بیماري دیابت از بیماری‌های مزمن نسبتاٌ شایع در جهان است که شیوع آن همواره رو به افزایش می‌باشد و درمان آن بر پایه آموزش، رژیم غذایی، ورزش و دارو استوار است.
بنابراین ما در این پست به اصل دوم یعنی رژیم غذایی این عزیزان پرداختیم تا در مصرف مواد غذایی دچار سردرگمی نشده و برای هر وعده چندین گزینه پیشنهادی برای انتخاب داشته باشند.
فهرست محتوا پنهان
نکات مقدماتی در رژیم غذایی افراد دیابتی
اول از همه شما دیابتی عزیز، این نکات رو در رژیم غذاییت رعایت کن:
- اجتناب از پرخوری و درهم خوری و ریزه خواری
- پرهیز از گرسنگی طولانی مدت و خوردن غذا به محض اشتهای واقعی
- پرهیز از غذاهای کاملاً شیرین، شور و تند
- توجه به مزاج در مصرف غذاها، حتی غذاهای مفید و به ظاهر بدون خطر
- مصرف حتمی صبحانه به عنوان مهمترين وعده غذايی
- کاهش حجم غذای مصرفی و تقسیم آن به چند وعده و میان وعده
- مصرف غذاها بیشتر به صورت آبپز و بخارپز
- محدود کردن مقدار و دفعات مصرف برنج (نهایت فقط دو روز در هفته)
- محدود کردن مصرف کربوهیدرات (نان، برنج، ذرت، کیک و کلوچه، نخودفرنگی و …)
وعده صبحانه پیشنهادی به افراد دیابتی
من یک دیابتی هستم؛ برای وعده صبحانه، چه چیزایی می‌تونم بخورم؟
- نان و غلات سبوسدار به صورت خشک یا برشته مانند نان جو و نان سنگک سبوسدار.
- شیر بادام.
- شیرگرم به همراه پودرنارگیل یا پودر پسته.
- ترید نان جو و شیر گرم.
- هویج پخته شده.
- تخم مرغ با زرده عسلی نیم برشت.
- مربای به، سیب، هویج یا بالنگ بدون شکر و عسل (مانند میوه پخته شده) البته اگر قند شما کنترل شده است، می‌توانید یک ظرف گلاب در کنار خود داشته باشید و قسمت گوشتی مربا را داخل گلاب فرو ببرید تا شیرابه شیرین و اضافی آن گرفته شود و سپس میل کنید.
- کره در مقادیر کم.
- نوشیدن چای ولرم به صورت غیرناشتا، کمرنگ و تازه دم.
- ماشی (مانند عدسی ولی به جای عدس از ماش استفاده کنید).
چه چیزایی نمی‌تونم برای وعده صبحانه بخورم؟
- عدسی
- هلیم
- شير و آب سرد (به خصوص در حالت ناشتا)
- خیار و گوجه همراه پنیر
- نان‌های فانتزی و خميری
- نان سفید مانند لواش
- نان جو پف کرده و حجیم
- مربا و عسل (مگر با مشورت پزشک)
- بيسکويت و شيرينی تهيه شده از آرد سفيد
وعده نهار و شام پیشنهادی به افراد مبتلا به دیابت
افراد دیابتی بهتر است هم مقدار و هم تعداد دفعات مصرف برنج را محدود و بیشتر از خوراک‌ها، آش‌ها، سوپ‌ها و خورش‌ها به عنوان غذای مصرفی استفاده کنند، اگر برنج هم درست کردند به صورت آبکش باشد.
منو خورش‌ها
- قورمه آلو: گوشت گوسفند، پياز، لپه، آلو برغانی و شنبليله
- خورش باميه: گوشت گوسفند، باميه، پياز، جعفری، گوجه فرنگی،هويج و ليمو عمانی
- خورش لوبياسبز: پياز، گوشت گوسفند، لوبیا سبز، هویج
- خورشت سيب: گوشت گوسفند يا مرغ، سيب درختی، پياز، آلو بخارا و کمی گلاب
- قورمه آبغوره: گوشت گوسفند يا مرغ، پياز، لپه، اسفناج، تره، شنبليله و آبغوره
- آلو اسفناج: گوشت گوسفند يا مرغ، سيريا پياز، آلو و اسفناج
- خورش ماش: اسفناج، کدو، ماش پوست کنده، غوره، گوشت گوسفند يا مرغ و پياز
- خورشت کدوسبز: گوشت گوسفند يا مرغ، پياز، کدو سبز و غوره
- خورش ريواس: گوشت گوسفند يا مرغ، ريواس، نعناع تازه، پياز و ابغوره
- خورش کنگر: پياز، نعناع، جعفری، گوشت گوسفند، کنگر پاک شده و آبليمو
- قليه ماهی: ماهی جنوب، پياز، گشنيز، شنبليله، سير و تمرهندی
- قليه کدو: گوشت چرخ کرده، کدو و سير
منو خوراک‌ها
