سرماخوردگی بیماری شایع فصل پاییز و زمستان است که با شروع شدن سرما؛ در بین افراد شیوع پیدا می‌کند و متاسفانه امسال با شیوع ویروس کرونا، تشخیص سرماخوردگی، آنفولانزا و بیماری منحوس کووید 19 از یکدیگر به شدت سخت و دشوار گشته است، از این رو بر آن شدیم تا شما را با خوراکی‌ها و دستورات مناسب زمان سرماخوردگی که برخی از آن‌ها برای پیشگیری از کرونا نیز مناسب می‌باشند آشنا نماییم:
چرا دچار سرماخوردگی می‌شویم؟
در واقع سرماخوردگی صرفاً ارتباط مستقیم و چندانی با دمای پایین و سرمای هوا ندارد، بلکه بیشتر عدم رعایت بهداشت، ضعف عمومی، تغذیه نامناسب و غلبه مزاج است که سبب بروز سرماخوردگی و شیوع آن در فصول سرد به ویژه پاییز و زمستان می‌شود.
بنابراین برای این که در این فصل دچار سرماخوردگی نشویم یا کمتر به آن مبتلا شویم، بهتر است از بیستم شهریورماه به بعد اقدام به راهکارهای پیشگرانه و تقویت ایمنی بدن نماییم.
طب سنتی برای رفع مشکلات شایع سرماخوردگی چه نسخه‌ای دارد؟
تقویت سیستم ایمنی بدن
از آنجا که سیستم ایمنی بدن در ماه های سرد سال، خصوصا در زمان سرماخوردگی، ضعیف و آسیب‌پذیر می‌شود، دمنوش‌های زیر برای تقویت سیستم ایمنی بدن مناسب خواهند بود:
- بادرنجبویه، تخم گشنیز، رازیانه را با هم مخلوط کرده و به اندازه یک قاشق غذاخوری از آن برداشته و همراه یک لیوان آب دم نمایید، سپس صاف کرده و روزی دو تا سه بار نوش جان کنید که باعث تقویت سیستم قلب، کلیه، کبد و سیستم ایمنی می‌گردد.
- اکیناسه سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، برای این منظور باید نصف قاشق چایخوری ریشه این گیاه را در یک فنجان آبجوش بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه دَم بکشد، به مدت یک هفته الی ۱۰ روز، قبل از غذا یک فنجان از این دمنوش را میل کنید.
نکات مهم
- یکی از دمنوش‌های مفید در سرماخوردگی برای تقویت سیستم ایمنی بدن، دمنوش دارویی بادرنجبویه، تخم گشنیز و رازیانه است که در بالغین و در سه روز اول سرماخوردگی به مدت محدود قابل استفاده است.
- مصرف رازیانه در آقایان در مدت زمان کوتاه یعنی یک هفته، مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- اگر به گشنیز حساسیت داشتید از دمنوش عناب، آویشن یا دمنوش‌های مفید در ایام کرونایی استفاده کنید.
رفع سرفه
بیمارانی که دچار سرفه هستند، باید از خوردن ترشی‌ها، سرکه، غذای سرخ کرده، آب یخ، فست فود، نوشابه، گلاب و کاسنی پرهیز کنند و در صورت طولانی شدن سرفه‌ها ضمن مراجعه به پزشک توانمند متخصص، از بعضی درمان‌های ساده خانگی نیز بهره ببرند:
- نوشیدن دمکرده بنفشه روزی چهاربار برای سرفه خشک مفید است.
- دمکرده پوست بید، ریشه شیرین بیان، پرسیاوشان، زوفا و آویشن، از هر کدام پنچ گرم روزی سه فنجان میل شود.
- شربت ضد سرفه: 100 گرم جو پوست کنده، 100 گرم کشمش بی هسته، 25 گرم گل گاوزبان، 15 گرم به دانه، 100 گرم شنبلیله، یک سوم قاشق چایخوری پودر تخم مغز کدو، یک سوم قاشق چایخوری رازیانه جوشانده شود تا لعاب دهد، سپس با 250 گرم عسل مخلوط شده و از شربت حاصله بنا به نیاز، روزانه 3 تا 5 قاشق غذاخوری میل گردد
بهبود آنژین (التهاب گلو و گلو درد)
اگر آنژین یا گلودرد همراه سرماخوردگی بود، ضمن استفاده از درمان‌های نوین متخصصین، از درمان‌های خانگی نیز، بهره لازم را ببریم:
- گل بابونه شیرازی 1 قاشق مرباخوری با1 قاشق مرباخوری آویشن شیرازی ترکیب کرده و همراه با یک لیوان آبجوش دم نمایید و بعد از ده دقیقه صاف کرده و با عسل یا بدون آن بنوشید.
نکته: در هنگام سرماخوردگی، گرم نگه داشتن سینه و راه تنفسی و پرهیز از تنفس در هوای سرد لازم است.
در هنگام سرماخوردگی چی بخوریم ؟
سوپ پیشگیری از سرماخوردگی مکرر کودکان یا بزرگسالان
در سرماخوردگی‌ها جزء جدایی ناپذیر درمان‌های سنتی و خانگی سوپ و غذاهای مایع است، یکی از انواع ساده و موثر سوپ‌های مخصوص سرماخوردگی در کودکان دلبند و بزرگسالان، سوپ ساده زیر است:
- همراه با رشته فرنگی یک فنجان، آب 6 لیوان، روغن کنجد 2 قاشق غذاخوری، شوید نصف نعلبکی، بال مرغ 2 عدد، پیاز یک عدد رنده یا نگینی شده و نمک و فلفل به مقدار لازم و یک لیمو عمانی سوپی تهیه نمایید و روزانه 1 تا 2 بار در زمان سرماخوردگی میل کنید.
- همراه با جوی پوست گرفته 1 قاشق غذاخوری، شلغم 3 عدد متوسط چهار قاچ شده، پیاز سفید متوسط 2 عدد چهار قاچ شده ، جعفری خرد شده 50 گرم، گوشت بره یا سینه مرغ به میزان دلخواه (در صورت تب گوشت حذف شود) آب به میزان کافی و اندکی نمک، سوپ پیاز درست کنید که منضج بلغم و تسهیل‌کننده خروج خلط های سینه است. این سوپ بدون لیمو و هیچ ادویه دیگری سرو شود.
حریره مخصوص سرماخوردگی
در سرماخوردگی اطفال با آبریزش بینی، این حریره، میان وعده مفیدی می‌باشد که در سرماخوردگی بزرگسالان نیز برای کنترل علائم کوفتگی بدن و رفع علائم موثر است:
- دو قاشق آرد را در دو لیوان آب سرد حل کنید، سپس 5 قاشق غذاخوری شکر، 5 قاشق غذاخوری گلاب، 1 قاشق غذاخوری روغن زیتون، کمی دارچین و کمی زعفران را مخلوط کرده و روی حرارت مرتب به هم بزنید تا مثل فرنی به قوام برسد. هر 1 تا 2 ساعت یک نعلبکی از آن به کودک بدهید، برای بالغین نیز مفید است.
شلغم پخته
از مواد غذایی مفید در انواع سرماخوردگی استفاده از شلغم با مزاج گرم و تر به هر شکل در تهیه غذاست. برای بهبود سرماخوردگی، روزانه دو تا سه عدد شلغم به این شیوه آماده کرده و میل کنید:
- داخل یک ظرف مانند قوطی شیر خشک خالی، یا قابلمه کوچک ترجیحاً آلومینیومی، 4 الی 5 سانت نمک یا ماسه درشت کاملاً شسته شده ریخته و شلغم را روی آن‌ها قرار دهید و دو ساعت در حرارت ملایم بماند و بعد درآورده و میل کنید. این روش پخت نیاز به آب ندارد و با حرارت غیر مستقیم می‌باشد.
- یکی دیگر از توصیه‌های خوب شوربای ماش به همراه شلغم است.
نکته مهم:
این توصیه در کتاب درمان ساده بیماری‌های شایع با رویکرد طب ایرانی ذکر شده و ممکن است نمک به خورد شلغم رفته و برای افراد دارای فشار مناسب نباشد، یک روش دیگر آن نیز به این شکل است که مقداری شلغم را همراه با آب کم و یک پیاز درشت خورد شده در یک قابلمه قرار داده و روی حرارت ملایم همراه با شعله پخش کن به مدت یکساعت پخته شود، از بخور آن می‌توانید استفاده نمایید.
پیاز کباب یا بخارپز شده
- پیاز پوست کنده کباب شده یا بخار پز شده توصیه اساتید با تجربه طب ایرانی در ایام سرماخوردگی است.
- همچنین خوردن پیاز پخته شده در شیر، سوپ شیر (در صورت نداشتن تب و عفونت) و سوپ جو مفید است.
سایر خوراکی‌های مفید
- در هنگام سرماخوردگی از گوشت‌های لطیف و زودهضم مانند جوجه مرغ و بلدرچین استفاده نمایید.
- خوردن انواع حریره مانند حریره نشاسته، حریره سبوس گندم، حریره نخود و حریره ماش مفید است.
- نوشیدن آب گرم با عسل و کمی آبلیموترش تازه به جای آب در رفع گلودرد سرماخوردگی موثر است.
- دو تا سه بار در روز و هر بار یک استکان از دمکرده آویشن شیرازی که با عسل انجیر شیرین شده باشد، میل گردد.
- جهت تقویت عملکرد اعضای اصلی بدن و بالطبع عملکرد بهتر سیستم ایمنی، روزانه 15 تا 20 عدد بادام، 21 تا 30 عدد مویز و 5 تا 7 عدد انجیر میل کنید.
- در صورت سرماخوردگی روزانه دو تا سه فنجان آویشن شیرازی، پونه و بابونه به جای چای مصرف شود.
- لعاب به دانه نیم گرم که با کمی نبات شیرین شده باشد برای سرفه و گرفتگی سینه مفید است.
- جوشانده عدد عناب چنگال خورده با آویشن یا بدون آن با کمی شکر نوشیده شود.
تدابیر مفیدی که در هنگام سرماخوردن باید بدانید…
هنگام سرماخوردگی توجه به یک سری نکات و رعایت برخی موارد خالی از لطف نیست، از جمله:
- اگر سرماخوردگی همراه با تب است از استحمام خصوصاٌ استحمام با آب گرم و به مدت طولانی بپرهیزید.
- در معرض هوای سرد قرار نگیرید و سر را پوشیده نگه دارید.
- هنگام خواب، سر و کف پاها را با جوراب و کلاه بپوشانید.
- هنگام خواب، ناحیه صورت از قسمت پیشانی تا جناق سینه و پشت گوش‌ها تا ترقوه را با روغن بادام تلخ چرب کنید.
- بخوردادن یا جوشانده آویشن شیرازی، پونه، بابونه، مرزنجوش، روزی دوبار و هربار 10 دقیقه، برای برطرف نمودن گرفتگی بینی و ضدعفونی نمودن راه تنفسی مفید است.
- در هنگام سرماخوردگی، حرکت دادن اندام‌های تحتانی بدن و همچنین روغن مالی پاها از زیر زانو با روغن سیاهدانه، زیتون یا بابونه و یا حتی ماساژ با شدت بدون روغن، از بهترین و سودمندترین تدابیر است.
منبع: گردآوری شده توسط تیم محتوایی طبایع (با سپاس از دکتر ویدا نظری)
