کافور و خواص آن در طب سنتی

معرفی کافور

کافور ماده‌ای مومی، سفید یا شفاف و جامد و قابل اشتعال با فرمول C_۱۰H_۱۶O که دارای بو و طعم بسیار قوی، خواص و کاربردهای بسیاری مانند استفاده در کرم ها ، پمادها و لوسیون ها می باشد، زیرا کافور، به راحتی از طریق پوست جذب می شود. کافور صمغ درختی بنام درخت کافور است. کافور در گذشته با تقطیر پوست و چوب درخت کافور ساخته می شد، اما امروزه عموما از روغن سقز تولید می شود.

این ماده از برگ درخت کافور نیز بدست می آید. این ماده در طب سنتی برای سنین مختلف در کشورهای آسیایی مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده به صورت بلورهای کوچک و یک روغن اساسی است.

واژه کافور واژه‌ای مالایی است و در مالزی به کافور، کاپور باروس می‌گویند، که معنای گچ باروس می‌دهد. باروس نام بندری در سوماترا اندونزی است که در آنجا کافور تجارت می‌شده‌ است.

روغن کافور نیز روغنی است که از چوب درختان کافور استخراج شده و با تقطیر با بخار فرآوری می شود. این روغن هم خواص بسیاری از جمله تسکین درد ، سوزش و خارش موضعی دارد.

خواص درمانی کافور زیاد است، به نحوی که در صنعت دارویی از این ماده استفاده های زیادی می شود. کافور، یک دارو گیاهی است و بوی بسیار قوی دارد. کافور فواید دارویی و خواص درمانی زیادی دارد. یکی از مواد اصلی در ساخت دارو ویکس، کافور است.

ریخت شناسی درخت کافور

کافور درختی است بسیار زیبا از خانواده برگ بو Lauraceae و دارای برگهای سبز دائمی که ارتفاع آن در نواحی مساعد به ۴۰ تا ۵۰ متر و قطر تنه آن به ۲ متر می رسد.

درخت کافور دارای تنه استوانه ای و شاخه های متعدد مخصوصاً در قسمت انتهایی ساقه است. برگهای آن متناوب ، بیضوی ، نوک تیز با کناره موج دار ، نسبتاً چرمی ، به رنگ شفاف در سطح فوقانی پهنک و دارای بوی مخصوص (پس از مالش دادن) است.

گلهای آن که در فاصله ماههای خرداد و تیر ظاهر می شود ، به صورت دسته هایی مرکب از ۱۵ تا ۱۸ گل نر ، ماده و یا نر- ماده می باشد. مادگی گلهای آن شامل تخمدان یک خانه است و پس از آمیزش گل و رسیدن ، به میوه ای به صورت سته و به رنگ ارغوانی مایل به سیاه تبدیل می گردد. قاعده آن محصور در نهنج پایا و سخت باقی می ماند.

دانه اش گوشتدار و روغندار است.در کلیه اعضای درخت کافور ، سلولهای ترشح کننده مخصوص و محتوی نوعی اسانس پراکنده است که از اکسید شدن قسمتی از این اسانس ، کافور نتیجه می شود.

طبق بررسی های Tschirch و Shirasawa که در سال ۱۹۰۳ صورت گرفت ، سلولهای جوان ترشح کننده ساقه درخت کافور ابتدا دارای یک ماده رزینی داندان می گردند، بطوری که با دارا شدن این ماده به خوبی از سلولهای مجاور خود تشخیص داده می شوند سپس در داخل جدار سلولهای مذکور ، یک قشر مولد رزین (Couche resinogone) و درون سلولها ، قطرات کوچک و زرد رنگ اسانس بوجود می آید.

قسمتی از این قطرات بسیار کوچک ، در طی سالهای متمادی به صورت کافور بیرنگ تغییر شکل حاصل نموده و تدریجاً در کلیه اعضای گیاه عمومیت پیدا می کند و گاهی نیز به صورت متبلور و به مقدار بسیار زیاد در شکاف درخت نمودار می گردد. در هر حال باید گفت که کافور از تغییر شکل اسانس موجود در سلولهای ترشح کننده ای که در بافت پارانشیمی مختلف درخت پراکنده است منشا می گیرد.