- ماهی کبابی يا تنوری (ماهی جنوب، ماهی سالمون، ماهی کیلکا)
- ماهی شکم پر: ماهی، سير، جعفری، شويد، نعناع، تره، پودر ليمو عمانی، گردو و رب انار
- کوفته: گوشت چرخ کرده، پياز، تره، جعفری، شنبلیله، زرشک و سماق
- مرغ شکم پر: مرغ، پياز، زرشک، تخم خرفه، اسفناج و سماق
- نخوداب: گوشت گوسفند يا مرغ، نخود، پياز، شويد، گشنيز و آبليمو
- کوفته برنجی: برنج، لپه، گوشت، پياز، جعفری، زرشک و سماق
- خوراک گوشت و آلو بخارا: گوشت گوسفند يا مرغ، پياز و آلو بخار
- کوکوی تره: تره، پياز و تخم مرغ
منو آش و سوپ‌ها
- آبگوشت ميوه: گوشت گوسفند يا مرغ، پياز، لپه، سيب، به، آلو برغانی و دارچين
- سوپ جو: جو پوست کنده، گشنيز، شلغم، خرفه، شويد، اسفناج،گوشت مرغ، آلو بخارا، آبغوره و پياز
- سوپ سبزيجات: اسفناج، عناب، پودر بادام، گشنيز، پنيرک، مرزنجوش، آلو برغانی، ريواس، نعناع، جعفری، پياز، گوشت مرغ و سرکه
- آش آلو: گوشت مرغ، سير، لپه، کدو سبز، خرفه، تره، برنج،گشنيز، سماق و آلو
- آش اسفناج: اسفناج، برنج، لپه، سويا، آبغوره، پياز و نعناع
- اشکنه گشنيز و شنبليله: آرد سبوس دار گندم، شنبليله، سير، تخم مرغ، شيره تمرهندی، گشنيز تازه و پياز
- اشکنه رب انار: پياز، آرد سبوسدار گندم، شنبليله، رب انار و تخم مرغ
- آش خرفه: آرد، نخود، برنج، تخم مرغ، سينه مرغ، پياز، سير، بلغور گندم، خرفه و کشک
خوراکی‌های مجاز
- ادویه‌ها: سماق، هل، زيره، فلفل، دارچين و زنجبيل، تخم خرفه، پودر آویشن، پودر ترخون (به مقدار کم نه همیشگی)
- چاشنی‌ها و طعم دهنده‌ها: رب سیب، رب انار، رب ریواس، رب غوره، غوره، آبغوره، آبلیموتازه، آلوبخارا و آلو سیاه، عصاره تمرهندی، گلاب
- سبزیجات: کاهو، گشنیز، شوید، شنبلیله، جوانه ماش، جوانه شبدر، کدوسبز، کرفس، هویج، تره، سیر، اسفناج، ریواس
- حبوبات مناسب: ماش و نخود
- روغن مناسب: روغن زیتون و بادام شیرین، کمی روغن حیوانی گاوی
- گوشت مناسب: گوشت گوسفند، گوشت سینه مرغ، ماهی گرم مزاج، میگو
نوبتی هم باشه نوبت میان وعده است
- تنقلات: توت خشک، برگه زردآلو، عناب، بادام تازه، فندق، پسته و گردو
- میوه‌ها: سیب، گلابی، خرمالو، به، انار، زالزالک و ازگيل، آلبالو، میوه تمرهندی
- نوشیدنیها: ماءالجبن (آب پنير)، ماء الشعیر طبی، آب ریواس، شربت ریواس، آب انار، شربت عناب، شربت زرشک و آب زرشک، شیربادام
اگر به دنبال دمنوش‌های مطمئن، تمیز و درجه یک هستید، دمنوش‌های کنجد زیر نظارت پیج طبایع رو بهتون پیشنهاد می‌کنیم:
- دمنوش‌ها: دمنوش بابونه شیرازی، دمنوش میوه نسترن، دمنوش گزنه، دمنوش چای کوهی، دمنوش آویشن (البته همگی با مشورت پزشک و متناسب با سطح قندخون و نوع دیابت)
- سالاد جوانه‌ها و سبزیجات: جوانه ماش، جوانه شبدر، کمی کاهو، کمی هویج رنده شده، تکه‌های بروکلی (در صورت نداشتن اختلال تیروئیدی)، کمی سافه کرفس، کمی پودر آویشن، شوید و کمی پودر ترخون، آبلیموی تازه و یک تا دوقاشق غذاخوری روغن زیتون (یک ساعت قبل از هر وعده اصلی جهت کنترل اشتها و تمایل به مصرف شیرینی‌جات).
پرهیزات غذایی دیابتی‌ها
افراد مبتلا به دیابت، باید تا حد امکان از مصرف خوراکی‌های زیر پرهیز کنند:
- گوشت شتر، بز و گاو
- قارچ
- باقلا
- برنج
- سوسیس و کالباس
- عدس
- گوجه فرنگی خام
- هندوانه
- ماست و دوغ
- غذاهای سنگین و دیرهضم مانند حلیم
- بیسکوییت‌ها، شیرینی‌ها و نان تهیه شده از آرد سفید
منبع
- تیم محتوایی طبایع
- با سپاس از دکتر الهام اختری و دکتر فاطمه معینی
