اگر شما هم جزء افرادی هستید که صبح‌ها بعد از برخاستن از رختخواب، همچنان بی حال بوده و مدام خمیازه می‌کشید، و هرچقدر هم می‌خوابید تاثیری ندارد! بایستی برای رفع سستی و بی حالی و اینکه خستگی دست از سرتان بردارد، صبح خود را با یک صبحانه مناسب، عالی و مفید شروع کنید، اما این که چه صبحانه‌ای باعث افزایش انرژی و رفع سستی و رخوت صبحگاهی می‌شود، موضوعی است که در این پست از مجله اینترنتی طبایع مورد بحث قرار خواهد گرفت. صبحانه با طبع گرم پیشنهادی ویژه است که میتواند رخوت و سستی را از بدن شما دور کند. در ادامه لیستی از انواع صبحانه گرم سنتی ایرانی برای شما خواهیم گفت.
صبحانه؛ وعده غذایی فراموش شده
برای اینکه به خواب آلودگی و سستی صبحگاهی و کسالت نیمروزی دچار نشوید، اولین اقدام صرف صبحانه‌ای با کیفیت بالاست، مقدار انرژی دریافتی در صبحانه برای خانم ها 300 تا 400 کالری و در آقایان حدود 500 کالری است. البته در این میان توجه به طبع صبحانه بسیار اهمیت دارد. در واقع برای از بین بردن سستی‌های صبحگاهی بهتر است از صبحانه گرمیجات استفاده کرد.
انواع صبحانه گرم سنتی ایرانی
فرنی با شیربادام یا شیربرنج با عسل، شکر سرخ یا شیره انگور
فرنی یکی دیگر از غذاهای ساده و سریع است که میتواند برای صبحانه مورد استفاده قرار گیرد. دستور پخت فرنی متفاوت است و به همین دلیل میتواند طعم‌های متفاوتی را به خود اختصاص دهد.
شیر گرم با مصلح (خرما یا عسل)
شیر یکی از نوشیدنی‌های بسیار مقوی است که به تنهایی دارای طبع سرد است. استفاده از شیر با مصلح‌های آن مانند خرما یا عسل میتواند بسیار مقوی باشد و سستی را از بدن شما دور کند.
تخم مرغ عسلی یا نیم برشت
تخم مرغ به صورت عسلی و یا نیم برشت دارای طبعی گرم است که میتواند انرژی زیادی را در صبحگاه به بدن شما ببخشد. همچنین پخت نیمرو با روغن کنجد میتواند به عنوان صبحانه با طبع گرم استفاده شود.
ارده کنجد با عسل یا شیره انگور
ارده کنجد یکی دیگر از صبحانه‌های محبوب است که انرژی بسیار زیادی را به بدن میبخشد. لازم است از این محصول به صورت ترکیبی با عسل و یا شیره انگور استفاده کنید تا به عنوان صبحانه با طعم گرم قابل استفاده شود.
نان سنگک کنجدی و انواع مربا
مربای به، انجیر، هویج، گیلاس، گلابی، قیسی و.. همگی میتوانند به عنوان یک صبحانه کامل سرو شوند. نان سنگکک نیز با طبع خود میتواند مفید باشد.
حلیم
یکی دیگر از غذاهایی که میتوان برای صبحانه با طبع گرم سرو کرد، حلیم است. حلیم عدس، حلیم گندم، جو و… از نمونه‌های این غذا است که برخی دارای طبع سرد و برخی دارای طبع گرم می‌باشد. حلیم گندم نمونه‌ای از حلیم با صبع گرم است که خاصیت فراوانی نیز دارد.
کله پاچه
کله پاچه به عنوان یک غذای اصیل ایرانی پرچرب و پرکالری شناخته می‌شود. در خصوص طبع این غذا اطلاعات درستی در دسترس نیست اما لازم است بدانید میتوان برای هر قسمت از کله پاچه طبعی را در نظر گرفت. پخت کله پاچه و خوردن آن با مصلح میتوان طبع آن را تعدیل کند. از این رو میتوانید این غذا را در لیست و برنامه صبحانه خود قرار دهید.
صبحانه مناسب از نظر طب سنتی برای رفع سستی صبحگاهی چیست؟
در طب سنتی، برای زدودن رخوت و سستی صبحگاهی و افزایش فعالیت مغز، منوی زیر برای صبحانه توصیه می‌شود:
- غذاهایی که از غلات (گندم، جو دوسر و..) تهیه شده و با شیر مصرف می‌شوند که البته شیر باید کم چرب باشد (همانند اوتمیل)
- کلوچه خانگی، املت، نان و پنیر کم چرب، البته کسانی که طبع سرد دارند در خوردن پنیر باید احتیاط کنند و از مصلحات آن مانند گردو، سیاهدانه، آویشن و زنیان استفاده کنند.
- نان سبوس دار، کره بادام زمینی و موز نمونه‌ای از صبحانه گرمیجات
- ارده و عسل، کره مربا، حلوا ارده، شیرعسل، عدسی با گلپر، فرنی با مربا، نیمرو نیز جزء بهترین‌ها هستند.
نکته: در حالت کلی، غذاهایی با طبع گرم، برای وعده صبحانه مناسب هستند و رخوت و سستی را از بدن می‌زدایند.
اگر می‌خواهید بدانید بهترین نوشیدنی صبحگاهی از نظر طب سنتی چیست، این پست را نیز از دست ندهید:
یکی از مشکلاتی که امروزه نسل جدید را تهدید می‌کند، مسئله قوای جسمی و جنسی است. در روایات ما آمده است: «لقمة الصباح مسمار البدن»، لقمه صبح استحکام بدن را برقرار می‌کند. پس وعده صبحانه در طب سنتی و اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار ست.
وعده صبحانه
- صبحانه یکی از وعده های غذایی است که در طب سنتی جایگاه بسیار ویژه ای دارد، خوردن صبحانه ی کامل و صحیح موجب افزایش تمرکز و انرژی در کودکان و بزرگسالان می شود،
- در طب سنتی توصیه می شود که از لبنیات در صبحانه استفاده نشود و بهتر است به دلیل خاصیت آرامش بخشی آن قبل از خواب از آن استفاده شود،
- همچنین اگر از لبنیات در صبحانه استفاده کنید موجب کسالت شما در طول روز خواهد شد.
صبحانه فقط كله سحر!
- تصوری غلط ولی رایج در مورد اینكه هر وقت از خواب بیدار شوید؛ میتوانید صبحانه بخورید، وجود دارد.
- در حالی كه صبحانه در طب سنتی غذایی است كه صبح زود خورده می‌شود (حدودا از ساعت 5:30 تا 7:30) و بعد از آن هم نباید بخوابید. یعنی بلافاصله بعد از خوردن صبحانه، كار و فعالیت روزانه شروع می‌شود.
اهمیت صرف صبحانه
- متأسفانه 90 درصد خانم‌های ایرانی نه خودشان صبحانه کامل می‌خورند و نه به فرزندان و همسرانشان صبحانه کامل می‌دهند و این به یک عادت برای تک تک افراد تبدیل می‌شود.
- که این امر، باعث تضعیف قوای بدنی شده و وقتی هنگام ظهر می‌شود، حتی فعالیت اقتصادی جامعه تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد.
- ژاپنی‌ها تحقیق کرده‌اند غذای ظهر و ضمن کار سبب می‌شود راندمان اقتصادی آن‌ها کم شود، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم صبحانه کامل بخورید.
صبحانه چه بخوریم؟
- خیلی ها در وعده صبحانه، پنیر می‌خورند اونم بدون گردو. عده کمی هم گردو همراه می‌کنند که مثلا حق مطلب را ادا کرده باشند.
- اما باید گفت که، پنیر قدرت سیر کنندگی خیلی کمی دارد و فرد را زود گرسنه و مجبور به خوردن ناهار می‌کند.
- افرادی نیز پنیر و چای سیاه و خیار و گوجه را با هم می‌خورند که همه دارای مزاج سرد هستند که از اول صبح تا شب، بدن را سرد، بی حال و خسته می‌کند.
- پنیر در وعده صبحانه عوارضی چون فراموشی، چاقی، ناتوانی جنسی میاره، سفیدی موها و درد مفاصل را به دنبال خواهد داشت.
- در صورت مصرف پنیر، از مصلحات آن مانند گردو، سیاهدانه، آویشن و زنیان استفاده شود.
پنیر بخورید، اما در شب!
- فردی به امام رضا (علیه السلام) مراجعه کرد و پرسید: «شما فرموده بودید پنیر مکروه است». امام رضا (علیه السلام) فرمودند: «ما گفته بودیم در روز پنیر نخورید، شب بخورید».
- در علم امروز یکی از دلایلش این است که وقتی کلسیم در بدن بالا می رود، فسفر مغز تخلیه می شود و چون میزان فسفر و کلسیم باید در خون مناسب باشد، در نتیجه خواب آلودگی ایجاد می‌شود.
پس جایگزین پنیر برای وعده صبحانه چیست؟
- صبح‌ها باید غذاهایی با مزاج گرم بخورید تا بدن بتواند انرژی بالای مورد نیاز را برای یك روز پرنشاط تامین كند.
- یک غذای کامل مثل حلیم، اوتمیل، عدسی، حریره بادام، شیربرنج با کمی دارچین یا زعفران، تخم مرغ آبپز، سیب زمینی نمک پز و… مناسب صبحانه‌اند.
- سرشیر و مربا یا عسل، کره طبیعی و مربا یا عسل به همراه چای به، مغزیات تازه با خرما، انجیر خشک، انگور یا کشمش نیز گزینه های خوبی هستند.
- مربای بالنگ، مربای به، مربای هویج و مربای پوست پسته برای معده‌های سرد یا ضعیف و مربای آلبالو و مربای زرشک برای معده‌های گرم.
خط قرمز در خوردن صبحانه : سبزیجات و میوه‌ها در ساعات ابتدایی صبح.
صبحانه چی بنوشیم؟
- نوشیدنی‌هایی كه طبع گرم دارند، بهترین گزینه برای شروع روز هستند.
- گرم بودن معده و کبد، جذب شدن سریع غذا بدلیل مدت زمان گرسنگی از شب تا صبح، وجود مواد زائد در معده و …از شرایط معده در آغاز صبح است.
- لذا مصرف نوشیدنی های سرد مانند آب سرد، مصرف میوه هایی مانند هندوانه و خربزه، مصرف شیر، پنیر و امثال این‌ها به هیچ وجه برای وعده صبحانه مناسب نیست.
از نوشیدنی های مناسب صبحانه میتوان به گزینه های زیر اشاره کرد:
- آب ولرم رو به گرم
- مخلوط آب گرم، عسل و آب لیموی تازه
- چای کم رنگ ایرانی
خط قرمز در نوشیدنی صبحانه : نوشیدن انواع آبمیوه‌ها، شیر (باعث ایجاد خلط فاسد در بدن می‌شود)
آداب صرف وعده صبحانه از نگاه طب سنتی
- قبل از شروع صبحانه، وضو می‌گیریم.
- با لباس تمیز سر سفره می‌نشینیم.
- با بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم شروع می‌کنیم.
- صبحانه‌مان را با 21 عدد مویز شروع می‌کنیم یا کسانی که بیماری دیابت دارند یک نخود کندر صبح ناشتا بعد از مسواک زدن بخورند. این سبب می‌شود معده که از شب مزاجش سرد بوده است، وارد گرما شود. این گرما سبب می‌شود غذا بهتر هضم و جذب شود.
- از آب ولرم یا شربت عسل و آبلیموی تازه استفاده می‌کنیم.
- چای را هم به این دلیل پیشنهاد نمی‌کنیم؛ که چای سبب از بین رفتن آهن خون می‌شود و در ایران کم‌خونی زیاد داریم و مخصوصاً در بین خانم‌ها
- وعده اصلی صبحانه باید کامل با مزاج گرم باشد.
- حداقل لقمه غذای صبح 40 لقمه است که با سرانگشت شست، سبابه و انگشت کنار آن خورده می‌شود.
- سپس صبحانه را با تشکر و سپاسگزاری از خداوند به پایان می‌بریم.
اگر به این شکل صبحانه بخوریم و پس از غذا خوردن استراحت کوتاهی کنیم، آماده فعالیت در طول روز می‌شویم و حتی تا شب هم ضعف نداریم.
نتیجه
صبحانه یکی از وعده‌های مهم غذایی است که در خوردن آن انرژی کل روز بدن را قادر است تامین کند. هنگامی که صبح از خواب بلند می شوید بدن شما کاملاً به انرژی نیاز دارد. در غیر این صورت برای فعالیت مفید در ادامه روز با مشکل مواجه خواهد شد. افرادی که در صبح دچار سستی و رخوت هستند باید از صبحانه‌های مقوی و البته با طبع گرم استفاده کنند. از این رو در این مقاله در خصوص صبحانه با طبع گرم نکاتی را بیان و انواع صبحانه گرم سنتی ایرانی را ذکر کردیم. امیدواریم ساتفاده از این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
رز
طبق دانسته ها از طب سنتی گفته شده شیر رو باید به تنهایی میل کرد ولی اینجا پیشنهاد مصرف شیر با غلات رو دادین؟!
محمدرضا میر
تنها موردی که با شیر توصیه نمیشه شیر در ترکیب با میوه‌هاست به استثنا خرما / وگرنه شیر و غلات مشکلی پیش نمیاره مگر فرد مستعد نفخ باشه که در این حالت بهتره از شیرابه‌های گیاهی مثه شیربادام که شیر گاو در ترکیب اون نیست استفاده بشه، و حتی ما در گذشته ترکیب شیر و نان گندم به عنوان یکی از غلات و به شکل ترید (تیلیت) رو داشته و داریم.