گرسنگی مواد معدنی
بعد از گرسنگی نامرئی مواد سفیده ای، گرسنگی پنهانی مواد معدنی و ویتامین ها اهمیت بسیار دارد، زیرا مواد معدنی در انجام اعمال حیاتی نقش بسیار مهمی دارند و از این رو صحت و تندرستی انسان به وجود مواد معدنی که هیچ چیز نمی تواند جانشین آنها شود، بستگی کامل دارد. طبق مطالعه ی غذا شناسان، در وجود مواد زنده ی بدن انسان، شانزده فلز و سیزده شبه فلز نقش مهم داشته و هفت عنصر معدنی دیگر بطور نامنظم در آنها دیده شده است.
به این ترتیب ۳۶ عنصر از نود و دو عنصر موجود در کائنات جزو مصالح ساختمانی بدن انسان هستند و انسان ناگزیر است این عناصر را از خوراکی هایی که می خورد دریافت نماید . مقدار و نوع مواد کانی در خوراکی ها همیشه یکسان نیست و بستگی به عوامل متعددی دارد که مهمترین آن ها نوع خاکی است که آن خوراکی ها در آن کاشته شده و به عمل آمده است و نیز بستگی به آبی دارد که با آن آبیاری شده است.
من کلسیم هستم!
من فراوان ترین عنصر کانی موجود در بدن انسان هستم و مهمترین مصالح سازنده ی استخوان ها به شمار می آیم و روی همین اصل شما روزانه از نیم گرم تا یک گرم به من احتیاج دارید و الا ممکن است به بیماری نرمی استخوان، عقب ماندگی در رشد و کرم خوردن دندان مبتلا شوید.
شما می توانید مرا در مرکبات، شیر، پوست تخم مرغ و چند خوراکی دیگر مثل چغندر، هویج، کلم، گندم، سیب زمینی، یونجه، اسفناج، توت فرنگی، گردو، تره، تره فرنگی، کاهو، غلات، تمشک، نخود تازه، لوبیای تازه، فندق، بادام، پسته، کرفس، پیاز، عدس، انگور و… پیدا کنید. من خوراک استخوان، دندان، غضروف ها، هسته های سلولی، خون و چربی سلسله اعصاب بوده برای هضم غذا، جذب غذا و همچنین برای سنگربندی آهکی در اطراف میکرب هایی مثل میکرب سل و دمل لازم و ضروری هستم.
ویتامین ها و هورمون ها در جذب من در بدن انسان دخالت مستقیم دارند و چون آفتاب و شرایط محیط در جذب من بستگی کامل دارند. عوارض کمبود من در ساکنان مناطق مختلف متفاوت است. در نواحی گرمسیری و آفتابی کمبود من کمتر از مناطق معتدله و سردسیر دیده می شود. نور آفتاب یکی از بزرگترین عوامل حیاتی برای جذب من به شمار می آید، چون ویتامین «د» که در جذب من دخالت مستقیم دارد به وسیله نور آفتاب ساخته می شود .
در مناطقی که نور آفتاب به حد کافی ندارند جذب من به آسانی صورت نمی گیرد و تظاهرات کمبود من بیشتر به چشم می خورد و به همین جهت است که ساکنان این نواحی به من نیاز بیشتری دارند و بایستی با خوردن سبزی ها و میوه ها کمبود مرا جبران کنند. آنهایی که فکر می کنند تنها با خوردن شیر می توانند گرسنگی خود را نسبت به من برطرف کنند، سخت در اشتباه می باشند و بهترین دلیلی که در رد این ادعا می توان اقامه کرد این است که، مردم آمریکا بیشتر از سایر مناطق جهان شیر می خورند و بیشتر از سایر ساکنان قاره های جهان دچار کمبود من هستند.
بیماری نرمی استخوان در کودکان انگلیسی بقدری زیاد است که عده ای این بیماری را مرض انگلیسی ها می دانند و برعکس در جنوب ایران و سواحل خلیج فارس با اینکه کمتر شیر می خورند وخاکشان از نظر کلسیم فقیر است، کمتر به این مرض مبتلا شده و کمتر دچار کرم خوردگی دندان می شوند .
