ارتباط گروه خونی با مزاج

تعریف مزاج

همانطور که می‌دانید هر علم و مکتبی یک سری اصول و پایه برای خودش دارد و فاکتور مهمی که باعث تمایز طب سنتی ایرانی از طب نوین می‌شود، همان دیدگاه مزاج است. مزاج دارای معانی متفاوت و مختلفی است از جمله: وضعیت دستگاه گوارش، وضع معده و روده، آمیزش، اخلاط، خلق، سرشت، طبع، نهاد، وضعیت سلامتی، طینت، سرشت، حالت، روال، شیوه، خلق و خو و رفتار.

برای مثال در قدیم به کسی که با هر پیش آمدی موافق بود خاکشیر مزاج می‌گفتند، یا کسی که پریشان حال، ضعیف و ناتوان بود را خسته مزاج می‌نامیدند، یا جالب‌تر از آن بلبل مزاج بود که معرف فردی آشفته و با طبعی متغیر که بر چیزی قرار نداشت، اطلاق می‌شد. موارد مشابهی از این ترکیب‌ها نازک مزاج، آتش مزاج، سرد مزاج، شوم مزاج، زنگی مزاج، دمدمی مزاج، تلخ مزاج، کودک مزاج یا کاهل مزاج می‌باشد.

طبیعت انسان ها با هم تفاوت دارد، اگر بخواهیم سبک زندگی سالم و روش دستیابی به سلامت واقعی را تجربه نماییم، باید به جسم و روان آدمی ازدیدگاه طب سنتی یا طب مزاجی نظر کنیم.

مزاج از نظر لغت به معنی در هم آمیختن است. هر جسم مرکبی از هر چهار رکن تشکیل شده است و اختلاف مقدار این ارکان در اجسام، آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

در طب سنتی ایرانی مزاج به معنی کیفیت یکسان و جدیدی است که در نتیجه آمیختن ارکان با یکدیگر و فعل و انفعال آن‌ها در یک جسم مرکب به وجود می‌آید. مقدار و نسبت موجود از هر کدام از این ارکان، تعیین کننده مزاج جسم مرکب خواهد بود.

مزاجی که در آن مقدار کیفیت‌های متضاد، یکسان و برابر باشد و مزاج حاصل کیفیتی متوسطی داشته باشد را مزاج معتدل حقیقی می‌گویند. البته چنین مزاجی در جهان موجود نیست.

از دیدگاه طب سنتی عوامل تشکیل دهنده جهان خلقت و بدن انسان، چهار عنصر اصلی به شرح ذیل می باشند، به عبارتی دیگر اجزای اولیه بدن انسان و غیر انسان از اجسام بسیطی تشکیل شده اند که غیر قابل تقسیم به اجسام مختلفه دیگر می باشند که به آنها ارکان گفته می شود.

انواع مزاج

مزاج چون از ترکیب ارکان با یکدیگر پدید می آید لذا بسته به میزان ترکیب هر رکن، مزاج متفاوتی حاصل می گردد.

اگر بخواهیم مزاجها را دسته بندی نماییم چون تعداد چهار رکن در هم ترکیب می شوند، مزاجهای اصلی را می توان در نه طبقه به شرح ذیل دسته بندی کرد:

1. مزاج گرم و خشک یا صفراوی مزاج: خلط صفرا بر بقیه اخلاط غلبه دارد.
2. مزاج گرم و تر یا دموی مزاج: خلط دم بر بقیه اخلاط غلبه دارد.
3. مزاج سرد و تر یا بلغمی مزاج: خلط بلغم بر دیگر اخلاط غلبه دارد.
4. مزاج سرد و خشک یا سودایی مزاج: خلط سودا بر دیگر اخلاط غلبه دارد.
5. مزاج سرد: خلط سودا و بلغم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی خشکی و تری موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می کنند و در نتیجه برودت بر بدن غالب می شود.
6. مزاج گرم: خلط صفرا و دم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی خشکی و تری موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می کنند و در نتیجه گرما بر بدن غالب می شود.
7. مزاج تر: خلط دم و بلغم به صورت مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند و از طرفی سردی و گرمی موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می کنند و در نتیجه تری بر بدن غالب می شود.
8. مزاج خشک: دو خلط سودا و صفرا به صورت  مشترک بر دو خلط دیگر غلبه دارند  و از طرفی سردی و گرمی موجود در این دو خلط هم دیگر را خنثی می کنند و در نتیجه خشکی بر بدم غلبه پیدا می کند.
9. مزاج معتدل: تمامی اخلاط با یکدیگر برابرند و همدیگر  را خنثی می کنند و البته شخص با مزاج معتدل نادر است.

