بیماری های رایج در تابستان
همانطور که در مطلب تدابیر فصل تابستان بیان کردیم و بنا بر آموزه های طب سنتی هر فصلی تدابیر مخصوص خود را دارد که در صورت رعایت آن ها فصل ها را بدون ناراحتی و بیماری می گذرانیم و در صورت عدم رعایت آن ها دچار بیماری هایی می شویم. این تدابیر شامل یک سبک زندگی توصیه شده در طب سنتی بر طبق مزاج افراد می باشد که این سبک زندگی نیز شامل مواردی مانند تغذیه، خواب و … که افراد دارای هر کدام از مزاج های چهارگانه باید سبک زندگی مربوط به مزاج خود را رعایت کنند.
در صورت عدم رعایت سبک زندگی متناسب با فصول مختلف افراد دچار بیماری هایی می شوند. در این مطلب می خواهیم به بررسی بیماری های رایج فصل تابستان و روش های پیشگیری و درمان آن ها به کمک توصیه های طب سنتی بپردازیم.
همانطور که می دانیم طبع فصل تابستان گرم و خشک و در مناطق مرطوب گرم و تر می باشد، در فصل تابستان افزایش گرما باعث افزایش صفرا میشود، پس بیماری های بیشتری افراد دموی (گرم و تر) و صفراوی (گرم و خشک) را تهدید خواهند کرد.
عفونت دستگاه گوارش
عفونت گوارشی یا گاستروانتریت (به انگلیسی: Gastroenteritis یا بیماری التهاب معدهای رودهای) از شایع ترین بیماری های فصل تابستان است که بارزترین علائم آن اسهال، استفراغ، دلپیچه و دردهای شکمی به خصوص در کودکان می باشد. مصرف آب و خوراکیهای آلوده میتواند باعث ابتلا به عفونتهای روده شود.
از نظر پزشکی جدید بیماری های دستگاه گوارش در سه دسته: بیماری ها با منشاء ویروسی (مانند نوروویروسها (noroviruses)، روتاویروسها (rotaviruses) و آدنوویروسها (adenoviruses))، بیماری ها با منشا باکتری (مانند کمپیلوباکتر (Campylobacter)، ای کولی ( Coli)، سالمونلا (Salmonella)، شیگلا (Shigella) واستافیلوکوک (Staphylococcus) یا عفونت استاف) و بیماری ها با منشا انگلی (مانند ژیاردیا (Giardia)، سیستواسپورا بلی (Cystoisospora belli) و کرمهای نواری) تقسیم می شوند.
برای پیشگیری از این بیماریها، بهتر است از مصرف آبهایی که به سلامت آن مشکوک هستید و خوراکیهای نامرغوب خودداری کنید و دستهای خود را به دقت قبل و بعد از خوردن غذا بشویید. از نظر طب سنتی علتهای ایجاد عفونت و التهاب در رودهها از بین رفتن حرکات نرمال روده، سردی روده و غلبه بلغم بر رودهها می باشد. برای همین قدیمی ها قبل و بعد از غذا مقداری نمک می خوردند تا لایه نازکی از صفرا همیشه در معده باشد و زمینه بروز هلیکوباکتر از بین برود.
توصیه های طب سنتی برای درمان عفونت گوارشی:
- نوشیدن مخلوط آب انار و نعنای تازه است. برگ های نعنای تازه را در مخلوط کن بریزید، یک لیوان آب انار اضافه کنید و مخلوط کنید و سپس آرام آرام میل کنید.
- نوشیدن مخلوط خاکشیر و گلاب. یک قاشق غذاخوری خاکشیر برای بزرگسالان و یک قاشق مرباخوری برای کودکان بالای ۵ سال را به یک لیوان گلاب اضافه نمایید و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید. سپس بدون آنکه صاف نمایید، کمی که حرارت آن تعدیل شد به صورت گرم میل نمایید. برای کودکان به علت تلخی خاکشیر می توان مخلوط را با نبات شیرین کرد.
- بابونه دارای خواص ضد باکتری و ضد عفونی کننده است. این گیاه دارویی همچنین با تقویت سیستم ایمنی می تواند به مهار سریع تر بیماری های باکتریایی و ویروسی کمک کند. توصیه می شود که 2 تا 3 بار در روز دم کرده بابونه نوشیده شود.
- ریشه شیرین بیان به عنوان داروی گیاهی موثر برای درمان زخم معده، معده درد، تهوع، سوزش سردل و بطور کلی عفونت و التهاب دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می گیرفته است. دم کرده پودر ریشه شیرین بیان بطور موثری در درمان باکتری های معده بویژه باکتری هلیکوباکترپیلوری (موجب زخم معده می شود) موثر است و علائم ناشی از آن را سریعا برطرف می کند. برای استفاده از ریشه شیرین بیان یک قاشق چایخوری از آن را با یک فنجان آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کرده و روزی 3 مرتبه بعد از وعده غذایی میل کنید.
- ترکیب عرق های بابونه، رازیانه و خارشتر موجب کاهش کراتینین و اوره خون، بهبود سریع عفونت های مربوط به کلیه و مجاری ادراری، عفونت های معده و دستگاه گوارش و همچنین کاهش التهاب پروستات در مردان می شود.
- استفاده از ریشه یا چای زنجبیل برای درمان عفونت معده مفید است. خاصیت ضدالتهابی آن میتواند خیلی قوی در هضم غذا و جلوگیری از تهوع مناسب است.
- استفاده از نعناع به صورت چای نعناع میتواند در درمان عفونت معده و برطرف کردن سوءهاضمه مناسب باشد.
- برای درمان عفونت معده 1 قاشق غذاخوری از سرکه سیب و عسل را در داخل یک لیوان آب ترکیب و میل کنید.
- مخلوط سیاهدانه و عسل میتواند درمان قطعی عفونت معده باشد.
- زیره نیز از دانه هایی است که در درمان عفونت معده و همچنین کاهش التهاب معده و گاز معده بسیار قوی عمل می کند.
- وجود آنتیاکسیدانهای لینالول – سینامالدئید و کافور در دارچین در کاهش درد معده و همچنین عفونت معده بسیار مؤثر است. پودر دارچین را در آب جوشیده بریزید و بعد از دم کشیدن آن میتوانید آن را میل کنید.
- خاصیت آنتیاکسیدانی و آنتی باکتریایی آویشن برای درمان عفونت معده و کاهش التهاب معده بسیار مناسب است. همچنین برای ریشهکن کردن میکروب معده هم مناسب است.
- خاکشیر نیز برای عفونت معده مفید است. برای ضد عفونی کردن روده و معده می توانید خاکشیرمصرف کنید.
- کاسنی هم برای ضدعفونی کردن معده و جلوگیری از عفونت معده بسیار مناسب است.
- دمکرده گل ختمی و دمکرده گل پنیرک نیز برای درمان عفونت های دستگاه گوارش بسیار مفید هستند.
- هر روز 5 گرم برگ بو را در یک لیوان آب جوش دم کنید بعد آب آن را صاف و شیرن کنید و بنوشید.
- هر روز 50 گرم عناب نیم کوب شده را در یک لیتر آب نیم ساعت بجوشانید بعد آن را صاف کرده و بنوشید.
- ترکیب عرق نعنا و بارهنگ برای درمان میکروب معده بسیار مفید است.
- ترکیب بعدی برای درمان عفونت معده ترکیب عرق آویشن + زنیان + شیرین بیان می باشد.
- برای درمان عفونت روده می توان از ترکیب عرق آویشن + پونه + نعناع+ زنیان استفاده کرد.
- دمنوش گیاه مرزنجوش روزی یک قاشق در آب آشامیدنی برای درمان عفونت های روده.
- عصاره برگ زیتون برای درمان عفونت های روده.
- دمنوش یا عرق گیاه خارشتر (برای زنان باردار ممنوع) برای درمان عفونت های روده.
- دمنوش یا عرق گیاه خارخاسک برای درمان عفونت های روده.
- دمنوش یا عرق گیاه آذربه برای درمان عفونت های روده..
- سیب درختی با پوست و مخلوطی از عسل برای درمان عفونت های روده.
- گیاه جینسینگ برای درمان عفونت های روده.
- دمنوش یا عرق گیاه پونه یا نعنا کوهی (برای زنان باردار ممنوع) برای درمان عفونت های روده.
- پیاز برای درمان عفونت های روده بسیار مفید است.
- دمنوش یا عرق گیاه اسطوخدوس برای درمان عفونت های روده.
- دمنوش نارون لغزنده در حفظ سلامت دستگاه گوارش و به خصوص معده نقش مفیدی دارد.
- مصرف غذا و میوه هایی مانند آش تمر هندی، آش آلوچه ی براقانی، آش آلو زرد، آش آب غوره، آش ماست، آش دوغ، آش قارا، ماست، خربزه، گرمک، گلابی، پرتقال و نارنگی.
گرمازدگی (heatstroke)
زمانی که بدن شخص گرمای زیادی جذب کند و به اندازه کافی از خود گرما خارج نکند و بدن خود را تعدیل نکند، این بیماری رخ میدهد. این بیماری هم در تابستان بسیار مشاهده می شود و جزو بیماری های شایع فصل گرما است. علائم گرمازدگی عبارتند از: سردرد، سرگیجه و ضعف که در شرایط خاص ممکن است منجر به بیهوشی، نارسایی اندامها و در نهایت مرگ شود.
توصیه های طب سنتی برای درمان گرمازدگی:
- برای درمان گرمازدگی به روش های طب سنتی در سایت طبایع مطالبی با عنوان های و پیشگیری و درمان گرمازدگی در طب سنتی و مقابله خانگی با سردرد ناشی از گرمازدگی آورده شده است که می توانید مطالعه بفرمایید.
- ولی به طور خلاصه، مالیدن حوله خنک به بدن فرد گرمازده، نوشیدن شربت رقیق شده و ملس سکنجبین، آب انار، آب زرشک و مصرف میوه هایی که طبع سردی دارند مانند زردآلو، آلوچه، خیار، هندوانه، آلبالو، شاه توت، هلو و شفتالو ( با توجه به مزاج افراد) یکی از بهترین نسخه های طب سنتی در جلوگیری از گرما زدگی افراد است.
کم آبی بدن (Dehydration)
این بیماری براثر مصرف مقادیر کم آب یا دفع بیش از حد آب از راه تعریق، استفراغ و اسهال عارض می شود. کم آبی بدن باعث اختلال در الکترولیتهای حیاتی بدن میشود که میتواند خطرناک نیز باشد. زمانی که سدیم و پتاسیم بدن دچار اختلال میشود، عملکرد کلیهها نامطلوب میشود و ایجاد مشکل میکند. در صورت عدم تامین آب بدن از طریق تزریق یا آشامیدن، بیمار به شوک کمحجمی خون دچار میشود.
علایم آن عبارت اند از تهوع و سرگیجه، تشنگی، احساس خشکی دهان، سر درد، ضعف عمومی بدن، کاهش عملکرد مغز، بروز اختلالات گوارشی، مشکلات کلیه و مجاری ادراری، یبوست، تپش قلب، پوسته شدن بی ها، تیرگی رنگ ادرار، اختلالات تنفسی، تاری دید و خستگی مفرط. در طول تابستان، مقدار زیادی آب و املاح به شکل تعریق از بدن دفع میشود، برای بهبود عملکرد طبیعی، باید بدن را از طریق مصرف مایعات و میوهها آبرسانی کرد.
توصیه های طب سنتی برای درمان کم آبی بدن:
- نوشیدن به اندازه آب و همچنین شربت های کم شیرین سنتی مانند بیدمشک، گلاب، آبلیمو، خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین و بهار نارنج.
- مصرف میوههای آبدار تابستانی مانند آلبالو، زردآلو، آلو زرد، هلو، هندوانه، خیار و ….
اوریون
اُورِیُون (به فرانسوی: Oreillons) یا گوشک یا بناگوشک یا بناریشک یک بیماری ویروسی بسیار مسری به شمار میآید و در اوج تابستان، عمدتا در کودکان، رخ میدهد. ویروس بیماری اوریون از طریق بزاق دهان و تنفس منتقل شده و این بیماری ۷ تا ۸ روز به طول می انجامد.
این بیماری در التهاب غده بناگوشی خود را نشان می دهد، ولی ممکن است این عفونت در موارد حاد به غدههای دیگر، مانند لوزالمعده (پانکراتیت، Pancreatitis)، مغز، بیضه (اورکیت، Orchitis) و تخمدان هم گسترش یابد.
علائم اُورِیُون شامل سردرد، تب، تورم غدد لنفاوی، افت شنوایی، التهاب بافت سینه (ماستیت، Mastitis)، التهاب یک یا هر دو غدد پاروتید (پاروتیت، parotitis)، آبریزش بینی و چشم و در موارد حاد تورم مغز (انسفالیت (encephalitis) ) و پردههای مغز (مننژیت) و بیضه ها و تخمدان ها (اوفوریت، Oophoritis) است.
توصیه های طب سنتی برای درمان اوریون:
- مقداری دانه شنبلیله را پودر کنید. پودر را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید. از مخلوط در قسمت های دردناک و متورم استفاده کنید.
- گذاشتن برگ های انجیر آغشته شده به کره یا روغن بر روی قشمت های ورم کرده.
- گذاشتن ترکیب ژل آلوئه ورا با زردچوبه بر روی قسمت های متورم.
- نوشیدن روزانه ۲ تا 3 لیوان آب هویج یا انگور.
- گذاشتن ترکیب تخم شوید، بابونه، تخم کتان و موم آسیاب شده با روغن گل رز بر روی قسمت های متورم.
- مصرف موضعی و خوراکی زنجبیل.
- مصرف خوراکی و موضعی سیر.
- از غذاهای مایع مثل شیر، سوپ، ماست استفاده شود تا بلع غذا آسانتر باشد.
- هلیله سیاه را به مدت ۵ تا شش ساعت در آفتاب بگذارید. سپس آنها را با مقدار کمی آب کاملا خرد کنید و به شکل خمیر در آورید و روی قسمت های متورم بگذارید.
ادامه مطلب را در قسمت دوم بخوانید.
منبع: تیم تولید محتوای طبایع