از قدیم مشهور است اگر کسی مشکلات گوارشی و ضعف معده داشته باشد به او می‌گویند که کمتر غذا بخورد تا راحت‌تر باشد. این جمله قدیمی از نظر علمی درست است. ضعف معده و ضعف در هضم در طب سنتی بیشتر به دلیل عادات ناپسند غذایی است که رعایت صحیح آداب غذا خوردن در رفع ضعف هضم موثر است. در ادامه صحت آن را بررسی می‌کنیم.
نشانه های سلامت معده
- توانایی عملکرد سالم دستگاه گوارش وقتی است که در معده احساس سنگینی نباشد، نفخ و قراقر در معده بروز پیدا نکند و طعم دهان هم طبیعی باشد؛ شخص احساس ترشی یا شیرینی و مزه‌های خاص در دهان خود بعد از غذا خوردن نداشته باشد همچنین احساس سکسکه، لرزش و کشیدگی در شکم نیز نداشته باشد.
- از نشانه‌های صحت معده میزان ماندگاری و بقای غذا در معده در حد اعتدال و خارج شدن غذا از معده در وقت معین، نه زودتر و نه دیرتر است.
- خواب باید در حد اعتدال، نه زیاد و نه کم باشد. همچنین شخص باید بتواند سبک از خواب برخیزد و پس از بیدار شدن، نفخی در چشمان و سنگینی در سر نداشته باشد.
- اجابت مزاج هم باید بالطبع راحت باشد و قسمت زیرین شکم پیش از دفع براز، اندکی برآمده باشد.
- هرگاه معده قدرت هضم را نداشته باشد، تواتر در باز آمدن غذا به دهان و قراقر شکم روی میدهد و طعام بیش از حد معین در معده مانده یا آنکه قبل از وقت مقرر دفع خواهد شد.
- هرگاه صفرا در معده باشد مانع هضم غذا نمی‌شود بلکه گاهی موجب فساد آن می‌شود، در صورتی که سودا، هم مانع عمل هضم شده و هم غذا را فاسد می‌کند.
- چنانچه ورمی در معده نباشد و قراقری هم رخ ندهد و غذا نیز در معده فاسد نشود و با وجود این هضم به خوبی انجام نپذیرد باید سبب را از سوء مزاج معده بدانیم و به اصلاح آن بپردازیم.
درمان ضعف معده
در بیماری ضعف معده باید عادات ناپسند غذایی ترک شده و آداب صحیح غذا خوردن رعایت شود. اگر علت ضعف معده از تجمع اخلاط در معده است، قبل از شروع ماه رمضان باید با مراجعه به پزشک جهت پاکسازی معده از اخلاط نامناسب اقدام نمایند و سوءمزاج‌های حاکم بر معده را اصلاح نمایند. اما در این میان رعایت توصیه‌هایی چند در بهبود علایم بیماران و کمک به روزه‌داری بدون مشکل می‌تواند مفید واقع شود.
از دیدگاه طب سنتی، بهترین علاج در ضعف معده کم کردن غذاست. بنابراین روزه‌داری در این بیماران با رعایت توصیه‌های زیر، در درمان بیماری می‌تواند مفید واقع شود:
- کسانی که دچار این بیماری هستند، علاوه بر پرهیزات ذکر شده در مشکلات معده، از مصرف شنبلیله و کنجد نیز پرهیز نمایند که هر دو ضعیف‌کننده معده‌اند.
- در رژیم غذایی این افراد مربای زنجبیل، مربای آمله، مربای هلیله، ماش، بادام، عسل و گشنیز قرار گیرد.
- گوشت‌های مفید برای این بیماران گوشت پرندگانی چون جوجه مرغ، کبک و گنجشک است که سریع‌الهضم بوده و معده را برای هضم دچار اشکال نمی‌کنند.
- یکی از غذاهای مفید برای این بیماران گوشت جوجه مرغ است که بنابر مزاج فرد با دارچین، زعفران و زیره سبز و سیاه و نیز سماق و آبلیمو و آب انار چاشنی‌دار شده باشد.
- مصرف مویز، کرفس و نعناع برای انواع بیماری‌های معده از جمله ضعف معده مفید است.
- بهترین شربت‌هایی که بیماران دچار ضعف معده می‌توانند از آن‌ها استفاده نمایند عبارتند از: الف) شربت لیمو، آب سیب، آب به. ب) آب گلابی رسیده با مقداری شکر به قوام آورده شود. ج) شربت انار
- اگر ضعف معده از رطوبت بیش از حد معده باشد، مصرف پسته در این بیماری مفید است.
- مالیدن روغن سنبل‌الطیب، روغن مصطکی و ضماد پوست سیب و به، بر روی معده در ضعف معده مفید است.
منبع
- خانم دکتر محمدی، عضو هیئت علمی دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی ایران
خسرو
سلام واقعا ممنونم خیر اموات تان باشه استفاده کردم ولی در ارتباط با مصلحات بیشتر نیاز است گفته شود
ودوما غذاهای افرا کم در آمد که با این نوشته جور در نمیاد واکثریت جامعه را تشکیل میدهد از خانم دکتر تشکر می کنم اگه بیشتر از جوامع کم در امد تحقیق می کرد جوابهای برای انها می نوشت بهتر بود فی المثل اسم این مرباها را تازه دارم می شنوم
باز هم ممنونم