رنگ کردن مو و سفید شدن آن
موی انسان در پیری سفید می گردد، ولی سفید شدن آن در جوانی زیاد دیده می شود. در گذشته سفید شدن مو را یکی از اختصاصات ارثی می دانستند و عده ای هم آنرا نتیجه ی زیاد شدن گویچه های سفید خون دانسته و معتقد بودند که این گویچه ها که سربازان مدافع بدن هستند به مجرد وارد شدن یک میکرب یا یک جسم خارجی در بدن زیاد شده و مواد رنگی مو را می خورند و در نتیجه موی انسان سفید می شود و آدم را به فکر رنگ کردن مو به روش طبیعی می اندازد.
این عقاید امروز به کلی رد شده و ثابت شده است که در موی بدن انسان مقداری فلزات مختلف از قبیل منگنز، روی، تیتانیوم، تنگستن و غیره وجود دارد که در انواع مختلف و رنگارنگ مو نسبت آنها تغییر می کند.
مثلا اگر نسبت منگنز در مو زیاد باشد، رنگ آن مشکی می شود و اگر روی زیادتر باشد، رنگ آن بور می گردد و اگر تیتانوم زیادتر باشد رنگ آن قرمز می شود و به همین دلیل است که ساکنان جنوب ایران مخصوصا در خوزستان که تیتانوم زیاد است، موی سرخ زیاد دیده می شود و در کردستان که منگنز زیاد است، اکثر مردم موهای مشکی و براق دارند.
در منجیل آباد که یکی از دهات شهریار بوده نزدیک رباط کریم می باشد، یک معدن بزرگ منگنز وجود دارد و در نتیجه ساکنان اطراف آن معدن حتی در پیری هم موهای مشکی و براق دارند.
خلاصه سفید شدن مو نتیجه ی گرسنگی املاح آن می باشد. اگر ما با خوردن غذاهایی که فلز خاص رنگ موی ما را دارند گرسنگی خود را جبران کنیم، می توانیم رنگ اولیه ی موی خود را به حال اول برگردانیم. نارسایی غده تیروئید و بیماری های عصبی که خود مولود گرسنگی های نامرئی دیگرند در سفید شدن زود رس مو بی دخالت نیستند. چندین ویتامین هم که بعدا معرفی می کنیم، در تثبیت و رنگ کردن مو نقش اساسی داشته و گرسنگی آنها باعث سفید شدن مو می باشد.
آب اکسیژنه که خاصیت اکسید کردن منگنز را دارد، می تواند نسبت این فلز را در مو پایین آورده و رنگ موی سیاه را بور نماید و اگر با ترکیبات بی رنگ کننده که خاصیت ترسیب (ته نشین کردن، رسوب) فلزات دیگر را دارند همراه شود، موی سر را بی رنگ خواهد نمود.
موهای سفید شده چون قسمتی از فلزات خود را از دست می دهند، ترد و شکننده می شوند، ولی ریشه ی آنها سست نمی شود و سفیدشدن باعث ریزش مو نیست.
مالیدن محلول پرمنگنات دو پتاس موهای سفید شده را زرد مایل به خرمایی می کند ولی چون برای پیاز مو قابل جذب نیست، این رنگ موقتی بوده زود از بین می رود و تنها راهی که مفید بنظر می رسد این است که ما کاری بکنیم که از این فلز مقدار بیشتری جذب بدن ما شده و به پیاز مو برسد.
تزریق ترکیبی از منگنز به موش هایی که موی تن آنها سفید شده بود توانسته است موی بدن آنها را مشکی کند. امید است روزی بتوان با این روش موهای سفید زودرس را به موی سیاه طبیعی تبدیل کرد.
رنگ کردن مو و ریزش آن
ریزش مو نیز برخلاف تصور عده ای ارثی نیست، بلکه معلول گرسنگی نامرئی پیاز مو نسبت به ویتامین های ب می باشد و این گرسنگی خود معلول جمع شدن چربی خون در اطراف پیاز مو است. معتادان به تریاک چربی خون آنها از بین می رود، دچار ریزش مو و طاسی نمی شوند، ولی کشیدن تریاک قادر نیست قسمت های طاس شده سر را از طاسی درمان کند. تابش مستقیم نور آفتاب قادر است کمی از چربی منجمد شده در اطراف مو را آب کرده و خارج کند و به همین جهت است که ساکنان مناطق استوایی موی زیاد داشته، کمتر طاس می شوند.
بهترین راه برای جلوگیری از ریزش مو خوردن انواع ویتامین های ب و مالیدن آنها به موی سر است.
شستن مو با ماست و آب ماست از ریزش مو جلوگیری می کند. شستن مو با صابون یا شامپوهایی که در آن کمی جوهر ماست ریخته باشند، روشی است که در صنعت از آن استفاده ی زیاد می شود.
محلول چند قطره نفت در الکل نیز یکی از داروهای ضد ریزش مو است.
دستور زیر یکی از طرق جلوگیری از ریزش مو می باشد که در بین دهاتی های ایرانی زیاد مرسوم است.
یک عدد خیار بزرگ که کاملا رسیده و زرد شده است، از وسط به دو نیم می نمایند و لابه لای گوشت و تخم آن مقداری جو فرو می کنند و در حقیقت جو را در وسط آن می کارند پس از چند روز جو از آب خیار استفاده کرده جوانه زده و سبز می شود و پس از مدتی خشک می گردد و بعد آن را کوبیده و مخلوط با حنا یا ماست به سر می بندند و به این طریق ویتامین زیادی از آن جذب موی سر شده مو را تقویت و از ریزش آن جلوگیری می کند.
اگر در خانواده ی شما ریختن مو زیاد دیده می شود، تصور نفرمایید که این خاصیت ارثی شما است، از این دستور استفاده کرده مرتبا موی سر خود را با آن بشویید و ببینید که ارثی بودن ریزش مو حقیقت ندارد، بلکه ریختن آن نیتجه ی گرسنگی نامرئی و پنهانی می باشد ما در بحث ویتامین ها باز هم شما را در این راه راهنمایی خواهیم کرد و در مطالب دیگر باز هم خوراکی هایی که دارای ویتامین های ب هستند، خدمت شما خواهند رسید و خود را معرفی خواهند کرد.
برای مشکی شدن مو
خضاب مو یا همان رنگ کردن مو با برگ و میوه تمشک که سرشار از منگنز است، موی سفید را مشکی می کند و اگر بستن این خضاب مدتی ادامه پیدا کند موی سفید ریخته و بجای آن موی سیاه در می آید.
خوردن سیر به شرطی موی انسان را سیاه می کند که خود نسبت به این عنصر گرسنه نباشد. خوردن سیرهای وحشی و سیرهایی که نزدیک معادن منگنز کاشته شوند و یا آنکه بطور مصنوعی مقداری منگنز به عنوان کود به آنها دهند، بهترین وسیله ی مشکی شدن مو می باشد.
در طب سنتی ایران داروهایی وجود داشت که آنها را جهت مشکی شدن موی سر بکار می بردند. این داروها که اکثر دارای ترکیبات منگنز بودند به سر مالیده نمی شدند، بلکه طبق دستور آنها را به اسافل بدن (عضوهای زیرین بدن، اندامهای پایینی تن) و مخاطهای آلات تناسلی می مالیدند و معتقد بودند که با این دستور موهای سفید ریخته و بجای آنها موی مشکی می روید و چون مخاطهای تناسلی خاصیت جذب این عناصر رادارند بعید نیست که مالیدن این داروها رفع گرسنگی این عناصر را بنماید.
دستوری که برای کاشتن جو در وسط گوشت خیار بود می تواند به مشکی شدن مو کمک نماید، مشروط به اینکه چند روز یک کریستال کوچک پرمنگنات دو پتاس را در کمی آب حل کرده و مزرعهی کوچک خود را که همان تکهی خیار است با این محلول آبیاری نمایید و با این ترتیب منگنز زیادتری وارد جو و خوردن این جوو شستشوی موی سر با کوبیدهی آن سبب جذب منگنز بیشتری شده و موی سر شما مجددا مشکی خواهد شد.
سنبل الطیب دارای منگنز زیاد بوده و مالیدن آن سبب مشکی شدن مو می باشد.
به طور کل برای مشکی شدن مو خوردن خوراکی هایی که دارای منگنز هستند را در سبد غذایی خود قرار دهید. منگنز در مارچوبه، گندم، مغز گردو، جو، هویج، اسفناج، قارچ، دنبلان کوهی، چغندر، کاهو، ذرت، انواع شاهی، زرد آلو، کلم، گوجه، آلو، کرفس، خرما، سیب زمینی، انگور، گلابی، زردک، پیاز، کاسنی، سبزی های صحرایی، گیلاس، سیب و مرکبات یافت می شود.
رنگ کردن مو
این روزها دکان سازندگان رنگ های مصنوعی رایج است و اگر تا دیروز فقط بانوان خریدار این محصولات رنگارنگ و رنگ کننده بودند اکنون آقا پسرها هم شیفته ی مد شده و موهای سر و گاهی ریش و سبیل خود را نیز رنگ می نمایند و این خود یکی از اشتباهات خطرناک می باشد که باید به آنها تذکر داده شود.
مقاومت موی بانوان بمراتب بیشتر از موی آقایان بوده و زنان کمتر از مردان طاس می شوند و چنانچه این مد جدید رونق پیدا کند و پسرها هم با رنگ های مصنوعی رنگ موی خود را عوض نمایند و با وسائل مختلف به آن پیچ و تاب دهند، به زودی آمار طاسی زیادتر شده و روزی متوجه اشتباه خود می شوند که موی سر آنها ریخته و با هیچ اکسیری قابل درمان نیست و دیگر راهی برای رنگ کردن مو برایشان باقی نمی‌ماند.
عامل اصلی رنگ موی انسان فلزاتی چون منگنز، آهن ، روی ، مس ، تیتانوم و تنگستن می باشند و بهترین وسیله برای جلوگیری از سفید شدن مو، جذب این عناصر بصورت املاح گیاهی است.
برای رنگ کردن مو هم بهتر است که ما به سراغ گیاهان و گل های رنگارنگ رفته و با کمک مواد طبیعی آنها را رنگ آمیزی نماییم.
مازو، حنا، وسمه، گل بابونه، پوست باقالی، آب پوست گردوی تازه و برگ آن، آب مورد و تخم آن، برگ چغندر، گل لادن، جوشانده ی پوست انار، شقایق نعمانی، میخک، آمله و میوه تمشک از بهترین خضاب هایی هستند که در طب سنتی ایران از آنها برای رنگ کردن مو استفاده می شود و از املاح مصنوعی نیز گاه گاهی با این گیاهان مخلوط می کردند که بهترین آنها براده ی آهن ، سولفور مس ، زنگ آهن و مردابسنگ بود.
براده آهن و املاح آن بطور کلی وقتی با مواد مازویی (مازو توسط حشره ای که به مگس مازو معروف است تولید می شود. این حشره تخمک گذاری خود را روی شاخه های تازه درخت مازو که نوعی بلوط است انجام می دهد.) ترکیب شوند، یک رنگ سیاه ثابت بدست می آید.
استفاده از بعضی از گیاه هایی که طعم گس دارند به این منظور در اثر وجود مواد مازویی در آنها است. محمد بن زکریای رازی معتقد است که بهترین خضاب حنا و میخک بمقدار مساوی است.
نسخه چند خضاب مفید (برای رنگ کردن مو)
- کلاهک بادمجان، ریشه ی انار، خاک مس، هلیله ی سیاه، مازو و نخود سیاه پوست دار را بمقدار مساوی با هم کوبیده، سه قاشق سرکه و سه قاشق روغن کنجد به آن مخلوط کرده در ظرف آهنی ریخته چهل روز بگذارند در جای خنک و تاریک بماند و بعد استعمال کنند. در گذشته این ظرف در بسته ی آهنی را در زیر آب و یا چاه و قنوات نگاهداری می کردند .
- برگ سدر، مازو، آمله، زنگ آهن، وسمه، هسته ی سوخته ی خرما، زاج سیاه، پوست انار، سوخته ی مس ، نوشادر و هلیله سیاه را از هر یک ، یک مثقال گرفته در یک لیتر سرکه و یک لیتر روغن زیتون ریخته بجوشانید تا آب آن تبخیر شده و روغن غلیظ شود و بعد استعمال نمایند .
- هلیله سیاه، زنگ آهن، آمله و زاج سبز از هر یک سه مثقال گرفته در دو لیتر سرکه یک ماه خیسانده سپس بجوشانند تا غلیظ شود و بعد استعمال نمایند .
- برگ سوسنبر را شسته در ظرفی ریخته و روی آن آب بریزند بطوری که روی آن یک بند انگشت آب باشد بعد آنرا بجوشانند و مرتبا آنرا روی یک قطعه آهن امتحان کنند، یعنی یک قطره آنرا روی آن بریزند اگر آهن سیاه شدحرارت کافی است و الا بایستی آنقدر بجوشانند تا آهن را سیاه کند و بعد آنرا صاف نمایند، سپس برگه های پخته را بطور ضماد روی سر یا ریش ببندند و پس از نیم ساعت پاک کنند و بعد از آن آب صاف شده که در اثر خنک شدن منعقد شده است به ریشه ی مو بمالند و بعد از بیست و چهار ساعت آنرا بشویند تا مو مشکی شود .
- برای رنگهای دیگر معمولا از گل بابونه، گل ریواس، شقایق نعمانی، لاله ی زرد ، زردچوبه و غیره استفاده می کردند که شرح آنها در معرفی گیاهان نامبرده داده شده است. مخلوط حنا با آب اکسیژنه و همچنین مخلوط کردن آن با گل بوته حنا رنگ طلایی می دهد، محلول پرمنگنات هم مو را زرد می کند.
- یکی دیگر از راه های مبارزه با سفید شدن مو استفاده از زهره حیوانات از قبیل گاو، گوسفند، چلچله، کلاغ و سایر پرندگان بود و ضمنا نسخه هایی هم دیده می شود که در آنها از زهره خوک وحشی، یوزپلنگ و حتی شیر استفاده شده است . مالیدن زهره ی حیوانات محلول در روغن زیتون پس از کندن یا تراشیدن مو صورت می گرفته و در نتیجه بجای آنکه نیاز به رنگ کردن مو باشد، مو به رنگ اولیه ی خود می روید .
منبع: کتاب زبان خوراکی ها