پرورش درخت کافور در غالب نواحی مساعد مخصوصاً در ژاپن و فرمز انجام می گیرد.اراضی رسی- ماسه ای ، مرطوب و دارای خاکبرگ کافی و همچنین آب و هوای گرم با درجه ثابت برای پرورش آن مناسب است.

درخت کافور معمولاً در سواحل و در پناه درختان ، پرورش داده می شود. تکثیر آن از طریق دانه صورت می گیرد و برای این کار نیز باید دانه های مرغوب انتخاب گردد. در برخی از نواحی به وسیله خوابانیدن شاخه ای از درخت در فصل پائیز اقدام به تکثیر می نمایند.

خاستگاه درخت کافور

درخت کافور درختی همیشه سبز است و به حالت وحشی و فراوان در جنگلهای نواحی شرقی آسیا ، مناطق کوهستانی نقاط شرقی هند، تایوان، جاوه، سوماترا، چین و ژاپن می روید. درخت کافور ۲۵ تا ۳۰ متر رشد می‌کند و ماده کافور در اکثر نقاط آن یافت می‌شود. کافور درختی است همیشه سبز و از شاخه و برگ بسیار برخوردار است دارای گلهایی به رنگ سفید است و میوه‌ای قرمز رنگ بسیار شبیه به میوه دارچین دارد.

طبع کافور

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت کافور سرد و خشک می‌باشد.

خواص و موارد مصرف کافور

**توجه کنید قبل از مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی حتما با پزشک متخصص طب سنتی مشورت کنید**

1. افزایش دهنده جریان خون موضعی.
2. کاهنده درد و تورم.
3. درمان علائم قلبی.
4. درمان کننده سوختگی‌های جزئی.
5. کاهنده خارش.
6. درمان قارچ ناخن پا (اونیکومایکوزیس).
7. درمان کننده زگیل، تبخال و هموروئید.
8. کاهنده اثر نیش حشرات.
9. درمان آرتروز.
10. ضد باکتری ، ضد قارچ و ضد التهاب است.
11. درمان بیماری های پوستی.
12. بهبود عملکرد تنفسی.
13. نرم‌کننده نیترات سلولز.
14. دافع حشرات.
15. مومیایی‌کردن.
16. استفاده در آتش‌بازی و داروسازی.
17. به عنوان چاشنی در شیرینی استفاده می‌شود.
18. درمان کننده هیجانزدگی.
19. کاهنده‌ی تمایلات جنسی.
20. تسکین احتقان سینه و شرایط التهابی.
21. درمان کننده آکنه.
22. درمان افسردگی.
23. برطرف کننده نفخ شکم.
24. درمان بواسیر.
25. تقویت حافظه.
26. درمان آرتروز.
27. استفاده به صورت قطره برای عفونت گوش (اوتیت میانی).
28. عفونت مجاری تنفسی.
29. درمان دندان درد.
30. افزایش دهنده تولید الاستین و کلاژن.
31. پیشگیری وتقویت سیستم ایمنی در برابر آنفولانزا و انواع بیماری های ویروسی.