یکی از بهترین منابع گیاهی من انگبین های گیاهی مثل شیر خشت، ترنجبین و گز علفی می باشد. در خوانسار و نواحی اطراف اصفهان که گز زیاد مصرف می شود و همچنین در آذربایجان که به خوردن گز علفی علاقه زیاد دارند، بیماری نرمی استخوان و کرم خوردگی دندان کمتر دیده میشود.
ساکنان فقیر بلوچستان با اینکه دچار فقر غذایی هستند و به شیر و لبنیات کمتر دسترسی دارند، معذلک از بیماری نرمی استخوان و پوسیدگی دندان معاف می باشند، چه آنها علاوه بر داشتن آفتاب فراوان از سبزی های صحرایی که غالبأ سرشار از کلسیم هستند تغذیه می نمایند و نان را بیشتر با سبوس که مقدار زیادی کلسیم دارد میل می نمایند.
سیاهپوستان و ساکنان مناطق حاره دندان هایشان به مراتب سفیدتر و محکم تر از شما سفید پوستان می باشد، زیرا آنها از کلسیم موجود در گیاهان و تابش مستقیم آفتاب بیشتر استفاده و بهره برداری می کنند و این یک حقیقت است که سیاه پوستان مقاومت بدنشان در برابر تابش آفتاب زیاد تر بوده و می توانند عریان در مزارع کار کنند بدون آنکه تاہش آفتاب کوچکترین صدمه ای به پوست بدن آنها وارد آورد .
کسانی که به سفر حج رفته اند بخوبی می دانند که در عرفات سیاه پوستان و ساکنان محل از ظهر تا غروب آفتاب در دامنه ی کوه رحمت در برابر تابش مستقیم خورشید می ایستند و هیچگونه صدمه ای نمی خورند و طبق دستورها و موازین دینی ایستادن ما در آفتاب ممنوع بوده و بایستی در زیر چادرها وقوف نماییم .
حال به خوبی متوجه خواهید شد که چرا با وجود فراوانی کلسیم در مناطق معتدله باز گرسنگی نامرئی من در این نواحی رایج است. ساکنان نواحی گرمسیر و استوایی با اینکه قد و قامت کوتاه داشته و رشد زیاد نمی کنند، استخوان بندی محکمتری دارند و بر عکس در نواحی معتدله و اروپا رشد زیاد تر استخوان بندی درشت تر ولی پوک تر است و همگی استخوانی ترد و شکننده دارند.
این ضعف استخوان در کشورهای مترقی و پیشرفته روز به روز زیادتر می شود. در آمریکا دانشمندان متوجه شده اند که اسکلت نسل جوان گر چه به ظاهر درشت تر از اسکلت نیاکانشان می باشد، اما در عوض سست و شکننده شده است و برای نجات از عواقب وخیم آن به همه توصیه می شود که تا می توانند روغن ماهی و ترکیبات دیگری که ویتامین «د» دارند بخورند.
حال در اینجا این سئوال پیش می آید که چرا اسکیموها با این که کمتر رنگ آفتاب را می بیند به بیماری نرمی استخوان مبتلا نشده و از این مرض و کرم خوردگی دندان رنج نمی برند، بلکه همگی استخوانی محکم و دندانهای تیز و برنده و سالم دارند، در جواب این سؤال دانشمندان اظهار عقیده می کنند که آنها با جویدن استخوان شکار و یا ماهی کلسیم و ویتامین «د» بدن خود را تأمین کرده و بدن آنها سرشار از ویتامین «د» می شود .
اکنون اجازه فرمایید ویتامین «د» که یکی از یاران من بوده و در جذب من به بدن شما کمک می کند خود را معرفی نماید .
من ویتامین (د) هستم !
من ویتامین «د» هستم . به من ویتامین ضد نرمی استخوان هم می گویند. بدن شما با کمک نور ماوراء بنفش آفتاب مرا می سازد و من گردش کلسیم را در بدن شما ثابت نگاه می دارم و به همین جهت است که در مناطق گرمسیر با اینکه مصرف کلسیم خیلی کمتر از کشورهای مترقی است، معذلک بیماری نرمی استخوان دیده نمی شود. عمل من در بدن آهکی کردن استخوان ها است و گرسنگی نامرئی من باعث غضروفی شدن استخوان ها مخصوصا در اطفال می شود.
من جذب آهک و فسفر را در بدن ، در خون و در استخوان ها تسهیل و تنظیم می کنم و نسبت کلسیم به فسفر را که بایستی همیشه ثابت و معادل ۷ دهم باشد، نگاهداری می نمایم. احتیاج روزانه شما به من یک میلی گرم می باشد. فقدان من باعث نرمی استخوان، پیچیدگی عضلات استخوان درد، تشنج عضلات، ورم دست و پا، رشدناقص، پوسیدگی دندان، اختلال در غدد در قی و غیره خواهد شد.
من در زرده تخم مرغ، روغن زیتون، کره، روغن کبد ماهی، روغن نارگیل و خرما یافت می شوم و بهترین منبع من همانا تابش آفتاب است. خوردن ماهی ساردین و صدفهای دریایی و خوردن مغز قلم و تهیه غذا با گوشت با استخوان کمبود مرا جبران می نماید. روغن دانه ی شنبلیله بعلت داشتن ویتامین آ و د همانند روغن ماهی است.
من «فسفر» هستم !
من یک شبه فلز از عناصر ضروری بدن انسان هستم و با اینکه بیشتر از سایر فلزات معدنی در بدن پخش شده ام و جزء مکمل نسوج و استخوان ها هستم، معذلک تاکنون غذا شناسان نتوانسته اند علایم کمبود و گرسنگی مرا در بدن انسان کشف کنند. ولی همینقدر می دانند که وجود من برای نسوج و استخوان ها و مغز و اعصاب انسان لازم و ضروری است، ولی کمبود من تولید چه امراضی می نماید تاکنون کشف نشده است.
حتی در جنوب ایران و سواحل خلیج فارس و امارات که خاک از نظر من فقیر است، گرسنگی فسفری شناخته نشده و کسی نمی داند تظاهرات این نوع گرسنگی نامرئی چیست ؟ در آزمایشگاه اگر یک قطعه استخوان را گرفته فسفر آنرا بگیریم، غضروفی می شود، ولی نخوردن من این ضایعه را نشان نمی دهد. تنها اثری که از کمبود من تا کنون شناخته شده است، کمی جمعیت است و بخوبی همه می دانند که هر جا فسفر زیاد است، جمعیت زیادتر می شود و در جاهایی که خاک آن ها فاقد من می باشند احشام نیز پرورش پیدا نمی کنند.
آب هایی که مقدار من در آنها کم است ماهی زیادی ندارند و اگر دارند آنگونه که در آبهای پر از فسفر است پرورش بافته نیستند . ماهی های قزل آلا که در آب جاجرود پرورش پیدا می کنند به مراتب زیادتر و درشت تر از برادرانشان که از آب رودخانه کرج استفاده می کنند هستند و این به علت فراوانی فسفر در رودخانه جاجرود است . در مناطق استوایی که احشام دچار گرسنگی فسفری هستند همگی ضعیف بوده، رشد آنها متوقف شده و بد شکلی اسکلت دارند.
کمبود من در حیوانات علفخوار سبب می شود که آنها خوی درندگی پیدا کرده و استخوان حیوانات مرده را بجوند. در مکه بزها به خوردن کاغذ و جویدن استخوان علاقه مند می باشند . آنها استخوان می خورند تا کمبود و گرسنگی نامرئی خود را جبران کنند.
من در بادام، پسته، گندم، جوانه گندم، انگور مخصوصا غوره، سیر، یونجه، گل لادن، جو، نخود تازه، ذرت، لوبیای تازه، عدس کلم، اسفناج، مارچوبه، پیاز، کاهو، هویج، سیب، برنج، کرفس، سیب زمینی، گل کلم، تره فرنگی، گوجه، آلو، توت فرنگی، تمشک، گوجه فرنگی، کاسنی، خیار، بلوط ، قارچ، کنگر، آرتیشو، گردو و فندق پیدا می شوم .
من « آهن» هستم !
فارسی من آهن و عربی من حدید است و یکی از فلزات مشهور می باشم که با پیدایش من از نهصد سال قبل از میلاد مسیح که عصر آهن شروع می شود، در خدمت صنایع شما می باشم. ولی از ابتدای خلقت در بدن شما به عنوان یک خدمتگذار صدیق خدمت کرده ام.
قرمزی گویچه های سرخ خون شما در نتیجه وجود من در آنها است. با کم خونی مبارزه می کنم و خون پاک برای شما می سازم و درمان یرقان هستم.
کمبود من تولید ضعف کرده و رشد اطفال را مختل می کند و باعث ضعف معده و روده ها می گردد . خوراکی هایی که سرشار از من هستند، هم اصل حیوانی دارند و هم اصل گیاهی.
در دسته اول می توان از گوشت مخصوصا ماهیچه ها و قلوه و جگر نام برد و بعد سفیده ی تخم مرغ. در جهان گیاهان، مقدار آهن، برحسب نوع خاکی که در آن رشد می کنند تغییر می کند. مثلا، در کاهو مقدار من از یک تا ۵۰ میلی گرم درصد تفاوت می نماید. بزرگترین علامت گرسنگی نامرئی من در انسان کم خونی است و نخستین تظاهر این گرسنگی در سال اول زندگانی نوزادان دیده می شود و این به علت کمبود و کمی آهن در شیر مادران آنها است.
این گرسنگی نامرئی در بیش از پنجاه درصد کودکان دهات ایران در سال اول دیده می شود و عده ای معتقدند که در ایران گرسنگی من بیش از گرسنگی کلسیم رواج دارد . یک علت کمبود من در بدن شما وجود طفیلی های خونخوار است. در استانهای ساحلی دریای مازندران هشتاد درصد مردم مبتلا به این کرم های معده و روده ای هستند.
عده ای با داشتن کرم معده مبتلا به کم خونی نیستند و در حقیقت در بدن آنها کرم ها اهلی و بی آزار شده اند . طبق تحقیقاتی که شده است، این طفیلی ها مانند سایر حیوانات خانگی موقعی رام و بی اذیت هستند که غذای کافی در دسترس آنها باشد. گربه ای که در خانه شما زندگانی می کند، اگر به او مرتبا غذا بدهید و شکم او را سیر کنید، هرگز دزدی نمی کند و جوجه های مرغ خانه را نمی گیرد و به پرندگان خانگی حمله نمی نماید و برعکس به سراغ موش ها که دزدان خانگی می باشند، می رود.
گرگ که یک حیوان درتده و وحشی است، موقعی به انسان حمله می کند که گرسنه باشد. به همین دلایل است که انگل های معدی و روده ای فقط آزارشان به بینوایان می رسد که خوراک کافی ندارند و در بدن اغنیا که غذا بیش از اندازه می خورند، رام و بی اذیت می باشند.
من در جوانه گندم، مارچوبه، گردو، جو، برنج، اسفناج، قارچ، چغندر، کاهو، ذرت، شاهی، بولاغ اوتی، زرد آلو، کلم، گوجه، کرفس، خرما، سیب زمینی، انگور، فلفل، هویج، پیاز، کاسنی، آلبالو، سیب و پرتقال پیدا می شوم. مقدار من در زردک که هویج ایرانی است، چندین برابر هویج فرنگی می باشد و در بعضی از نمونه ها به هفت میلی گرم درصد می رسم .
خوشبختانه با لوله کشی شهرها و روستاها و آشنایی مردم با اصول بهداشت روز به روز از تعداد مبتلایان به بیماریهای انگلی کاسته می شود و شر این میهمانان ناخوانده مزاحم وخونخوار از سر ما دور می گردد. ولی به هرحال یک انسان بالغ روزانه در حدود شش تا شانزده میلی گرم آهن احتیاج دارد و این عنصر مفید را شما بایستی تماما از خوراکی هایی که می خورید اخذ نمایید.
منبع: کتاب زبان خوراکی ها
