در طب سنتی ایران، اعتقاد بر این است که مو از فعل و انفعالاتی که روی اخلاط بدن ایجاد می‌شود به وجود می‌‌آید. با توجه به این‌که فرد چه نوع مزاجی دارد و چه خلطی در بدنش زیاد است، نوع موی متفاوتی خواهد داشت. شرایط مو می‌تواند ناشی از مزاج کلی بدن یا ناشی از مزاج عضو مغز باشد، پس اگر خواهان اطلاعات بیشتری در رابطه با این موضوع هستید، این پست را با دقت دنبال نمایید.
بین مو و مزاج چه ارتباطی وجود دارد؟
- فردی که در دوره نوزادی، رشد موی سریعی داشته و در سن پیری، دچار ریزش مو می‌شود و در کل موهای تیره و پر پشتی دارد، دارای مزاج گرم است.
- اگر کسی موهای صاف و سفید داشته باشد، بیشتر نشانه سردی مزاج اوست.
- داشتن موهای مجعد با رشد زیاد، نشانه خشکی مزاج است و افراد با این مزاج زودتر از بقیه دچار ریزش مو می‌شوند.
- و افرادی که موهای نازکی دارند و سرعت رشد موهایشان کند بوده و ریزش موی کمتری دارند، مزاج تر دارند.
توجه:
در مورد وضعیت موها، باید توجه کرد که انواع رنگ موها و دستکاری موها اعم از کراتینه کردن، سشوار کشیدن‌های متعدد و … باعث تغییراتی در موها می‌شود که از وضعیت این موها نمی‌توان برای تشخیص مزاج استفاده کرد.
توصیه‌های خاص به هر مزاج
جهت حفظ سلامت مو، علاوه بر توصیه‌های عمومی، یک سری توصیه‌های اختصاصی با توجه به مزاج مغز و کل بدن به افراد پیشنهاد می‌شود:
مزاج گرم و خشک
در افرادی که مزاج گرم و خشک مغز یا کل بدن دارند، علاوه بر رعایت دستورات تغذیه‌ای مناسب این مزاج توصیه می‌شود از روغن‌ها و مواد با مزاج گرم استفاده نکنند. روغن‌های مرطوب‌کننده و سرد مثل روغن بنفشه بادام، انتخاب خوبی برای این افراد است و استفاده مکرر از سشوار و حرارت و رنگ کردن مکرر موها به این افراد توصیه نمی‌شود.
مزاج سرد و تر
افرادی که مزاج سرد و تر مغز یا کل بدن دارند، نیز علاوه بر توصیه‌های تغذیه مناسب مزاجشان بهتر است:
- در غذاها از ادویه‌‌جاتی مثل دارچین و زعفران و زیره بیشتر استفاده کنند.
- بعد از حمام، سریعاً موهای خود را خشک کرده و در معرض باد سرد قرار ندهند.
- روغن مالی با روغن‌های گرم برای این افراد مناسب است.
مزاج سرد و خشک
کسانی که دارای مزاج سرد و خشک مغز یا کل بدن هستند، نیز علاوه بر رعایت دستورات تغذیه‌ای باید:
- از رنگ کردن مکرر موها بپرهیزند و سر و موهایشان را در معرض باد و سرما قرار ندهند.
- استفاده از لعاب گیاه ختمی و مالیدن آن به سر چند ساعت قبل از حمام برای این افراد توصیه شده است.
راز موهایی پرپشت چیست؟
تغذیه سالم، برای داشتن موهایی پرپشت و زیبا اهمیت زیادی دارد. وقتی تغذیه مناسب و کم خونی و ضعف عمومی _ که از علت ریزش موهاست_ برطرف شود، موها قوی و پرپشت خواهد شد.
- ورزش و فعالیت بدنی مناسب نیز با دفع مواد زائد به سلامت همه اعضای بدن همچنین موها کمک می‌کند.
- و باید دانست خواب کم و بدخوابی‌ها با تضعیف مغز سیب، ریزش مو می‌شود.
- همچنین وضعیت روانی مناسب، نداشتن استرس و شرایط روحی خوب نیز از علل داشتن موهای زیبا بوده و باعث جلوگیری از ریزش مو می‌شود.
- البته توجه داشت کم مویی یا ریزش موهایی که جنبه ارثی دارند به اقدامات و درمان‌های طب سنتی سخت‌تر جواب می‌دهند.
خوراکی‌های سالم برای داشتن موهای خوب و سالم
طب ایرانی برای داشتن موهایی خوب و سالم مصرف خوراک‌هایی را پیشنهاد داده است:
- خوردن مرباهای به، سیب، بالنگ و هویج در صبحانه
- غذاهایی مثل ماش پلو، خورش به آلو، تاس کباب به، نخودآب و آبگوشت، کباب راسته گوسفندی و تخم مرغ به عنوان وعده غذایی
- و میان وعده‌هایی مثل بادام، پسته، فندق، انجیر، آب سیب، آب هویج و مصرف سبوس برنج
چرا دچار ریزش مو می‌شویم؟
از مهم‌ترین دلایل ریزش مو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
و در مرحله بعد
- مشکلات تیروئید
- بارداری و شیردهی
- بیماری‌های جسمی یا روحی
- وجود التهاب یا استرس
- رژیم‌های سخت
- کاهش وزن شدید
- مصرف برخی داروها
تدابیر کلی درمان ریزش مو در طب سنتی
1) درمان مشکلات و بیماری‌ها زمینه‌ای
برای بررسی وضعیت هورمونی و خونی، انجام آزمایش لازم است، این مشکلات باید درمان شوند. مشکلات گوارشی و ضعف متابولیسم کبد هم باید در مرحله اول بررسی و درمان گردد.