توضیحات برخی از کاربردها و خواص کافور

• استفاده از کافور روی پوست به تسکین درد و التهاب کمک می کند. اسپری حاوی مواد طبیعی مانند کافور ، منتول و اسانس های میخک و اکالیپتوس در تسکین دردهای خفیف تا متوسط ​​موثر است. اسپری به مدت 14 روز بر روی مفاصل ، شانه ها و قسمت تحتانی کمر اعمال شود. هنگام استفاده از محصولات کافور ممکن است احساس سوزن سوزن شدن ، گرم شدن یا سرد شدن داشته باشید. چند بار در روز اسپری کافور یا پماد را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
• سوختگی ها را التیام می بخشد. برای التیام زخم های سوختگی می توان از مرهم و کرم کافور استفاده کرد. پماد حاوی کافور ، روغن کنجد و عسل زمان بهبود زخم های سوختگی درجه دو را کاهش می دهد و مفیدتر از استفاده از وازلین است.
• برای درمان آرتروز ، یکبار در روز پماد حاوی کافور را روی ناحیه آسیب دیده بمالید، آرتروز را درمان می کند. محصولات کافور در تسکین درد ، التهاب و تورم ناشی از آرتریت موثر می باشند.
• استفاده از Vicks VapoRub ، که حاوی کافور و همچنین منتول و روغن اکالیپتوس است، در درمان قارچ ناخن پا موثر است. برای استفاده ، چند بار در روز Vicks VapoRub را به ناخن های آسیب دیده بمالید.
• گرفتگی و سرفه را برطرف می کند، روغن کافور به عنوان ضد احتقان و ضد سرفه عمل می کند. برای استفاده ، 2 قاشق چایخوری Vicks VapoRub را در یک کاسه آب گرم قرار دهید. سر خود را روی کاسه نگه دارید و هنگام تنفس بخارها سر خود را با یک حوله بپوشانید. همچنین می توانید مرهم را روی سینه یا پاهای خود بمالید و سپس آنها را با پارچه و جوراب بپوشانید.
• بوی شدید کافور قدرت پاکسازی سینه و خلاص شدن از گرفتگی بینی را دارد. در حقیقت، چندین داروی برای درمان عفونت سینه و گلو برای سرفه و سرماخوردگی حاوی کافور می باشند. در صورت لزوم ۴ یا ۵ قطره روغن اصلی کافور را با ۱ قاشق غذاخوری روغن بادام مخلوط کنید. این ترکیب روغن را به آرامی و برای چند دقیقه روی سینه و گلو خود بمالید.
• یکی دیگر از خواص درمانی کافور، رفع گرفتگی بینی است. در این موارد، کافور به عنوان یک ضد احتقان طبیعی عمل می کند. گرفتگی بینی مسدود شده را سریع رفع و راه تنفس را دوباره راحت و آسان می کند.
• کمی روغن کافور را در ۱ قاشق غذاخوری روغن خردل گرم مخلوط کنید. قبل از خواب این مخلوط را به آرامی روی سینه، پشت و گلو خود بمالید تا تنفس کشیدن آسانتر شود و خواب راحت تری داشته باشید.

• کافور یک ضد درد خفیف است. افراد، کافور را برای تسکین درد و کاهش خارش به پوست می زنند. کافور، با تحریک انتهای ریشه ی عصبی، قادر است علائمی مانند درد و خارش را تسکین می دهد.
• فشار خون پایین که هنگام ایستادن ایجاد می شود (افت فشار خون ارتواستاتیک): مصرف خوراکی حاوی کافور و زالزالک به جلوگیری از افت فشار خون هنگام ایستادن کمک می کند.
• کافور در درمان آکنه موثر است. خاصیت ضد التهابی آن به کاهش التهاب، تورم و قرمزی پوست کمک می کند. یک فنجان روغن نارگیل اصل را در یک ظرف شیشه ای در بسته قرار دهید. یک قاشق چایخوری روغن کافور اضافه کرده و آن را کاملا مخلوط کنید. بعد از شستن صورت با پاک کننده، آن را خشک کنید و مقداری از روغن را روی آکنه قرار دهید. آن را به مدت ۵ دقیقه روی پوست ماساژ دهید. اجازه دهید یک شب بر روی پوست بماند. صبح روز بعد، روغن را با آب ولرم و پاک کننده بشویید. این کار را یک بار در روز انجام دهید.
• زخم های سرد یا تاول های ناشی از تبخال، کاملاً شایع و بسیار مسری هستند و باعث درد و تحریک زیادی می شوند. برای درمان تبخال، کافور را امتحان کنید. به دلیل خاصیت ضد درد و ضد التهابی بودن، در تسکین موقت درد و خارش ناشی از ضایعات بی خطر و موثر است. اسانس کافور همچنین دارای یک احساس خنک کنندگی دارد که به درمان و درد زخم های سرد کمک می کند.
• ۲ یا ۳ قطره روغن اصلی کافور را با ۱ قاشق غذاخوری روغن نارگیل خالص ذوب شده مخلوط کنید. با استفاده از پنبه آغشته به روغن آن را روی زخم ها بمالید. این عمل را ۳ یا ۴ بار در روز تکرار کنید.

• یکی دیگر از خواص درمانی کافور، از بین بردن شپش سر است. کافور، هنگامی که همراه با روغن نارگیل استفاده می شود، یک درمان عالی برای از بین بردن شپش سر است. روغن نارگیل باعث خفه شدن شپش می شود و کافور به دلیل خاصیت ضد انگلی به از بین بردن شپش کمک می کند. یک قاشق غذاخوری کافور خرد شده و ۲ قاشق غذاخوری روغن نارگیل را مخلوط کنید. آن را روی موهای خود بمالید و بیشتر روی پوست سر و ریشه موهایتان تمرکز کنید. با استفاده ازکلاه دوش موها را پوشانده و بگذارید یک شب روی سر بماند. روز بعد موهای خود را با شامپو بشویید. برای از بین بردن کامل شپش سر ۲ یا ۳ بار در هفته به مدت یک ماه از این راهکار درمانی استفاده کنید.
• کافور به دلیل خاصیت ضد التهابی بودن، درمانی بسیار موثر برای درد های عضلانی است. ماساژ ناحیه دردناک با روغن ضروری کافور به بهبود گردش خون کمک می کند و سفتی را کاهش می دهد، که به نوبه خود باعث بهبود درد می شود. ۵ یا ۶ قطره روغن کافور را در ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون گرم مخلوط کنید.  از آن برای ماساژ ناحیه آسیب دیده یک یا دو بار در روز استفاده کنید. اگر در هنگام ماساژ باعث تشدید درد شد، از ادامه آن صرف نظر شود و با پزشک مشورت کنید.
• کافور یک درمان خانگی مناسب برای از بین بردن ترک های پا است. این دارو به کاهش درد ترک پا کمک کرده و همچنین روند بهبودی را تسریع می کند. یک تکه کافور را در آب گرم مخلوط کنید. پاها را به مدت ۱۰ دقیقه در آن خیس کنید.

روش دیگر به این صورت است که پاها را با سنگ پا بمالید. آنها را با آب تمیز بشویید و خشک کنید. مقدار کمی Vicks VapoRub (حاوی کافور است) را روی پاشنه ها و پاهای خود بمالید. یک جفت جوراب پا کنید و بگذارید یک شب پوشیده باشد.  این کار را روزانه تکرار کنید.

• برای کاهش ناراحتی ناشی از میخچه می توان از روغن ضروری کافور استفاده کنید. کافور، به عنوان یک ضد عفونی کننده قوی، در درمان میخچه بسیار موثر است. روغن به سرعت به داخل پوست نفوذ کرده که این عمل نیز، به بهبودی سریعتر میخچه کمک می کند.

یک فنجان روغن نارگیل طبیعی را در مایکروویو گرم کنید تا ذوب شود. در یک قاشق غذاخوری روغن سقز و ۲ قاشق غذاخوری روغن کافور مخلوط کنید. آن را خوب هم بزنید و اجازه دهید محصول به دست آمده خنک شود. بعد، پاها را به مدت ۵ دقیقه در آب گرم خیس کرده و کاملاً خشک کنید. این پماد خانگی را روی میخچه بمالید. روزانه ۲ یا ۳ بار تکرار کنید.

• اسانس کافور به عنوان یک حشره کش طبیعی و دافع عمل می کند. به دلیل بوی شدید و خواص دیگر می توان از آن برای از بین بردن یا دفع پشه ها و سایر حشرات استفاده کرد.

نصف فنجان آب داغ را در یک بطری اسپری تمیز بریزید.۲۰ قطره روغن طبیعی کافور به آن اضافه کنید. بطری را خوب تکان دهید تا مواد با هم مخلوط شوند  این محلول را در اطراف مکان هایی که حشرات یا پشه ها می نشینند، اسپری کنید و یا چند قطره روغن کافور را در دیفیوزر بریزید و آن را در اتاقی که پشه وجود دارد قرار دهید.

• کافور برای افرادی که از سندرم پای بی قرار رنج می برند، یا با احساس ناخوشایندی، مانند ضربان، کشش و یا تمایل غیرقابل کنترل برای حرکت دادن پاها به ویژه هنگام خواب اذیت می شوند، می تواند موثر باشد.

کافور برای کاهش ناراحتی ها و دردها مفید است. خواص درمانی و ضد اسپاسم آن به تسکین التهاب و کاهش علائم سندرم پای بی قرار کمک می کند.

کمی روغن کافور را در روغن زیتون گرم قرار دهید. به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه آن را روی تمام پا ماساژ دهید. این کار را روزانه قبل از خواب انجام دهید. می توان از کرم کافور نیز به همین روش استفاده کرد.

