همانطور که می‌دانید دوران سالمندی همراه است با افت و اختلال در عملکرد اعضای مختلف بدن که می‌تواند باعث ناتوانی ها و مشکلاتی در عملکرد افراد سالمند شود.
برای کمتر شدن ناتوانی ها و مشکلات دوران سالمندی و برخورداری از یک زندگی سالم و پویا در این سنین باید راهکارهایی را جهت مراقبت و ارتقاء سلامت اعضای بدن مانند قلب، مغز، کبد، ریه، کلیه ها و دستگاه گوارش، به کار برد. که ما در این پست از مجله اینترنتی طبایع قصد داریم به تفصیل به این موضوع بپردازیم.
اهمیت مراقبت و ارتقاء سلامت اعضای حیاتی بدن
- لازم به ذکر است که سلامت تک تک اعضاء بدن مانند قلب، مغز، کبد، ریه، کلیه ها و دستگاه گوارش و … در احساس نشاط و سلامتی فرد نقش بسزایی دارند.
- از دیدگاه طب سنتی ایران، بدن انسان از اعضای مختلف می‌باشد که برای برخورداری از سلامت جسمی، باید تک تک این اعضاء عملکرد خود را به درستی انجام دهند و به وظایف خود عمل کنند.
- همه ما انسان ها از خانه و وسایل زندگی خود مراقبت می‌کنیم و تلاش می‌کنیم تا آن‌ها را در بهترین حالت، نگه داری کنیم تا مدت زمان بیشتری بتوانیم از آن ها استفاده کنیم.
- بدن انسان نیز از این قاعده مستثنی نیست، همانطور که می‌دانید، اعضای حیاتی بدن انسان مانند مغز، قلب، کبد، ریه، سیستم گوارش و کلیه ها در تمامی ساعات شبانه روز در حال فعالیت هستند تا سلامت و حیات فرد برقرار شود.
- مسلماً اگر جهت حفظ سلامت و تقویت این اعضاء در طول دوران حیات تدبیری اندیشیده نشود و راهکارهایی اجرا نشود، با گذشت زمان این اعضاء دچار ضعف و بیماری و اختلال در عملکرد می‌شوند.
نقش سبک زندگی در ابتلاء به بیماری و ناتوانی در دوران سالمندی
- سلامتی نعمتی است که خداوند به بندگان خود عطا فرموده و بر انسان واجب است که جهت حفظ و ارتقاء آن تلاش کند.
- همه گمان می‌کنند که با افزایش سن، ابتلاء به بیماری و ناتوانی اجتناب ناپذیر است، در حالی که چنین نیست،
- سبک زندگی هر فرد و این که از اعضای بدن خود چگونه استفاده کرده باشد در ابتلاء به بیماری و ناتوانی نقش بسیار مهم تری از افزایش سن دارد.
- حتماً دیده اید که بعضی از افراد در دهه 30 و 40 زندگی با بیماری‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند و توان بدنی مناسبی ندارند.
- برعکس این افراد، کسانی هم هستند که در دهه 60 و 70 زندگی بسیار سلامت و بانشاط می‌باشند.
- این تفاوت می‌تواند علل زیادی داشته باشد، به جز ژنتیک که خیلی تحت کنترل ما نیست سایر مسائل را می‌توان تا حدی اصلاح کرد.
بیشتر بخوانید!
عوامل موثر بر چگونگی زندگی در دوران سالمندی
- سبک زندگی (سالم یا غیر سالم)
- نوع خوراکی های مصرفی (خوراکی های سالم و طبیعی یا خوراکی های غیرسالم و فرآوری شده)
- میزان برخورداری از خواب و آرامش
- داشتن یا عدم داشتن تحرک (انجام ورزش و فعالیت بدنی روزانه یا بی تحرکی)
- نوع واکنش نسبت به استرس و تنش های فراوان
- برخورداری از هوای پاک یا آلوده و …
موارد خارج از حیطه کنترل که فرد را از زندگی سالم دور می‌سازد
- گاهی اوقات برخی موارد ذکر شده فوق، از حیطه اختیارات ما خارج است، مثلاً امروزه، خیلی از افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند از هوای پاک بهره نمی‌برند.
- دنیای امروزی دارای استرس‌ها و تنش‌های زیادی است که خیلی از آن‌ها اجتناب ناپذیر هستند و خیلی از مسائل دیگر که می‌توانند ما را از زندگی سالم و استاندارد دور کنند.
با توجه به شرایط ذکر شده، راه چاره چیست؟
- در زمانی که شرایط خارج از حیطه کنترل است، توصیه می‌شود که جهت جبران این کمبودها، اعضاء و اندام‌های حیاتی خود را تقویت کنید تا حد امکان از این مشکلات و معضلات زندگی شهرنشینی کمتر آسیب ببینند.
- طب سنتی ایران، جهت تقویت و حفظ سلامت هر یک از اعضای حیاتی بدن در دوران سالمندی، راهکارهایی را ارائه نموده است که در قسمت ذیل به برخی از آن‌ها میپردازیم؛
- البته ناگفته نماند که ناتوانی ها و مشکلات دوران سالمندی از فردی به فرد دیگر متفاوت است و تدابیر و راهکارهای ذکر شده ممکن است برای همه صدق نکند.
بیشتر بخوانید!
تدابیر مناسب در دوران سالمندی
- برخورداری از هوای سبک و بهاری
- ماساژ برای افراد سالمند بسیار مناسب است و سبب تقویت بدن آن‌ها می‌شود.
- پرهیز از انزوا
- پرهیز از خونگیری به صورت فصد، حجامت و زالو، مگر در مواردی که به تشخیص پزشک ضرورتی وجود دارد.
- بوئیدن بوهای خوش
- ابتدای صبح روغن مالی بدن با روغن بادام شیرین و بابونه و پس از آن ورزش ملایم مانند پیاده روی (بدون خستگی)
بیشتر بخوانید!
ملاحظات ورزش در سالمندان
- ورزش در سالمندان بستگی به شرایط بدنی آن‌ها دارد در افرادی که چاق هستند و چربی بدنی زیادی دارند بهتر است بیشتر ورزش انجام شود.
- اما افرادی که لاغر هستند و بدن استخوانی دارند باید کمتر ورزش کنند.
- در هنگام ورزش، حتماً باید به اعضایی که آسیب دیده هستند یا بیماری دارند، توجه کرد:
- مثلاً افرادی که دچار عارضه مغزی شده‌اند بهتر است ورزش‌هایی مانند پیاده روی انجام دهند که بیشتر مربوط به اندام تحتانی هستند.
- اگر افراد دچار آسیب در اندام های تحتانی هستند، بیشتر ورزش‌ها و نرمش‌هایی انجام دهند که مربوط به اندام فوقانی است.
- اگر بیماری در احشاء و ناحیه شکمی دارند (معده، روده ها، کبد و طحال) انجام ورزش های اندام فوقانی و تحتانی مفید است.
- در افرادی که بیماری های تنفسی و قلبی عروقی دارند، ورزش‌های اندام‌های تحتانی مانند پیاده روی مناسب می‌باشد.
- افرادی که بیماری‌های کلیوی دارند، می‌توانند ورزش‌های اندام فوقانی انجام دهند.
بیشتر بخوانید!
تدابیر غذایی در دوران سالمندی
- خوردن غذاهای کم حجم و مقوی
- پرهیز از مواد غذایی ترش مانند سرکه
- پرهیز از گرسنه خوابیدن، زیرا باعث از بین رفتن قوت بدن می‌شود.
- غذاهای غلیظ مانند ماکارانی، سالاد الویه و رشته کمتر مصرف شوند.
- پرهیز از غذاهای تند و پر ادویه به دلیل ایجاد یبوست.
غذاهای مفید در دوران سالمندی
- تخم مرغ عسلی
- نان و عسل
- شیر پخته شده به صورت فرنی و شیربرنج
- شیر پخته گرم با عسل
- گوشت گوسفند و پرندگان
- گندم به صورت نان و شوربا
- نخود به صورت نخوداب و آبگوشت
- سوپ و آش های ساده
- سبزیجات مانند شنبلیله، کرفس، برگ چغندر، کاهو، شوید، تره، سیر، پیاز و زیتون
- میوه ها مانند سیب (به صورت فالوده: 1-2 عدد سیب بدون پوست را رنده کرده و با کمی گلاب و عرق بیدمشک میل کنید)، به پخته، انگور، انجیر و گلابی
- مصرف مغزیجات: مویز، کشمش، انجیر، گردو و بادام
- مربای به، سیب، شقاقل، زنجبیل، بالنگ و بهارنارنج