2) رعایت اصول حفظ الصحه برای پیشگیری از ریزش مو
ورزش منظم، خواب کافی و پرهیز از استرس و اضطراب، خوراکی‌های مناسب، دفع کامل مواد زائد و عدم داشتن یبوست و …
3) استفاده از روغن‌ها و ماسک‌ها
این درمان‌ها کمک کننده هستند:
روغن یا عصاره حنا، مورد، آمله، نارگیل یا برنجاسف: این روغن‌ها یا عصاره‌ها باید روزانه مصرف شوند، اما دقت کنید که روغن‌ها اگر بیش از دو ساعت روی پوست سر بمانند، ممکن است باعث ریزش شوند.
برای کم شدن سفیدی مو، روغن سیاهدانه به موها مالیده شود
ماسک حنا، وسمه، مورد، قرص کمر و کتیرا با زرده تخم مرغ: در هر بار می‌توانید یک یا چند از این مواد را انتخاب و به نسبت مساوی با تخم مرغ مخلوط کنید، این ماسک لازم نیست با ساقه موها در تماس باشد، فقط یه قسمت اصلی پوست سر بمالید و با یک کلاه نایلونی بپوشانید، بعد دو ساعت شسته شود و هفته‌ای یک تا دو بار قابل مصرف است.
ماسک حنا (یک قاشق)، وسمه (1.2 ق م)، زرده تخم مرغ (1 عدد)، روغن کنجد (1 ق غ) و روغن سیاه دانه (1 ق غ): ماسک باید ماست شل باشد و 4 ساعت در کف سر بماند و بعد به آرامی با آب ولرم شستشو داده شود و 40 روز تکرار گردد.
نکته: انجام حجامت سوزنی، میکرونیدلینگ، PRP و مزوتراپی، در ریزش مو در موارد زیادی مفید است اما نه در همه. این درمان‌ها شبیه هم هستند و بهتر است بعد حداقل دو ماه درمان شروع شوند.
رفع چربی یا خشکی مازاد موها
در طب سنتی، باید هر علامتی ریشه‌یابی و کل بدن درمان شود. در مورد چربی موی سر، حتماً باید:
- دستگاه گوارش و به خصوص معده و کبد بررسی شود. چه بسا با درمان مشکل معده، مشکل چربی بیش از حد مو برطرف شود.
- در صورت نداشتن مشکل گوارشی، برای کم شدن چربی، می‌توان از گل ختمی استفاده کرد؛ به این صورت که سه قاشق ختمی در یک لیوان آب کمی بجوشد؛ سپس آن را صاف و با دو قاشق سرکه مخلوط کرده و در حمام، سر را با این ترکیب، شست و شو بدهید.
آیا رنگ موهای گیاهی تقویت کننده است؟
برخی عطاری‌ها، ادعا می‌کنند رنگ موهایی با پایه گیاهی دارند که می‌تواند تقویت کننده موها باشد. بله ترکیباتی مثل حنا، وسمه، مورد، سدر و … با جذب پوستی که دارند، سبب تقویت موها می‌شوند. یک سری رنگ موهای گیاهی وجود دارند که حاوی ترکیباتی مثل وسمه، حنا، پوست گردو و … هستند که برخلاف رنگ موهای شیمیایی با جذب از راه پوست سر می‌توانند سبب تقویت مغز شوند، اما توصیه می‌شود:
- ترکیب‌های آماده عطاری که گاهی معلوم نیست چه موادی دارند را استفاده نکنید، ترجیحاً بهتر است اجزای این رنگ‌ها را تک تک بخریم و ترکیب کنیم تا بدانیم از چه ترکیبی استفاده می‌کنیم.
- این که در فرمولاسیون برخی رنگ موهای شیمیایی نوشته شده پایه گیاهی دارند، دقیقاً مشخص نیست که این رنگ‌ها تا چه حد گیاهی هستند.
- اما وقتی گیاه یا روغنی همراه ترکیب شیمیایی شود، ممکن است تأثیری را نشان ندهد که به تنهایی یا با مخلوط شدن با مواد گیاهی داشته باشد.
منبع: گردآوری شده توسط تیم محتوایی طبایع ( با سپاس از دکتر الهام پارسا، دکتر فاضله حیدریان و دکتر الهام حق جو)
میلاد
واقعا مطالبتون بسیار مفید و عالی هستند
رضا حسینی
با عرض سلام و خسته نباشید
من بعد از حمام از روغن های گیاهی برای چرب نگه داشتن مو هایم استفاده می کنم
ایا استفاده ی این روغن ها ضرری دارد؟