• استفاده از کافور همراه با منتول و روغن اکالیپتوس می تواند به کاهش اثرات نیش پشه کمک کند.
• کافور به علت خوشبو بودن در غسل، حنوط و کفن نمودن میت کاربرد دارد. غسل میت: میت را سه مرتبه غسل می‌دهند که در مرتبه دوم از آب مخلوط شده با کافور برای شستشوی میت استفاده می‌شود. حنوط: مالیدن کافور بر پیشانی، کف دستها، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها، واجب است. کفن: برای خوشبو کردن مرده موقع پوشاندن کفن، روی هر قطعه‌ی آن، مقداری هل و کافور ریخته شود.

عوارض و موارد احتیاط و منع مصرف کافور

• اثرات سمی این ماده عبارتست از: ناراحتی معده، ایجاد گاز معده و قولنج، تهوع و اسهال و استفراغ، نگرانی، هیجانزدگی، هذیانگویی، تشنجات صرع‌مانند و انقباض قلب.
• کافور برای بیشتر بزرگسالان در صورتی که آن را روی پوست به صورت کرم یا لوسیون با غلظت استفاده کنند، تقریبا بی خطر است. کافور می تواند برخی از عوارض جانبی جزئی مانند قرمزی و تحریک پوست را ایجاد کند. از محصولات کافور رقیق نشده یا محصولات حاوی بیش از 11٪ کافور استفاده نکنید. این محصولات می توانند تحریک کننده و خطرناک باشند. محصولات حاوی کافور در صورت استفاده بر روی پوست خراشیده شده یا آسیب دیده تقریبا پر خطر هستند. کافور به راحتی از طریق پوست خراشیده شده جذب می شود و می تواند مسمومیت ایجاد کند .
• کافور برای بیشتر بزرگسالان تقریبا بی خطر است. محصولات حاوی کافور را نبایستی گرم کرد، زیرا ممکن است موجب سوختگی شدیدی شوند.
• مصرف کافور به صورت خوراکی در دوران بارداری یا شیردهی توصیه نمی شود. اطلاعات قابل اعتماد کافی برای دانستن اینکه آیا استفاده از کافور بر روی پوست هنگام بارداری یا شیردهی بی خطر است یا خیر، وجود ندارد. به منظور حفظ ایمنی از مصرف کافور در این دوران خودداری کنید.
• کودکان نسبت به عوارض جانبی حساسیت بیشتری نشان می دهند. پزشکان توصیه می کنند که از محصولات کافور روی پوست کودکان استفاده نشود. کافور در کودکان هنگام استفاده به صورت خوراکی خطرناک است. مصرف این محصولات تشنج و مرگ را در پی دارد. محصولات حاوی کافور را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• مصرف کافور به صورت خوراکی یا استفاده از آن بر روی پوست می تواند به کبد آسیب وارد کند. از لحاظ تئوری استفاده از کافور ممکن است بیماری کبدی را تشدید کند.
• تفاوت بین روغن کافور قهوه ای، زرد و سفید: فقط روغن کافور سفید برای مصارف بهداشتی بی خطر است. روغن کافور قهوه ای و زرد حاوی مقادیر زیادی سافرول است. این باعث سمی شدن آنها و ایجاد سرطان می شود. در بیشتر محصولاتی که در بازار موجود می باشند، فقط از روغن کافور سفید استفاده می شود.
• محصولات حاوی کافور نباید در مایکروویو حرارت داده شوند. این محصولات می‌توانند منفجر شده و باعث سوختگی شدید شوند.
• زمانی که کافور به صورت خوراکی توسط بزرگسالان مصرف شود، چندان ایمن نخواهد بود. مصرف کافور می‌تواند عوارض جانبی شدیدی از جمله مرگ ایجاد کند. اولین علائم سمیت کافور به سرعت در عرض ۵ تا ۹۰ دقیقه رخ می‌دهد و می‌تواند شامل سوزش دهان و گلو، حالت تهوع و استفراغ باشد. سایر علائم مانند تشنج، گیجی، انقباضات عضلانی و همچنین عوارض جانبی روی بینایی از جمله تاثیرات کافور بر روی سیستم عصبی فرد هستند.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع