنوب
شیره گیاه خرنوب افزایش دهنده تعداد اسپرم و ایجاد تحرک اسپرم در آقایان و سرشار از مواد مغذی از جمله آهن، فسفر، منیزیم و ویتامینهای گروه B است.
این نوشیدنی خوش طعم یکی از نوشیدنیهای سنتی پرطرفدار در کشورهای منطقه مدیترانه از جمله مصر است و به ویژه در ماه رمضان و مخصوصا در هنگام سحر بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
مواد لازم جهت تهیه شیره خرنوب
- ۳/۴ لیوان خرد شده خرنوب (کاملا خرد یا ترجیحا آسیاب شده)
- ۶ فنجان آب
- ۱ فنجان شکر (ترجیحا شکر قهوه ای)
روش تهیه شیره خرنوب
- ابتدا خرنوب ها را خرد یا آسیاب کنید همچنین میتوانید از عطاری خرنوب آسیاب شده خریداری نمایید. شما به ۳/۴ لیوان خرنوب خرد شده (ریز خرد شده یا آسیاب شده) نیاز دارید.
- اگر میتوانید از شکر در تهیه شیره استفاده نکنید، اما اگر میخواهید شیره شیرین تر شود توصیه میکنیم از شکر قهوه ای استفاده کنید.
- خرنوب و شکر را داخل ماهیتابه بریزید و روی شعله متوسط گاز قرار دهید و بهم بزنید تا مخلوط کاراملی شود (شبیه قند سوخته درآید) سپس قابلمه را از روی شعله بردارید و صبر کنید تا مخلوط خرنوب و شکر خنک شود.
- قابلمه را دوباره روی حرارت بگذارید و روی مواد ۶ لیوان آب اضافه کنید و گاهی مواد را بهم بزنید و اجازه دهید تا آب به جوش بیاید.
- شربت را بجوشانید و گاهی بهم بزنید تا حجم آن به اندازه نصف اندازه اولیه برسد (تبخیر شود).
- شعله را خاموش کنید و صبر کنید تا شیره خنک شود، سپس شیره را صاف نموده و در یک ظرف دربسته داخل یخچال نگهداری کنید.
منبع: تیم گردآوری محتوا طبایع
سجاد
سلام دوستان من از این گیاه برای بدشکلی و کم تحرکی اسپرم استفاده کردم جواب گرفتم برای دوستانی که این مشکل دارن توصعه میکنم