یکی از مهم ترین مسائل بشر امروز، حفظ سلامتی است، ابزارهای حفظ سلامت بر اساس دیدگاه پزشکی نوین و سنتی در همه آن چیزی است که بشر را احاطه کرده است، مواردی مانند آب و هوا، خوردنی ها و آشامیدنیها، نوع فعالیت بدنی و مسائل روحی افراد از این جملهاند. از دیدگاه طب سنتی، جزء دیگری نیز در این میان دیده میشود و آن «مباشرت» و بایدها و نبایدهای آن جهت حفظ سلامت است. که در این پست راهکارهای انجام یک مباشرت سالم از دیدگاه طب سنتی مورد بررسی قرار گرفته اند.
اهمیت مباشرت در طب سنتی
- از دیدگاه طب سنتی مباشرت علاوه بر ایجاد لذت، نقش مهمی در سلامت زوجین دارد.
- هیچ ستونی در تخلیه استرس های روزمره زوجین و مواجهه آنها با کمبودها، ارزش لذت حاصل از مباشرت را ندارد.
- چنان که ستون اصلی بنیان خانواده امر مباشرت آن هم از نوع سالم و درست است.
- مباشرت در طب سنتی دارای حد زمانی است، مقدماتی را برای شروع میطلبد، در ساعات خاصی از شبانه روز توصیه میشود.
- در رابطه با غذا و آب نیز محدودیت هایی دارد و نقش پررنگ تری را همراه آداب اجرای آن در سلامتی ایفا میکند.
- جالب توجه است که طب سنتی ایران برای مرد و زن هر دو قائل به وجود «منی» است
- و منی که از لطیف ترین بخش اخلاط ایجاد میشود، جسمی لطیف است که با صورت گرفتن خوب و درست مباشرت، با خروجش ضامن سلامتی زوج است.
- به این ترتیب باید به نقش مهم مباشرت و لزوم به کار بستن توصیه های حکما برای درست انجام شدنش در حفظ سلامت پی برد.
- و لزوم آموزش افراد درباره بایدها و نبایدهای این مهم را بیش از پیش مشخص نمود.
انجام مباشرت (نزدیکی جنسی) چه اثراتی در بدن دارد؟
- مباشرت منجر به حرکت شدید طبیعت فرد میشود، این حرکت موجب نشاط رشد بدن شده و منجر به دفع افکار نامطلوب چیره بر انسان خواهد شد.
- به این ترتیب انسان را پردل و شجاع میکند و موجباتی را فراهم می سازد که خشم وی فرو بنشیند، پس انسان باوقار میشود.
- همچنین اشتهای صادق را در فرد برمیانگیزد (در طب سنتی ایرانی اشتها دارای دو نوع «کاذب» و «صادق» است و اشتهای صادق از موجبات سلامتی فرد است.
مباشرت و مزاج
طب سنتی قائل به وجود چهار نوع مزاج در موجودات است: «گرم و تر، گرم و خشک» و «سرد وتر، سرد و خشک» که هر یک از این مزاج ها دارای حد مشخصی در برخورداری از منافع مباشرت میباشند و نداشتن مباشرت در یکی نسبت به دیگری، مضرات بیشتری ایجاد میکند و البته در یک مزاج نسبت به دیگری نیز افراط در مباشرت به مضرات بیشتری ختم میشود. اکنون به خلاصه ای از مشخصات هر مزاج و توان وی در امر مباشرت میپردازیم:
مزاج سرد و خشک (سوداوی)
- فردی با رنگ پوست سفید، سفید مایل سربی، پوست نرم و بی مو، رگ های باریک، کم خونی با منی کم و با قوام غلیظ دارای مزاج سرد و خشک است.
- این فرد احتلام اندک دارد و کمتر به سرعت انزال مبتلا میشود. زیان افراط در مباشرت در این فرد بسیار زیاد است.
مزاج گرم و خشک (صفراوی)
- فردی سیه چرده، مایل به سرخ، گندمگون، پرمو، دارای پوست بدن صلب و درشت، گوشتالود با رگ های فرخ، مفاصل قوی و آشکار، دارای مزاج گرم و خشک و دارای منی کم و غلیظ بوده همراه میل جنسی فراوان.
- وی در امر مباشرت بسیار قوی است ولی زود از کار باز میماند. این فرد گاهی با کمترین تماس با جنس مخالف یا یادکردن مباشرت دچار انزال میشود.
مزاج سرد و تر (بلغمی)
- فردی با چاقی پیهی، بافت عضلانی کم، پوست سفید و نرم و بی مو، مفاصل پوشیده در زیر بافت های سطحی، رگ های باریک با منی زیاد و رقیق دارای میل جنسی کم و انزال کند دارای مزاج سرد و تر است.
- این فرد در صورت افراط در مباشرت بیش از سایرین به درد پشت و زانو مبتلا میشود.
مزاج گرم و تر (دموی)
- فردی با چاقی گوشتی، رنگ پوست سرخ و گندمگون، پرموی، پرخون، دارای رگ های گشاد و فراخ، منی بسیار با میل جنسی فراوان، احتلام زیاد و سرعت انزال دارای مزاج گرم و تر و بیشترین نیرو در امر مباشرت است.
- مضرت مباشرت در آن مزاج از سایرین کمتر است و تنها در این گروه است که ترک مباشرت دارای ضرر زیادتری نسبت به افراط در آن است.
مباشرت و غذاخوردن
- طب سنتی ایران قائل به وجود چهار خلط دم، بلغم، صفرا و سودا ناشی از فرآیند هضم معدی و کبدی و طبیعتی که قوه مدبره ای جهت تدبیر لحظه به لحظه تمامی فعل و انفعالات بدن است،میباشد.
- مباشرت نیز نوعی حرکت طبیعت است، بنابراین برای حفظ قوت ضروری است طبیعت را همزمان به دو کار مشغول ننمود.
- پس بهترین زمان مباشرت پس از هضم کبدی، حدود دو تا سه ساعت پس از غذاخوردن است.
- از طرفی به روشنی عنوان شده است که انجام مباشرت در حالت گرسنگی بدتر از حالت سیری و پری معده است. بنابراین در گرسنگی نیز مباشرت توصیه نمی شود.
مباشرت و شبانه روز
- بهترین زمان مباشرت در اوایل شب است تا زوجین زمان کافی برای خوابی عمیق و طولانی داشته باشند و طبیعت، نیروی از دست رفته را به تن بازگرداند.
- بهترین وقت مباشرت در زمان اعتدال بدن در حرارت و برودت و البته اعتدال دمای هوای مسکن از نظر حرارت، برودت، رطوبت و خشکی است.
- از دید طبیعت بدن نیز بهترین زمان؛ زمانی است که طبیعت خود راغب، مجاری از منی پر و بدون تکلف و اسباب مهیج صورت گیرد.
مباشرت و تدابیر مقدماتی
- رعایت آراستگی، رعایت نظافت، استعمال بوی خوش، استفاده از کلمات محبت آمیز، ملاعبه و ملامسه بسیار، گفتن کلمات شوق انگیز، بوسیدن و در آغوش گرفتن از جمله توصیه های طب سنتی ایرانی در شروع مباشرت است.
- همچنین در ادامه آن توصیه شده است که انجام این امور تا رسیدن به کمال میل جنسی و انزال همزمان که منجر به نهایت حفظ سلامت زن و مرد است دارای نقش به سزایی است.
مباشرت و وضعیت قرار گیری
بهترین شکل مباشرت به این صورت است که زن خوابیده به پشت و مایل به هیات نشسته باشد تا دهانه رحم به بالا و قعر آن به پایین مایل شود، به این ترتیب منی به سهولت خارج میشود.
حد زمانی مباشرت
- تولید منی در سه شبانه روز انجام میشود، بنابراین انجام مباشرت هر سه شبانه روز یک بار مناسب است.
- البته این زمان برای افراد گرم و تر می تواند کمتر و برای افرد سرد و خشک بیشتر باشد.
تدابیر پس از رابطه
- نوشیدن نوشیدنی های سرد و شراب بعد از رابطه به شدت نهی شده است چرا که به سبب حرکت طبیعت، بدن متخلخل شده و مواردی که وارد آن میشوند به شدت منجذب می شوند.
- ولی خوردن تنها لقمه ای چرب و شیرین توصیه شده است البته شیرینی طبیعی مانند شیره انگور، شیره توت
- پس از مباشرت تخلیه کامل مثانه و عدم غسل با آب سرد و پرهیز از هوای سرد نیز توصیه شده است.
مباشرت و تقویم
- توصیه شده است که مباشرت در شب عیدفطر، عید قربان و نیمه شعبان صورت نگیرد.
- سه روز اول و آخر ماه و هنگام محاق ماه (آخر ماه یا سه شب اخیر از ماه یا آخرماه که قمر در آن پنهان باشد نه در بامداد آن به نظر آید و نه در شبانگاه آن) و اجتماع در برج (قمر در عقرب)، در خسوف و کسوف و در شب و روزی که زلزله آمده است توصیه به عدم مباشرت به قصد باروری شده است.
عوامل مفید در رابطه زناشویی
آنچه که مفید و یاری رسان فرد است تا مباشرتی ایمن از امراض داشته باشد به جز اصول انجام آن، شامل مواد غذایی نیز میشود که بخشی از موادغذایی مفید را فهرست وار بیان می کنیم:
- خوردن نخود، لوبیا، گوشت بره، زرده تخم مرغ عسلی با نمک کم که از آن ها خون گرم و تر فراوان تولید میشود.
- روغن مالی با روغن های خوشبو مثل روغن زنبق، سوسن و نرگس نیز توصیه شده است.
- البته لیست جامعی از بذرها نیز اشاره شده که در تقویت میل جنسی دارای نقش به سزایی هستند که از جمله آن میتوان به بذر شلغم، بذر کتان، بذر زردک، بذر فلفل و مفردههایی همچون خارخسک، چلغوزه، پسته و فندق اشاره کرد.
عوارض افراط در رابطه زناشویی
- فردی که به افراط در مباشرت اقدام میکند، به تدریج بدنش سرد و خشک شده، حرارت سرشتی اش تحلیل رفته، خسته و ناتوان می گردد.
- اگر در این وضعیت باز به مباشرت ادامه دهد، بدن فرد به کلی سرد شده، حواس شنوایی و بینایی وی به تحلیل رفته، ساق پاهایش سست شده و دیگر قادر به تحمل بدن نیستند.
- تیره پشت وی مور مور میشود؛ گوشش وز وز میکند و مبتلا به سرگیجه میشود.
- شکمش قبض شده، دچار قولنج شده، دهان و لثه اش بدبو و به افسردگی مبتلا میشود.
زمان های پرهیز از رابطه و مباشرت
انجام مباشرت در موارد زیر مناسب نبوده و منجر به عوارض گوناگون خواهد شد (به ویژه اگر قصد بارداری وجود دارد، توجه بیشتری لازم است):
- بلافاصله پس از صرف غذا یا پرخوری: باعث ضعف بدن، سستی عصب، درد مفاصل، انسداد در روده ها، قولنج و تولید اخلاط نامناسب خواهد شد.
- پس از پاکسازی هایی مثل اسهال، قی، فصد، حجامت و زالو درمانی: در این موارد انجام نزدیکی حداقل برای ۱۲ تا ۲۴ ساعت ممنوع است.
- در زمان خستگی
- در زمان فشار ادرار و مدفوع
- در حالت گرسنگی زیاد: انجام نزدیکی در این حالت بدتر از زمان پری معده است.
- در حمام و بعد از آن، پس از ورزش شدید، پس از بیداری طولانی و پس از تعریق شدید: آمیزش جنسی در این موارد خصوصاً در فصول خشک یعنی تابستان و پاییز، باعث خشکی بدن و لاغری بیمار گونه، کاهش حرارت غریزی و اشتها، تاری دید و کاهش بینایی و در مواردی حتی غشی و تشنج خواهد شد.
- در زمان احساس گرمی و سردی زیاد در بدن: جماع در زمان وجود سردی بدتر از گرمی است.
- به اکراه و بدون رغبت و شوق و قوت باشد.
- در صورت وجود بیماری های حاد: انجام نزدیکی در این شرایط منجر به مزمن شدن بیماری می شود و در بیماری های مزمن احتمال کاهش قوا و فرجام ناخوشایند بیشتر خواهد شد. در این شرایط باید دفعات نزدیکی را به حداقل رساند.
- اول، نیمه و آخر ماه قمری: این مورد ناشی از تاثیراتی است که جاذبه ماه بر کل موجودات زمین از جمله بدن انسان دارد.
- بین طلوع فجر و طلوع آفتاب.
- از اول غروب تا رفتن شفق.
- زیر نور مستقیم خورشید.
- در حال جنابت.
- در حالت ایستاده.
- رو به قبله یا پشت به قبله.
- پس از خوردن ماهی: می تواند موجب اختلالات عصبی و روانی گردد.
- بلافاصله پس از آشامیدن شیر: می تواند موجب سستی شدید در بدن گردد.
- پس ار خوردن بادنجان: موجب تولید اخلاط سوخته می گردد.
- پس از مصرف کدو سبز و میوه ها: به سبب سردی که در مایع منی ایجاد می کنند، می توانند برای زن مضر باشند اما در موردی که مرد انزال سریع ناشی از حرارت زیاد دارد این میوه ها مفید است.
- در زمان سر درد.
- در حالت مستی.
- آلودگی شدید هوا.
منبع: مقاله مباشرت و بایدها و نبایدهای آن از دیدگاه طب سنتی نوشته دکتر الهام اختری (متخصص طب سنتی) و دکتر فرناز سهراب وند (جراح و متخصص زنان و زایمان)