از دیدگاه طب سنتی _ ایرانی غذا در تغییر مزاج یا حفظ تعادل مزاج اهمیت بسیار بالایی دارد و موادی که نقش غذایی دارند از نظر طب سنتی به ۳ دسته غذای مطلق و غذای دوایی و دوای غذایی تقسیم می‌شوند. که در این پست به آن ها خواهیم پرداخت.
غذای مطلق چیست؟
- غذای مطلق غذایی است که با سلامت دستگاه گوارش و خوب پخته شدن و هضم کامل تقریباً تمام آن جذب شده و قابلیت تبدیل به بافت‌های مختلف و ذخایر غذایی را داشته باشد و تغییری در مزاج ایجاد ننماید.
- یا به گفته دکتر محمد سیادتی: وقتی ماده ای را می‌خوریم آن ماده روی بدن ما اثر می‌کند و بدن ما هم روی آن تأثیر می‌گذارد و کیفیات آن ماده ظاهر می‌شود،
- این ماده اگر کیفیت اصلی بدن را تغییر ندهد (یعنی مثلاً اگر فردی مزاج معتدل دارد مزاج او را از اعتدال خارج نکند) و همچنین آن غذا بتواند به صورت خلط در آید و آن خلط هم سبب رشد و نمو بدن بشود به آن غذا، غذای مطلق می‌گوئیم.
- برای پیشگیری از خروج انسان از محدوده تعادل لازم است، انسان عمده غذاهای خود را از غذای مطلق انتخاب کند.
لیستی از غذاهای مطلق
- آبگوشت های لطیف
- نان
- گوشت مرغ
- گوشت بره و گوساله جوان (یک ساله)
- گوشت تیهو و کبک
- تخم مرغ عسلی
- گندم
- خرما (در سرزمین‌هایی که خرما در آن منطقه رویش دارد, مردم آن منطقه مجاز به مصرف آن هستند و مردمی که در منطقه آن‌ها خرما نمی‌روید نباید زیاد خرما مصرف کنند).
غذای دوایی و دوای غذایی
- به‌طور كلی جسمی را كه در برخورد با بدن انسان با ماده خودش عمل كند، غذا می‌نامند و جسمی را كه با كيفيت خود بدن را تحت تأثير قراردهد، دوا می‌گویند.
- غذای دوایی و دوای غذایی خوراکی‌هایی هستند که هرچند قسمتی از آن‌ها به عنوان غذا جذب شده و ماده اولیه بافت‌ها و ذخایر غذایی قرار می‌گیرد؛ اما بخشی از آن‌ها جذب نشده یا با جذب شدن قابلیت تبدیل ندارد و در بدن ایجاد تغییرات مزاجی می‌کند و می‌تواند بدن را از حالت تعادل خارج کند.
- غذای دوایی یا دوای غذایی علاوه بر تأثیر مادی با کیفیات خود یعنی سردی، گرمی، خشکی و تری نیز روی بدن اثر می‌گذارند.
- با این وجود تاثیر دوای غذایی در ایجاد آثار دارویی بیش از غذای دوایی است.
- بیشتر میوه‌ها و محصولات گیاهی خوراکی یا از دسته غذاهای دوایی هستند یا دوای غذایی و مداومت در خوردن این خوراکی‌ها به شکل خام و اصلاح نشده به تغییرات مزاجی و خروج از حالت اعتدال در افراد سالم منجر می‌گردد.
تعریف غذای دوایی
- غذای دوایی پس از ورود به بدن هم خود تغییر می‌کند و هم بدن را تغییر می‌دهد.
- در عمل یکی از پرکاربردترین جهت حفظ سلامت همین غذای دوایی است چرا که میوه ها و سبزیجات در این گروه هستند. ما از این خوراکی‌ها بیشترین بهره را می‌بریم.
- بارها شنیده ایم که فلان میوه یا سبزیجات را بخور برای بیماری خوبست البته مرز مشخصی بین غذای دوایی و دوای مطلق و غذای مطلق نیست.
لیستی از غذاهای دوایی
- کاهو
- خيار بادرنگ
- كدو
- هندوانه، خربزه، انجیر، انگور
- شلغم و زرد و چغندر و كلم
- ماش و عدس و نخود و لوبيا
تعریف دوای غذایی و تفاوت آن با غذای دوایی
- فرق دوای غذایی با غذای دوایی در اینست که وقتی غذای دوایی وارد بدن می‌شود اول خودش تغییر می‌کند و جزو بدن می‌شود و بعد بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- ولی در دوای غذایی پس از ورود به بدن ابتدا بدن را تغییر می‌دهد بعد خودش تغییر کرده و جذب بدن شده و جزو بدن می‌شود.
لیستی از دواهای غذایی
- اکثر سبزیجات مانند تره، نعناع، برگ كاسنی
- سير و پياز
- برخی میوه ها چون توت و آلو
