فصل بهار ، بایدها و نبایدها

در طب سنتی بهار، معتدل ترین فصل از نظر گرمی و سردی، تری و خشکی است. زیرا در این فصل خورشید از راستای سر ساکنان زمین زیاد دور یا نزدیک نمی باشد. در بهار بواسطه تحریک بدن و جوشش خون بسیاری از بیماری های نهفته و مزمن بدن پدیدار می شوند. و با رعایت تدابیر صحیح از جمله پاکسازی بدن از مواد زائد می توان به درمان بهتر و سریع آن ها کمک کرد.

افراد دارای مزاج گرم و تر (دموی) دچار بیماری های بیشتری می‌شوند و افراد دارای مزاج سرد و خشک (سوداوی) حال بهتری پیدا می‌کنند. در این فصل کودکان که تا 15 سالگی در سن گرم و تر قرار دارند نیز بیشتر دچار بیماری می‌شوند.

بهار نجومی

• تعریف منجمان و طبيبان طب سنتی از فصل بهار متفاوت است. بهار نجومی، فصلی است 93 روزه که با تحویل سال، آغاز و با پایان خرداد ماه تمام می شود.
• از نظر اطبا، فصل بهار، قسمتی از سال است كه مردم سرزمين هاى معتدل نيازمند پوشيدن لباس گرم به علت سردى هوا و يا خنک كردن هوا به علت گرمى آن نباشند.
• شروع بهار، به سبب روییدن گیاهان و برگ برآوردن درختان و ظهور شكوفه‌ها، موجب سبزی و خرمی زمین است و فصل مناسبی برای جفت گیری حیوانات، رونق چهره و بدن و چاقی و سرخی رنگ رو می‌گردد.
• شاید این معیارهای اخیر- یعنی سبزی زمین و ظهور شکوفه و برگ درختان- را بتوان معیار دیگری برای شروع بهار طبّی دانست.

مبنای اصلی بیماری های فصل بهار

در فصل زمستان فضولات و مواد زائد بیشتری در بدن تولید می شوند که به دلیل سرمای زمستان، کاهش فعالیت های بدنی و کاهش تعریق امکان تحلیل و دفع پیدا نمی کنند.

این مواد زائد در فصل بهار به علت گرمای معتدلی که ایجاد می شود، رقیق شده و در بدن پخش می شوند و اگر بدن نتواند آنها را به طور کامل دفع کند، به سوی اندام های ضعیف مانند کشاله های ران و زیر پوست، بطن های مغزی، غشاهای مغزی، بینی، مفاصل و … جاری می شوند و انسان را مستعد ابتلا به بیماری هایی مانند دمل‌ها، ورم‌های چرکی، جوش‌ها، خارش و جرب و ورم‌های حلق می کنند.

توصیه های این فصل

1. بهار بهترین فصل برای اقداماتی مانند حجامت، فصد و زالواندازی است. این تدابیر، هم اخلاط فاسد را از بدن خارج می کنند و هم غلبه خون را می کاهند. شاید به همین دلیل ساده است که بسیاری از افراد دچار آلرژی بهاری، تنها با یک حجامت ساده، درمان می شوند. البته توجه کنید که این کارها باید با مشورت و نظر پزشک مجرّب صورت بگیرد.
2. بهتر است در این فصل غذاهای لطیف‌ تر و سبک‌ تر مصرف کرده و در خوردن، حد اعتدال نگه داشته شود.
3. از خوردن غذاهای گرم و تر (مانند رشته و گوشت بسیار) و شیرینی‌ها و خوراکی‌های تلخ و شور پرهیز کنند. غذاهای مناسب این فصل عبارت اند از: بورانی اسفناج، بورانی شبدر و یونجه، آش شبدر و قره قروت؛ چلو گشنیز با گوشت جوجه خروس محلی
4. مصرف شربت‌ های خنک مانند شربت انار و سکنجبین و سبزی‌ های معطر مانند ریحان و گل سرخ و مورد سودمند است.
5. در فصل بهار ورزش های سبک و معتدل توصیه می شود. ورزش های سنگین باعث تحریک مواد بدن و تشدید بیماری های این فصل می شود. ورزش معتدل به دفع مواد زائد از طریق مجاری طبیعی بدن کمک می کند. بهترین زمان برای ورزش کردن ساعات اعتدال هواست که در فصل بهار چند ساعت بعد از طلوع آفتاب و همچنین عصرگاه است.
6. در مواردی ممکن است به علت غلبه اخلاط ناصالح، فرد دچار بیماری شده و یا قوه مدبره ضعیف شده و تدابیر ذکر شده مؤثر نباشد، باید با نظر طبیب از تدابیر دیگری مانند استفراغ خون از راه فصد و حجامت برای کاهش اخلاط استفاده کرد.
7. در فصل بهار، پوشیدن لباس‌ هایی با جنس کتان بهترین نوع پوشش است. چرا که این نوع پارچه به لحاظ مزاج و طبع، سازگاری زیادی با فصل بهار و تابستان دارد.

رفع خارش پوست در فصل بهار

• خوردن گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن در وعده های غذایی، تاثیر بسیار زیادی در درمان خارش های فصل بهار و از بین رفتن تلخی دهان در این فصل دارد.
• نوشیدن آب این سبزی نیز در کاهش عوارض و خارش های ناشی از حساسیت های فصلی بسیار موثر است.

منبع: کتاب پیشگیری و درمان بیماری های اعصاب و روان و طب سنتی