معرفی کوهوش سیاه
**توجه کنید قبل از مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی حتما با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید**
کوهوش سیاه یا Black Cohosh یگ گیاه گلدار است، که متعلق به آمریکا شمالی است و از آن به عنوان گیاه زنان نیز یاد می‌شود. نام علمی این گیاه دارویی Actaea racemosa و Cimicifuga racemosa و از خانواده Ranunculaceae است. قسمت مورد استفاده این گیاه گل‌های زرد و سفید آن نیست، بلکه ریشه گیاه است.
ریشه این گیاه حاوی چندیدن ترکیب شیمیایی می باشد که می تواند تاثیرات درمانی داشته باشد. برخی از این ترکیبات شیمیایی بر سیستم ایمنی تاثیر گذاشته و از بدن در برابر ابتلا به بیماری ها دفاع می کنند. همچنین کوهوش سیاه در کاهش التهاب موثر است و یک مکمل سلامتی برای زنان است که به کاهش علائم یائسگی، تقویت باروری و تعادل هورمونی کمک می‌کند. سوابق نشان می‌دهد که بومیان آمریکا نیز قرن‌ها پیش از آن برای درمان بی‌نظمی‌های قاعدگی، علائم یائسگی و تسهیل زایمان استفاده کردند.
این گیاه در اواسط دهه پنجاه میلادی در اروپا به عنوان یک معالجه رایج برای مسائل مربوط به سلامتی زنان مورد استفاده قرار می گرفت.
کوهوش سیاه نباید با کوهوش آبی یا کوهوش سفید اشتباه گرفته شود. این گیاهان ارتباطی به هم ندارند. کوهوش سفید و کوهوش آبی اثرات کوهوش سیاه را ندارند و همچنین ایمن نیستند.
نامهای دیگر کوهوش سیاه
از دیگر نامهای گیاه دارویی کوهوش سیاه می‌توان به بان بری، پری شمع و بوگبان سیاه، مار مار، حشره سیاه، علف زنگی، ماکروتیس، علف هرز روماتیسم و اسنکروت سیاه اشاره کرد.
خاستگاه کوهوش سیاه
این گیاه بیشتر در جنگل های شرقی ایالات متحده و کانادا رشد می کند. کوهوش سیاه به‌طور گسترده‌ای در آمریکا، استرالیا و آلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. دولت آلمان آن را به‌عنوان یک درمان تجویزی جایگزین به جای هورمون درمانی معرفی کرده است.
ریخت شناسی کوهوش سیاه
کوهوش سیاه یک گیاه چند ساله گلدار با شکوفه های سفید معطر بر روی ساقه است و یک ساختار خوشه ای به ارتفاع 3 تا 7 اینچ تشکیل می دهد. ساقه ها سبز روشن و بدون کرک هستند، در حالی که برگ های مرکب بزرگ دو پره یا سه پره با ۱۰ برگچه یا بیشتر است. معمولاً ۳ یا ۵ برگچه در پارتیشن های نهایی هر برگ مرکب با هم گروه بندی می شوند. ریشه‌ی زیرزمینی این گیاه، ارزشمندترین بخش این گیاه است.
ترکیبات شیمیایی کوهوش سیاه
ترکیبات شیمیایی موجود در ریشه این گیاه می توانند در عملکرد مغز و اعصاب نقشی مشابه سروتونین داشته باشند. این گیاه همچنین اثری مشابه هورمون زنانه “استروژن” دارد. استروژن تاثیرات مختلفی در بخش های متفاوت بدن دارد و می تواند در هر مرحله از زندگی افراد، اثرات متفاوتی داشته باشد. کوهوش سیاه نباید به عنوان استروژن گیاهی یا جایگزین استروژن تصور شود، بلکه این گیاه در بعضی از افراد عملکردی، مشابه استروژن دارد.
ترکیبات شیمیایی موجود به طور قابل توجهی متفاوت هستند. مواد موجود در گیاه کوهوش سیاه عبارتند از گلیکوزیدهای تری ترپن مانند اکتئین، رزین ها مانند سیمی سیفوگین و مشتقات اسید معطر مانند اسیدهای کافئیک، ایزوفرولیک و فوکینولیک.
خواص کوهوش سیاه
**توجه کنید قبل از مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی حتما با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید**
- ضد اسپاسم
- ضد التهاب
- مسکن درد آرتریت
- تسکین گلودرد
- مسکن میگرن و سردرد
- درمان فشار خون بالا
- کاهنده خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی
- تسکین احتقان
- کاهش علائم و نشانه‌های یائسگی
- تقویت دستگاه گوارش
- کمک به فرآیند کاهش وزن
- کاهنده درد قاعدگی و سندروم پیش از قاعدگی و زایمان
- کمک به داشتن خواب راحت
- تقویت سیستم ایمنی
- درمان مشکلات تنفسی
- کمک به رشد موها
- تقویت سیستم عصبی
- کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات
- کمک به درمان ناباروری
- کاهش التهاب ناشی از گزش جانوران و حشرات
- بزرگ کردن سینه ها
- درمان خشکی واژن
- تقویت کلیه و رحم
- افزایش شیر مادر
- کمک به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
توضیح برخی از خواص کوهوش سیاه
۱. خاصیت ضد اسپاسمی کوهوش سیاه
این گیاه، برای آرام کردن عضلات و افزایش عملکرد اعصاب موثر است. به همین دلیل است که این گیاه به عنوان درمان موثری برای تسکین درد و گرفتگی در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که از فشار عضلانی، آسیب، تنش عصبی مزمن یا دیگر اختلالات خفیف رنج می‌برید، مصرف کوهوش سیاه میتواند به طور قابل‌توجهی درد را تسکین دهد.
۲. خاصیت ضد التهابی کوهوش سیاه
از مزایای فوق‌العاده‌ی ریشه و عصاره‌ی این گیاه، خواص ضد التهابی آن است. اسید سالیسیلیک موجود در کوهوش سیاه حاوی خواص طبیعی ضد التهابی است. علاوه بر این، اسید سالیسیلیک از عوارض جانبی آسپرین جلوگیری می‌کند. بنابراین، هر زمان که دچار سردرد هستید یا از درد استخوان رنج می‌برید، مکمل کوهوش سیاه گیاهی را به عنوان یک جایگزین عالی برای آسپیرین مصرف کنید.
۳. تسکین درد آرتریت
این تاثیر به علت خواص ضد التهابی کوهوش سیاه است. زنان بعد از یائسگی ممکن است به علت عدم تعادل در هورمون‌های استروژن، با افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان مواجه شوند. استروژن‌ها نقش مهمی در جلوگیری از تحلیل رفتن سلول‌های استخوانی بازی می‌کنند. این گیاه منبع عالی استروژن گیاهی است. بنابراین، این گیاه میتواند سطح استروژن را در بدن افزایش دهد.
۴. تسکین گلودرد
خواص ضد التهابی کوهوش سیاه سبب می‌شود که این گیاه دارویی یک درمان خانگی عالی برای گلودرد باشد.
۵. کاهش علائم میگرن و سردرد
این گیاه در درمان میگرن و سردرد ناشی از استرس، اضطراب و افسردگی موثر است، زیرا دارای خواص آرام‌بخش ملایمی است.
۶. تسکین احتقان
چنین تاثیری به این دلیل است که کوهوش سیاه اکسپکتورانت دارد، ترکیبی که موکوس را از برونش و ریه‌ها حذف می‌کند. مصرف این گیاه میتواند به طور مؤثر و طبیعی به درمان احتقان ریه کمک کند.
۷. درمان فشار خون بالا
استفاده از این گیاه میتواند فشار خون بالا را کاهش دهد، زیرا این گیاه دارویی یک منبع عالی استروژن گیاهی است.
۸. کاهنده خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی
گلیکوزیدهای تریترپن موجود در این گیاه هستند که این خاصیت را ایجاد می‌کنند.
۹. کاهش علائم و نشانه‌های یائسگی
زنان در طی دوره‌ی یائسگی کاهش قابل‌توجهی را در میزان استروژن تجربه می‌کنند، روندی که باعث ایجاد علائم ناخوشایندی در طول دوران یائسگی یا بعد از آن می‌شود، از جمله تعریق شبانه، گرگرفتگی، استرس و تنش. استفاده از کوهوش سیاه میتواند کمک کند که این علائم کاهش یابند.
۱۰. تقویت دستگاه گوارش
این گیاه دارویی باعث افزایش جذب مواد مغذی در بدن می‌شود و مواد زائد را حذف می‌کند و فرآیند هضم را بهبود می‌بخشد. استفاده از کوهوش سیاه میتواند خطر ابتلا به یبوست و زخم معده را کاهش دهد. کوهوش سیاه همچنین یک درمان خانگی عالی برای گرفتگی، نفخ، ضعف و حالت تهوع است.
11. درمان مشکلات تنفسی
این گیاه یک درمان موثر برای مشکلات تنفسی مختلف مانند آسم، عفونت دستگاه تنفسی، احتقان بینی، برونشیت، آنفولانزا و سرماخوردگی است. این تاثیر به علت خواص ضد احتقان، ضد التهابی، ضد ویروسی، قابض، و ضد باکتری کوهوش سیاه است. برای کاهش نشانه‌های ناخوشایند هر گونه اختلال تنفسی و سینوسی، خیلی ساده باید یک فنجان چای کوهوش سیاه را دو بار در روز بنوشید.
12. بزرگ کننده سینه ها
استفاده از ریشه‌ی آن له شده روی پستان میتواند به بزرگ شدن سینه کمک کند. هنگام استفاده از کوهوش سیاه له شده، باید سینه را به صورت حرکات دایره‌ای ماساژ دهید تا جریان خون و گردش خون افزایش یابد.
13. درمان مشکلات پوستی
این گیاه در درمان بسیاری از مشکلات پوستی، از جمله زخم، آکنه، کهیر، خال، زگیل و غیره موثر است. استفاده از کوهوش سیاه در عین حال سلامت پوست را ارتقا می‌دهد و باعث بهبود رنگ پوست می‌شود. استعمال این گیاه دارویی به طور منظم میتواند به شما پوستی درخشان و بدون عیب و نقص بدهد.
14. درمان ناباروری
برخی تحقیات ابتدایی حاکی از آن هستند که مصرف توتمار سیاه به همراه سیترات کلومیفن (clomiphene citrate) می تواند میزان بارداری را در زنان نابارور افزایش بدهد. اگر در حال انجام درمان های باروری هستید، این گیاه ممکن است شانس بارداری شما را افزایش دهد. تحقیقات نشان می دهد که این گیاه ممکن است اثربخشی داروی باروری Clomid (کلومیفن سیترات) را در افرادی که نابارور هستند بهبود بخشد و شانس باردار شدن آنها را افزایش دهد. میزان بارداری یا تخمک‌گذاری در زنان مبتلا به ناباروری که مکمل‌های این گیاه را همراه با Clomid مصرف کرده‌اند، بهبود می یابد.
15. کمک به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
مکمل حاوی این گیاه در افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، می تواند در تنظیم چرخه های قاعدگی کمک کننده باشد. به طور کلی کوهوش سیاه در تنظیم چرخه قاعدگی، بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) موثر است. یک مطالعه ۳ ماهه روی ۲۴۴ زن یائسه نشان داد که مصرف روزانه ۴۰ میلی گرم از این گیاه ممکن است اندازه فیبروم های رحمی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد .
طریقه مصرف کوهوش سیاه
از ریشه این گیاه برای کاربردهای پزشکی و دارویی استفاده می‌شود. ریشه کوهوش سیاه حاوی موادی شیمیایی است که می تواند تاثیرات گوناگونی بر بدن داشته باشد.
به نظر می رسد که ریشه این گیاه تاثیراتی همانند هورمون زنانه، استروژن داشته باشد. در برخی قسمت های بدن این گیاه میتواند تاثیرات استروژن را افزایش و در بخش های دیگری از بدن تاثیرات استروژن را کاهش بدهد. استروژن به نوبه خود تاثیرات گوناگونی بر بخش های مختلف بدن دارد. این هورمون همچنین اثرات متفاوتی بر افراد مختلف در برهه های مختلف زندگیشان دارد. البته باید به خاطر داشت که این گیاه به عنوان «استروژن گیاهی» و یا جایگزینی برای استروژن مورد نیاز بدن در نظر گرفته نشود.
کوهوش سیاه به شکل کپسول، عصاره مایع یا چای موجود است.
عوارض و موارد منع مصرف کوهوش سیاه
- این گیاه ممکن است اثرات جانبی خفیفی مانند دلدرد، انقباض ماهیچه ها، سر درد، جوش، احساس سنگینی، خونریزی واژنی و افزایش وزن به دنبال داشته باشد.
- زنانی که به سرطان سینه مبتلا هستند یا کسانی که در گذشته مبتلا بوده اند و زنانی که ریسک بالای ابتلا دارند باید از مصرف این گیاه خودداری نمایند.
- دریافت محصولات حاوی این گیاه می تواند با پس زدن پیوند کلیه ارتباط داشته باشد. دلیل ارتباط این پس زدن با کوهوش سیاه ناشناخته است ولی تا زمان دریافت اطلاعات بیشتر، افرادی که پیوند کلیه انجام داده اند باید از مصرف این گیاه خودداری نمایند.
- در افرادی که دچار کمبود پروتئین S هستند، احتمال لخته شدن خون بالا است. مصرف کوهوش سیاه می تواند باعث افزایش احتمال لخته شدن خون شود. افرادی که دچار این نقص هستند باید از مصرف این گیاه خودداری نمایند.
تداخل دارویی گیاه کوهوش سیاه
- آتروواستاتین:مصرف آتروواستاتین به همراه این گیاه می تواند باعث آسیب به کبد شود. باید پیش از مصرف کوهوش سیاه با پزشک مشورت شود.
- سیس پلاتین: این دارو در درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف همزمان این دارو با کوهوش سیاه این نگرانی را ایجاد می کند که باعث کاهش تاثیر سیس پلاتین در درمان سرطان شود. در صورت مصرف سیس پلاتین از مصرف این گیاه خودداری شود.
- برخی از داروها توسط کبد تجزیه می شوند. مصرف این گیاه می تواند باعث کاهش سرعت تجزیه این داروها در کبد شود. از طرفی دیگر مصرف کوهوش سیاه می تواند تاثیر یا عوارض برخی از داروهایی که توسط کبد تجزیه می شوند را افزایش دهد. برخی از این دارو ها عبارتند از:
آمیتریپتیلین، کلوزاپین، کدئین، دسیپرامین، دونپزیل، فنتانیل، فلکاینید، فلوکستین، مپریدین، متادون، متوپرولول، اولانزاپین، اوندانسترون، ترامادول، ترازودن.
- مصرف همزمان برخی از داروها با این گیاه ممکن است به کبد آسیب بزند. با توجه به اینکه این نگرانی وجود دارد که کوهوش سیاه به تنهایی نیز ممکن است باعث آسیب به کبد شود. مصرف طولانی مدت برخی داروها با این گیاه ریسک این آسیب را بالا می برد. از جمله این داروها:
استامینوفن، آمیودارون، کربامازپین، ایزونیازید، متوترکسات، متیل دوپا، فلوکنازول، ایتراکونازول، اریترومایسین، فنی توئین، لوواستاتین، پراواستاتین، سیمواستاتین
- داروهای ضد بارداری: بیشتر داروهای ضد بارداری از استروژن و پروژسترون تشکیل شده اند و با توجه به اینکه کوهوش سیاه اثری مانند استروژن دارد می تواند باعث بهم ریختن تنظیم هورمونی شود.
- این گیاه پتانسیل تداخل با داروهای بیماریهای زیر را دارد:
داروهای کبد، داروهای پوکی استخوان و آرتریت، داروهای افسردگی و خلق و خو، داروهای ضد تشنج، آنتی هیستامین ها، داروهای سرطان، داروهای کلسترول.
- قرص های ضد بارداری: اکثر قرص‌های ضدبارداری از استروژن و/یا پروژسترون ساخته شده‌اند، بنابراین این گیاه – که ممکن است بر سطح هورمون‌های شما تأثیر بگذارد – ممکن است با کنترل هورمونی بارداری تداخل داشته باشد.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع
