یکی از خوردنی‌هایی که ایرانیان از زمان‌های دور تاکنون در کنار غذاها از آن استفاده می‌کنند، ترشی‌های گوناگون است. گاهی مصرف بیش از حد آنها بیماری‌هایی را به همراه خواهد داشت.
مصرف ترشیجات به نوبه خود از اصولی برخوردار است. خواندن این مطلب، می‌تواند نگرش خوانندگان را تغییر دهد. ترشیجاتی از قبیل هفت‌بیجار، سیرترشی، ترشی لیته و سایر اقلام دیگر از ترشیجات از نظر تقسیم‌بندی نه جزو غذا محسوب می‌شوند و نه تأثیر دارویی دارند بلکه باید به‌عنوان چاشنی غذاهای مختلف همراه با غذا به مقدار کم مصرف شوند.
مصرف زیاد از حد و غیراصولی ترشیجات نه تنها مفید نیست بلکه می‌تواند منبع بیماری‌ها و امراض مختلف در مصرف‌کنندگان آن شود. مصرف غیراصولی ترشیجات اگر در دوران جوانی مشکلی ایجاد نکند قطعاً در دوران میانسالی و پیری گریبان‌گیر خواهد بود.
هر غذا یک ترشی
نکته مهمی که همگان باید به آن اهتمام داشته باشند این است که مصرف ترشیجات از اصول مهمی برخوردار است. برای هر غذایی باید ترشیجات متناسب با آن غذا را انتخاب کرد. ترشیجات اگر به درستی انتخاب نشوند، نه‌تنها مفید واقع نمی‌شوند بلکه می‌توانند تأثیرات منفی روی خوراکی‌ها داشته باشند.
ترشی و فصل ها
از نظر موقعیت زمانی، زمان مصرف ترشیجات، سه‌ماهه زمستان و ماه اول بهار است. از خوردن ترشیجات در فصل تابستان و پاییز باید پرهیز کرد چون از نظر طب سنتی ایران، غذاهای فصل زمستان باید دارای طبع گرم باشند. لذا توصیه می‌شود کنار غذاهای با طبع گرم و خشک، مصرف ترشیجات را برنامه‌ریزی کرد.
پرهیزات ترشی خوردن
- از خوردن ترشی کلم و گل کلم و هفت‌بیجار که همه این موارد به خودی خود نفخ ایجاد می‌کنند، همراه با غذاهای نفاخ از جمله خوراک لوبیا و دیزی آبگوشت پرهیز کنید. همراهی این ترشیجات با این‌گونه غذاها مراتب نفخ معده و روده را فراهم می‌آورند.
- از خوردن ترشی بادنجان (لیته) همراه با غذاهای بطیءالهضم و دیرهضم باید پرهیز کرد. از جمله این غذاها می‌توان کباب جگر سیاه، ماهی، تخم‌مرغ نیمرو و سایر غذاهای دیرهضم و کثیف صالح الکیموس یا ردی الکیموس را نام برد.
- توصیه می‌شود در خورشت فسنجان از اضافه کردن شکر سفید به آن که واقعاً یک اشتباه آشپزی است، پرهیز کرده و از رب انار به عنوان مصلحش استفاده کنید. در چنین حالتی هضم و جذب و گوارش فسنجان بیشتر و بیشتر خواهد شد.
- از خوردن هر نوع ترشی به جز رب نارنج یا آب نارنج همراه با ماهی پرهیز شود. خوردن ترشیجات با ماهی باعث ضعف کبد و سوء مزاج کبدی شده و شرایط را برای بیماری‌های سیستم ایمنی از جمله MS، ویتیلیگو (برص)، گیلن باره و… فراهم می‌آورد.
- از خوردن ترشیجات در شب پرهیز کنید. خوردن سرکه و ترشیجات در شب باعث دفع بیشتر کلسیم از بدن شده و موجب پوکی استخوان و ضعف اعصاب و حتی سکته‌های مغزی و قلبی می‌شود.
- خوردن زیاده از حد ترشیجات در مردان باعث کاهش توان جنسی و ضعیف شدن اسپرم‌ها و در زنان باعث دردهای شدید ایام پریود و قاعدگی‌های نامنظم و دردناک می‌شود و در سنین بالا باعث تشدید آرتروز می‌شود.
- یکی از مهم‌ترین عوامل حواس‌پرتی و کندی حافظه و حتی آلزایمر در ایران، مصرف زیاد از حد ترشیجات است. ترشیجات طبعشان سرد و خشک است و باعث سردی مغز می‌شوند. از قدیم گفتند “ترشی نخوری یه چیزی میشی” پس اگر نگران کندذهنی و حواس‌پرتی خودتان هستید دور ترشی و ترشیجات را خط قرمز بکشید.
منبع
- حمزه سام دلیری؛ پژوهشگر و مدرس طب ایرانی