به عبارت دیگر

1. در تعدادی رکن آتش بیشتر ازسایر ارکان است، این افراد مزاج گرم و خشک دارند آن ها را صفراوی می گویند.
2. در تعدادی رکن هوا بیشتر از سایر ارکان است، این افراد مزاج گرم و تر دارند آن ها را دموی می گویند.
3. در تعدادی رکن آب بیشتر است، این افراد مزاج سرد و تر دارند، لذا آن ها را بلغمی می گویند.
4. در تعدادی رکن خاک بیشتر است، این افراد مزاج سرد و خشک دارند که آن ها را سوداوی می گویند.
5. در تعدادی نیز این ارکان نسبتاً در حالت تعادل هستند، این افراد مزاج معتدل دارند.
6. در تعدادی ارکان آتش و هوا بیشتر از سایر ارکان هستند، این افراد مزاج گرم دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند.
7. در تعدادی ارکان هوا و آب بیشتر از سایر ارکان هستند، این افراد مزاج تر دارند و از لحاظ گرمی و سردی معتدل هستند.
8. در تعدادی ارکان آب و خاک بیشتر است، این افراد مزاج سرد دارند و از لحاظ تری و خشکی معتدل هستند.
9. در تعدادی ارکان خاک و آتش بیشتر است، این افراد مزاج خشک دارند و از لحاظ گرمی و سردی معتدل هستند.

بنابراین هر فرد از بدو تولدش دارای حرارت و رطوبت غریزی می باشد که به آن مزاج اصلی یا جبلی می گویند.

انواع مزاج ها و خصوصیات کاری آنها

توجه داشته باشید، ویژگیهایی که در مورد خصوصیات گروه های خونی و مزاج های مختلف بیان می شود، ویژگیهاییست که در اکثریت افراد آن گروه مشاهده شده است و ممکن است در هر گروهی استثنا وجود داشته باشد که آن هم به محیط زندگی و کاری شخص مربوط می شود که به آن طبع اکتسابی گویند.

صفراوی مزاج ها برای کارهایی که به تمرکز زیاد نیاز نداشته باشد و همچنین کوتاه مدت و پر تحرک باشند، مناسب می باشند . اینها افرادی هستند که چندین کار را همزمان انجام می دهند. این افراد ریزش مو از جلوی سر و معمولا موی فر خورده دارند و لاغر اندام و گندمگون مایل به زرد هستند.

دموی مزاج ها برای ریاست و طرح های خیلی بزرگ مناسبند. علامت مهم این افراد ریزش مو از ناحیه وسط سر است. هیکلی درشت اندام و سرخ رو، پروژه های خیلی کلان و مهم در سر دارند. معمولا گرم مزاجان محکوم به کچلی هستند.

بلغمی مزاج ها براى کارهای ثابت، کم تحرک و کم خطر مثل ریاست، گردش در طبیعت و پیک نیک و کارهای ظریف مثل منجوق دوزی و قلاب بافی مناسب اند.

سوداوی مزاج ها برای کارهایی که به دقت و ریزبینی زیادی نیاز دارد، مناسبند.

گروه‌ خونی و مزاج های چهارگانه انسان

یکی از عواملی که در تشخیص طبی به پزشک طب سنتی کمک شایانی می کند، وضعیت گروه خونی فرد بیمار است. از نظر دسته بندی سردی و گرمی در جدول طبایع، گروه خونی O و AB گرم مزاج و A و B سرد مزاج هستند. ضمنا کلیه گروه های خونی منفی از نظر خصوصیات جسمانی شبیه گروه‌های مثبت خود هستند (مثلا O- مانند O+ است)، ولی از نظر روحی گروه های خونی منفی سوداوی و هم گروه A قرار می‌گیرند.

گروه های خونی مثبت از گروه های خونی منفی حداقل از نظر اعصاب سالم تر هستند، در ضمن بیشترین گروه خونی موجود در دنیا گروه خونی O و کمترین گروه خونی از نظر تعداد AB میباشد.

هر چقدر از گروه خونی O به سمت گروه خونی AB می رویم خون کثیف و خشک تر می شود. بیشترین بیماری های قلبی، واریس و گرفتگی رگ ها در گروه های خونی A و AB دیده می شوند، زیرا خون در آنها خشک تر و در نتیجه رسوبش بیشتر است (یعنی در رگ ها جاری نمی شود). بیماری هایی مثل قند، چربی و … در گروه های خونی A و AB زودتر از سایر گروه ها ایجاد می شود و این دو گروه خونی دستگاه ایمنی ضعیف تری دارند.

گروه های خونی طبع خاصی دارند که قابل تغییر نیست، به طور مثال ممکن است فردی با گروه خونی A دارای مجموعه ای از علایم بلغمی باشد که در این صورت طبع مادرزادی او سودا و طبع اکتسابی اش بلغم خواهد بود. در صورت بروز بیماری یا ناراحتی برای این شخص بهترین پیشنهاد برای درمان، درمان طبع اکتسابی اوست نه طبع مادر زادی.

اکثر افراد با گروه خونی O دموی مزاج هستند

افراد این گروه نخستین انسانهایی بوده اند که پا به عرصه این جهان گذاشته اند. انسانهای غارنشینی بوده اند که در زمان خویش با شکار حیوانات و استفاده از گوشت و پوست آنها روزگار می گذرانده اند. این گروه خونی شایعترین گروه خونی در جهان است. افراد با گروه خونی O اهداکنندگان عمومی هستند، چرا که گروههای خونی دیگر از آن مشتق می شوند. پس همه می توانند دریافت کننده آن باشند. گروه خونی O از نظر طب سنتی با طبع دم مطابقت دارد و معادل عنصر هوا می باشد. مثبت نگری ذاتی، شجاعت، خصوصیات رهبری، روحیه تهاجمی، دارای انرژی و توانمند، صبور، اتکا به نفس از ویژگیهای آنان است.

اکثر افراد با گروه خونیA سوداوی مزاج هستند

این گروه خونی کمی دیرتر از گروه خونی O تکامل یافته است، یعنی زمانی که بشر به جای شکار، کشاورزی می کرد و تشکیل اجتماع داده بود. افراد این گروه از بازماندگان زارعین دورانهای پیشین می باشند. این گروه بعد از گروه خونی O بیشترین فراوانی را در میان جمعیت داراست. گروه خونی A با طبع سودا در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر خاک می باشد. این افراد منظم، حساس و زیرک هستند. افراد با گروه خونی A درونگرا، مسئول، با دقت و حساس به جزئیات هستند. در عین حال که بسیار حساس هستند، می توانند حلال مشکلات خوبی هم باشند.

اکثر افراد با گروه خونیB بلغمی مزاج هستند

در طول تاریخ این گروه خونی در زمانی تکامل یافته است که انسانها بیشتر سفر می کردند و حاصل مهاجرت انسانها به مناطق شمالی و سردسیر و سخت تر از نظر زندگی بوده است. گروه خونی B با طبع بلغم در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر آب می باشد. انعطاف پذیر و سازشکار هستند و حساسیت کمی دارند. هیچ گروه خونی دیگری به اندازه B مظهر میانه روی نیست. اگر گروه خونی شما B است، باید بدانید که به طور کلی طبعی قویتر و سالم تر دارید و بسیار واقع بین و عملگرا هستید.

اکثر افراد با گروه خونی AB صفراوی مزاج هستند

تاریخچه این گروه خونی نشان می دهد که این گروه خونی شاید بیش از هزار سال هم نیست که پیدا شده است و فقط ۲ الی ۵ درصد از جمعیت کل جهان دارای این گروه خونی هستند. گروه خونی AB با طبع صفرا در طب سنتی مطابقت دارد و معادل عنصر آتش می باشد. شناخت آنها کمی دشوار است، زیرا خصوصیات اخلاقی آنها تلفیقی از سایر گروههای خونی است. به این گروه، گروه دریافت کننده عمومی هم می گویند، زیرا می تواند از هر 3 گروه خونی خون دریافت کند، اما فقط می تواند به گروه خونی خود خون اهدا کند. بدن دارندگان گروه خونی AB با جهان مدرن بسیار سازگار است. از خواص این گروه همراه شدن خواص گروه خونی A و گروه خونی B با هم است.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع