علائم، عوارض، پیشگیری و درمان سوزاک در طب سنتی

سوزاک چیست

• سوزاک عفونت ناشی از باکتری است که از طریق رابطه جنسی انتقال می یابد و هم آقایان و هم خانم ها را آلوده می سازد. برخی به آن آتشک نیز می گویند. این باکتری اغلب مجرای ادرار، رکتوم یا حلق که محیطی گرم و مرطوب هستند را تحت تأثیر قرار می دهد و در خانم ها می تواند دهانه رحم را نیز آلوده کند.
• سوزاک عموما در نتیجه ی سکس واژینال، دهانی یا مقعدی شیوع پیدا می کند. اما نوزادان مادران آلوده نیز ممکن است در هنگام زایمان آلوده شوند. این بیماری در نوزادان عموما چشم ها را درگیر می کند.
• سوزاک از جمله بیماری‌های مقاربتی است که به سرعت به شریک جنسی منتقل می شود، بنابراین توصیه می‌کنیم در صورتی که نسبت به ابتلا به این بیماری تردید دارید خیلی زود به متخصص عفونی مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.
• افرادی که روابط آزاد زیادی دارند یا از کاندوم استفاده نمی‌­کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سوزاک قرار می­‌گیرند.
• زنان دارای سنین کمتر از ۲۵ سال و مردان همجنسگرا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سوزاک هستند.
• باکتری نایسریا گونوره‌آ سوزاک را ایجاد می کند. ابتلای قبلی منجر به ایجاد ایمنی در برابر این بیماری نمی شود (به این معنی که اگر کسی قبلا به سوزاک دچار شده باشد، اگر دوباره در ارتباط با یک فرد مبتلا قرار بگیرد ممکن است دوباره بیمار شود). یک فرد مبتلا ممکن است بدون اینکه نشانه ای از ابتلا در بدن خود داشته باشد، چندین نفر دیگر را مبتلا کند.
• نایسریا گونوره آ (Neisseria gonorrhoeae)، دیپلوکوک‌های گرم منفی لوبیایی شکل هستند که موجب بیماری سوزاک می‌شوند. نایسریا گونوره آ (گونوکوک) اولین بار در سال ۱۸۷۹ توسط آلبرت نایسر کشف شد.
• رنگ‌آمیزی گرم (به انگلیسی: Gram staining)، یکی از مهم‌ترین و متداولترین روش‌های رنگ‌آمیزی در تشخیص مقدماتی شناسای جنس باکتریایی است و تهیه آنتی بیوتیک مناسب است که نخستین بار توسط باکتری شناس دانمارکی هانس کریستین گرم ابداع شد. در این رنگ‌آمیزی، باکتری‌ها بر مبنای رنگ باکتری، پس از رنگ‌آمیزی، به دو دستهٔ گرم مثبت و گرم منفی تقسیم می‌شوند. در رنگ‌آمیزی گرم باکتری‌های گرم مثبت پس از رنگ‌آمیزی به رنگ بنفش و باکتری‌های گرم منفی به رنگ قرمز مشاهده می‌شوند.

علائم سوزاک

• در بسیاری از موارد، عفونت سوزاک هیچ گونه علائمی با خود به همراه ندارد. با این وجود علائم می توانند بسیاری از نواحی بدن را تحت تأثیر قرار دهند، اما معمولاً در دستگاه تناسلی خود را نشان می دهند.
• علائم معمولا ظرف 2 تا ۱۴ روز بعد از ابتلا به بیماری ظاهر می‌­شود.
• از جمله علائم شایع سوزاک می‌توان به عفونت و درد در ناحیه تناسلی و سوزش ادرار اشاره کرد.
• علائم و نشانه های عفونت سوزاک در مردان : ممکن است مردان تا چند هفته علامت نداشته باشند. بعضی از مردان هرگز دچار علامت نمی‌ شوند.

1. ادرار دردناک.
2. ترشحات چرکی از رأس آلت تناسلی مردانه.
3. درد یا تورم در یک بیضه.
4. گلودرد مداوم.
5. التهاب یا قرمزی آلت تناسلی.

• علائم و نشانه های عفونت سوزاک در زنان: علائم سوزاک در بسیاری از زنان بارز نیست. علائم درصورت بروز، خفیف یا شبیه به سایر عفونت ­ها است بنابراین تشخیص آن دشوارتر خواهد شد. این بیماری می‌­تواند بسیار شبیه به قارچ واژن یا عفونت باکتریایی باشد.

1. افزایش ترشحات واژینال.
2. ادرار دردناک یا تکرر ادرار.
3. خونریزی واژینال در حد فاصل عادات ماهیانه، به عنوان مثال، پس از مقاربت واژینال.
4. درد شکم یا لگن.
5. گلودرد مداوم.
6. احساس درد هنگام دخول.
7. تب.

• علائم سوزاک رکتوم. علائم و نشانه های آن شامل خارش مقعد، خروج ترشحات چرکی از رکتوم، لکه های خونی به رنگ قرمز روشن بر روی دستمال توالت و تلاش برای انجام اجابت مزاج هستند.
• علائم سوزاک در چشم ها. سوزاکی که چشم را تحت تأثیر قرار می دهد می تواند منجر به ایجاد درد چشم، حساسیت به نور و ترشحات چرکی از یک یا هر دو چشم شود.
• علائم سوزاک در حلق. علائم و نشانه های عفونت حلق ممکن است شامل گلو درد و تورم عقده های لنفاوی در گردن باشد.
• علائم سوزاک در مفاصل. آلوده شدن یک یا چند مفاصل به باکتری ها (آرتریت عفونی) ممکن است با گرم و قرمز شدن، متورم شدن و دردناک شدن شدید مفاصل متأثر، به خصوص در زمان حرکت همراه باشد.

روشهای تشخیص سوزاک

برای تشخیص ابتلا به سوزاک، پزشک نمونه سلول ها را مورد آنالیز قرار می دهد. نمونه ها می توانند از طریق روش های زیر جمع آوری گردند:

• آزمایش ادرار. این روش می تواند به شناسایی باکتری های واقع در مجرای ادراری کمک کند.
• نمونه برداری از ناحیه ی عفونی. نمونه برداری از حلق، مجرای ادراری، واژن یا رکتوم می تواند به جمع آوری باکتری هایی را که در آزمایشگاه شناسایی می شوند کمک کند.
• برای خانم ها، کیت تست خانگی سوزاک وجود دارد. این کیت ها شامل سواب واژینال برای آزمایش توسط خود افراد هستند که به منظور بررسی به آزمایشگاه مربوطه ارسال می شوند.
• انجام تست HIV نیز به هرکسی که به عفونت مقاربتی مبتلا شده است، توصیه می شود. انجام آزمایشات مربوط به سایر عفونت های مقاربتی نیز، بسته به فاکتورهای خطر مشاهده شده در فرد، می تواند مفید باشد.

راه های انتقال سوزاک

• باکتری های مسبب ابتلا به سوزاک عموما در طی تماس جنسی، شامل مقاربت دهانی، مقعدی یا واژینال از یک شخص به فرد دیگر منتقل می شوند.

روش درمان سوزاک در طب نوین

توجه : درمان به روش طب نوین حتما بایستی زیر نظر پزشک متخصص صورت پذیرد.

• بزرگسالان مبتلا به سوزاک با آنتی بیوتیک درمان می شوند. با توجه به وجود سویه های مقاوم در برابر دارو نایسریا گونوره آ، توصیه مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری بر این است که درمان سوزاک بدون عارضه با آنتی بیوتیک سفتریاکسون – که به صورت تزریقی تجویز می شود – همراه با آزیترومایسین خوراکی صورت گیرد.
• در صورت وجود حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک های سفالوسپورین، مانند سفتریاکسون، ممکن است به فرد گمیفلوکساسین خوراکی (فکتیو) یا جنتامایسین تزریقی و آزیترومایسین خوراکی داده شود.
• بسیاری از افرادی که به سوزاک مبتلا هستند، بیماری مقاربتی کلامیدیا نیز دارند. در اینصورت داروی سوزاک در مردان و زنان داکسی‌ سایکلین و تتراسایکلین در صورتی که عفونت کلامیدیایی نیز به طور همزمان وجود داشته باشد تجویز می شود.
• در صورت حاملگی، از قرص اریترومایسین برای درمان سوزاک می تواند استفاده شود.
• نوزادانی که از مادران مبتلا به سوزاک متولد می شوند می توانند با آنتی بیوتیک درمان شوند.
• اگر تحت درمان آنتی‌­بیوتیک قرار گرفته‌­اید، قر‌‌ص‌­ها را تا آخر مصرف کنید تا از درمان قطعی بیماری مطمئن شوید. قطع مصرف آنتی‌بیوتیک در نیمه­ راه باعث مقاوم شدن باکتری به آنتی­‌بیوتیک می­‌شود. همچنین یک تا دو هفته بعد از درمان باید تحت نظارت پزشک باشید تا از برطرف شدن عفونت مطمئن شوید.
• باکتری عامل سوزاک گاهی به‌ ندرت دهان فرد را درگیر می‌کند؛ در این حالت به آن سوزاک دهانی گفته می‌شود. در مطالعه‌ای تأثیر دهان‌شویه‌های آنتی‌سپتیک روی سوزاک دهانی بررسی شده و به نظر می‌رسد که دهان‌ شویه می‌تواند از شدت بیماری دهانی بکاهد، اما نمی‌تواند کاملا بیماری را درمان کند.

روش درمان سوزاک در طب سنتی

هیچ‌یک از روش‌های درمان سنتی سوزاک قطعی نیستند و نمی‌توانند این بیماری را کاملا از بین ببرند. عدم درمان سوزاک می‌تواند عوارض جدی برجای بگذارد. تنها روش قطعی درمان سوزاک مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی است که پزشک تجویز می‌کند، اما برخی داروهای گیاهی درمان سوزاک می‌تواند در کنار نسخه‌ی پزشک روند بهبود بیماری را سرعت ببخشد یا شدت علائم بیماری را کم کند که در این قسمت معرفی میکنیم. همیشه پیش از آغاز این درمان‌های سنتی با پزشک خود مشورت کنید تا از عدم تداخل دارویی آن‌ها مطمئن شوید.

• به منظور درمان خانگی سوزاک از مصرف شیرینی‌ جات غیر طبیعی و اسانس‌ های شیمیایی اجتناب شود.
• ادرار خود را نگه ندارید.
• برای درمان گیاهی سوزاک در زنان و مردان به مدت یک الی دو هفته، هر روز عصرانه یک لیوان آب انگور تازه مصرف کنید.
• برای همیشه در شبانه روز چهار لیوان آب آشامیدنی سالم و چهار لیوان آب جوشیده ولرم بنوشید.
• به منظور درمان سوزاک با طب سنتی هر روز یک استکان جوشانده پوست ریشه درخت نارگیل بنوشید. میوه نارگیل و روغن نارگیل ضد ترشحات سوزاک است.
• روش دیگر برای درمان سوزاک با داروهای گیاهی استفاده از اسفرزه است. دم کرده اسفرزه ادرار آور است و در درمان خانگی سوزاک مفید است.
• یکی از بهترین داروها برای درمان سوزاک گیاه گل مریم است که به صورت دمنوش مصرف میشود.
• با هدف درمان خانگی سوزاک از دمنوش برگ زیتون به صورت روزانه استفاده کنید.
• برای درمان گیاهی سوزاک در زنان و مردان سه تا چهار قطره از روغن پونه کوهی را در ۲۰۰ گرم آب بریزید و بنوشید. (بیش از این مقدار مصرف نکنید.)
• برای درمان سوزاک با طب سنتی ماست پروبیوتیک مصرف کنید.
•  ماده معدنی روی می تواند به افزایش تعداد گلبول های سفید و آنتی بادی ها کمک کند و در عین حال با عفونت باکتری های سوزاک نیز برخورد کند. شما می توانید روی را در تعدادی از مواد غذایی غنی از روی، از جمله عدس، لوبیا سفید، جو دوسر، زرده تخم مرغ، بادام هندی، تخم کدو، شکلات تیره و دانه های کنجد پیدا کنید.
•  ویتامین C یکی از موثر ترین مواد برای بهبود سیستم ایمنی بدن است. برخی از خوراکی ها حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C هستند، از جمله بروکلی، اسفناج و مرکبات. ویتامین C نیز به عنوان آنتی اکسیدان کار می کند و می تواند به کاهش ناراحتی و التهاب ناشی از این بیماری کمک کند.
• برای درمان سوزاک با داروهای گیاهی سیر خام بخورید.
• سیدا کوردیفولیا، این علف هرز و ریشه گیاهی است که در محل سوزاک استفاده می شود و ممکن است به کاهش قرمزی و التهاب کمک کند. بعضی از گیاهان مانند ساراساپاریلا و خاکستر برای سال ها به عنوان درمان جایگزین برای سوزاک استفاده شده اند.
• روغن پونه کوهی، این ماده خواص ضد قارچی، ضد عفونی کننده، ضد انگلی و ضد ویروسی دارد. این روغن به خاطر توانایی آن برای کشتن باکتری ها شناخته شده است. یکی دیگر از مزایای روغن زیتون این است که سیستم ایمنی را قوی می کند و به جلوگیری از عفونت های بیشتر در آینده کمک می کند. برای بهترین نتایج، این روغن اسانس باید با عصاره برگ زیتون و نقره کلوئیدی مخلوط شود. هنگامی که همه آنها با هم مخلوط می شوند، در همکاری و کارآیی یکدیگر عمل می کنند. در واقع، این مخلوط قویترین قاتل ویروسی، باکتری و پاتوژن است.
• مصرف سرکه سیب طبیعی یک روش برای درمان بیماری سوزاک در مردان و زنان است.
• مصرف جعفری و کرفس در درمان گیاهی سوزاک در مردان و زنان موثر است.
• چای سیاه محبوب‌ترین نوشیدنی در سطح جهان است که خواص ضدباکتری دارد. افزودن عسل به چای می‌تواند فواید این نوشیدنی را بیشتر کند.
• درصورتی‌که باکتری عامل سوزاک باعث عفونت چشم‌ها شده باشد، کمپرس چای سیاه می‌تواند به کاهش ناراحتی و مبارزه با عفونت کمک کند. برای این کار یک عدد چای کیسه‌ای با کیفیت را در یک لیوان آب گرم قرار دهید تا روغن‌های گیاهی آن فعال شود. سپس آب اضافه‌ی آن را گرفته و روی چشم‌ها قرار دهید. در ابتدا ممکن است احساس سوزش و خارش کنید که نشان‌دهنده مؤثر بودن این ترکیب است.
• عصاره برگ زیتون، این ماده یک داروی قدرتمند به نام اولئوروپین است که یک ماده ضد میکروبی قوی است و باکتری هایی که باعث سوزاک می شوند، را نابود می کند. عصاره برگ زیتون عفونت را از بین می برد. علاوه بر این عصاره برگ زیتون در افزایش سیستم ایمنی موثر است. ایمنی بدن برای از بین بردن هر نوع باکتری ضروری است.
• عسل از قدیم به‌عنوان ترکیبی ضدالتهاب، ترمیم‌کننده‌ی زخم‌ها و بهبود دهنده‌ی ناراحتی‌های گوارشی کاربرد داشته است. اگر سوزاک وارد دهان و گلو شده و این نواحی را آلوده کند، مصرف یک قاشق عسل حل‌ شده در آب گرم می‌تواند به کاهش درد گلو کمک کند.
• گیاه اکیناسه جزو گیاهان پرکاربرد در درمان‌های سنتی است که در بهبود علائم بیماری‌های مختلفی نقش دارد. اکیناسه باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود و در برطرف کردن سرماخوردگی، آنفولانزا، گزش حشرات و نیش مار مؤثر به نظر می‌رسد. همچنین به نظر می‌رسد این گیاه در کاهش علائم سوزاک نیز مؤثر است.
• نقره کلوئیدی، این ماده نیز مشابه عصاره برگ زیتون می باشد. همچنین، همه عفونت های ویروسی و باکتریایی، از جمله سوزاک، را از بین می برد. در واقع، نقره کلوئیدی سالها قویترین آنتی بیوتیک شناخته می شد. می توانید یک پنبه را آغشته به روغن کنید و سپس به طور مستقیم بر روی هر گونه بثورات یا ضایعات برای تسکین درد و عفونت قرار دهید. آزمایش‌هایی در مورد تأثیر گیاهان دارویی از جمله بربرین بر باکتری سوزاک در محیط آزمایشگاه انجام شده است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مواد موجود در بربرین می‌تواند در محیط آزمایشگاه تأثیر مهارکنندگی بر رشد باکتری عامل سوزاک داشته باشد، اما تأثیر این ماده در بدن انسان و بر بیماری سوزاک هنوز مشخص نیست و تحقیقات بیشتری باید در این زمینه صورت بگیرد. احتمال دارد مصرف مکمل بربرین همزمان با سایر درمان‌های تجویز شده بتواند به تسریع بهبود بیماری کمک کند. البته به خاطر داشته باشید پیش از مصرف این مکمل، به‌خصوص اگر داروها تنظیم قند خون مصرف می‌کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید. دوز توصیه‌شده از این گیاه برای تقویت سیستم ایمنی ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن برای مدت ۱۰ روز است.
• آب قره قاط ادرار را اسیدی کرده و محیط را برای باکتری‌هایی که موجب عفونت مثانه می‌شوند نامناسب می‌کند و به‌ این‌ ترتیب از رشد باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کند. قره قاط مانع از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه می‌شود و به‌ این‌ ترتیب باکتری‌های بیماری‌ زا حین دفع ادرار از مثانه خارج می‌شوند.
• استفاده از رزماری، غذاهای قلیایی ( مانند غلات کامل، لوبیا، دانه و آجیل)، داروهای آیورودا، برگ بابول، روغن درخت چای، سرکه سیب، آلوئه ورا، کانجی ( آب بعد از برنج به طور کامل پخته شده  )، مرکبات و ذرت، میوه گایابانو، بادام زمینی، دانه های آفتابگردان، و دانه های کنجد،سیر و پیاز، کرفس و جعفری و جلبک از دیگر درمانهای طب سنتی برای سوزاک هستند.

عوارض سوزاک درصورت عدم درمان

عدم درمان سوزاک می تواند عوارض جانبی جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد. تشخیص زود هنگام بیماری سوزاک و شروع درمان می‌تواند تا حد زیادی از عوارض این بیماری جلوگیری کند، بنابراین در صورتی که نسبت به ابتلا به این بیماری شک داشتید، هر چه زودتر با یک پزشک متخصص عفونی مشورت کنید.

• ناباروری در زنان. سوزاک می تواند در رحم و لوله های رحمی گسترش یافته و بیماری التهابی لگن را در پی داشته باشد. بیماری التهابی لگن می تواند منجر به زخم شدن لوله ها، تشدید عوارض حاملگی و ناباروری زنان شود. بیماری التهابی لگن مستلزم درمان فوری است.
• سوزاک درمان نشده در زنان می‌تواند منجر به مشکلات حاملگی از قبیل حاملگی خارج از رحم شود.
• ناباروری در مردان. سوزاک می تواند منجر به ملتهب شدن مجاری کوچک و پیچ خورده واقع در بخش پشتی بیضه ها که مجاری اسپرم در آن قرار دارد (لوله اپیدیدیم) (التهاب اپیدیدیم) شود. اپیدیدیمیت درمان نشده می تواند ناباروری مردان را در پی داشته باشد.
• عفونتی که به مفاصل و مناطق دیگر بدن گسترش می یابد. باکتری عامل سوزاک می تواند از طریق جریان خون انتشار یافته و سایر نواحی بدن از جمله مفاصل را آلوده کند. تب، بثورات، زخم های پوستی، درد مفاصل، تورم و سفتی پیامدهای احتمالی هستند.
• اگر سوزاک به جریان خون سرایت کند، زنان و مردان دچار آرتریت، آسیب دریچه­ قلب یا التهاب جداره­‌های مغز یا نخاع می­‌شوند. این بیماری­‌ها نادر ولی بسیار جدی است.
• ممکن است مجرای ادرار مردان در اثر سوزاک جراحت ببیند. همچنین در قسمت داخلی آلت تناسلی دمل تشکیل می­‌شود.
• افزایش خطر ابتلا به HIV ایدز. ابتلا به سوزاک ، فرد را برای ابتلا به عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی بدن (HIV)، که منجر به ایدز می شود، مستعدتر می سازد. افرادی که هم به بیماری سوزاک، و هم به HIV مبتلا هستند، براحتی می توانند هر دو بیماری را به شرکای خود منتقل کنند.
• عوارض در نوزادان. کوری، زخم های واقع بر روی پوست سر و عفونت از جمله عوارضی هستند که در نوزادانی که در زمان تولد، از مادرانشان سوزاک می گیرند، مشاهده می شود.

راه های پیشگیری از ابتلا به سوزاک

• اجتناب از رابطه جنسی با فرد مبتلا به سوزاک، استفاده از کاندوم در صورت برقراری رابطه جنسی و داشتن رابطه تک زوجی بهترین راهکارهای جلوگیری از عفونت های مقاربتی هستند.
• رطوبت، محیط را برای رشد باکتری ها را فراهم می کند. بنابراین، محل تناسلی خود را همیشه خشک و تمیز نگه دارید.
• همیشه لباس های زیر خشک و مناسب بپوشید.
• اگر شما عفونت سوزاک فعال دارید، مراقب باشید که چشم خود را بلافاصله پس از تماس با همسر خود دست نزنید. این امر، گسترش عفونت را به چشمان شما منتقل می کند و عوارض را افزایش می دهد.
• در صورت ابتلای شریک جنسی خود به سوزاک، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است هیچ گونه علائم یا نشانه هایی که توجه شما را جهت اقدامات پزشکی جلب کند نداشته باشید. اما بدون درمان، شما قادر به آلوده کردن مجدد شریک جنسی خود حتی پس از معالجه بیماری سوزاک در وی هستید.
• یکی از موثرترین راه های پیشگیری از ابتلا به سوزاک استفاده از کاندوم در هر گونه رابطه جنسی است.
• بطور منظم غربالگری سوزاک را انجام دهید.
• برای پیشگیری از ابتلای مجدد، تا بهبودی کامل یا رفع علائم در خود یا شریک جنسی تان از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
• مراقبت های اولیه بهداشت زایمان در بیمارستان و استفاده از قطره نیترات نقره ۱ درصد در هنگام تولد، می تواند از سوزاک نوزادن و عوارض چشمی آن جلوگیری نماید.
• به شریک جنسی خود متعهد باشید و از برقراری رابطه جنسی خارج از چارچوب خانواده خودداری کنید.

روش درمان سوزاک می‌تواند در افراد مختلف با توجه به شرایط مختلف متفاوت باشد. از این‌ روی طبق توصیه‌های پزشک خود درمان را به‌طور کامل انجام دهید.

منبع: تیم تولید محتوای طبایع