بیماری دیابت از بیماری‌های مزمن نسبتاٌ شایع در جهان است که شیوع آن همواره رو به افزایش می‌باشد و درمان آن بر پایه آموزش، رژیم غذایی، ورزش و دارو استوار است.
بنابراین ما در این پست به اصل دوم یعنی رژیم غذایی این عزیزان پرداختیم تا در مصرف مواد غذایی دچار سردرگمی نشده و برای هر وعده چندین گزینه پیشنهادی برای انتخاب داشته باشند.
فهرست محتوا پنهان
نکات مقدماتی در رژیم غذایی افراد دیابتی
اول از همه شما دیابتی عزیز، این نکات رو در رژیم غذاییت رعایت کن:
- اجتناب از پرخوری و درهم خوری و ریزه خواری
- پرهیز از گرسنگی طولانی مدت و خوردن غذا به محض اشتهای واقعی
- پرهیز از غذاهای کاملاً شیرین، شور و تند
- توجه به مزاج در مصرف غذاها، حتی غذاهای مفید و به ظاهر بدون خطر
- مصرف حتمی صبحانه به عنوان مهمترین وعده غذایی
- کاهش حجم غذای مصرفی و تقسیم آن به چند وعده و میان وعده
- مصرف غذاها بیشتر به صورت آبپز و بخارپز
- محدود کردن مقدار و دفعات مصرف برنج (نهایت فقط دو روز در هفته)
- محدود کردن مصرف کربوهیدرات (نان، برنج، ذرت، کیک و کلوچه، نخودفرنگی و …)
وعده صبحانه پیشنهادی به افراد دیابتی
من یک دیابتی هستم؛ برای وعده صبحانه، چه چیزایی می‌تونم بخورم؟
- نان و غلات سبوسدار به صورت خشک یا برشته مانند نان جو و نان سنگک سبوسدار.
- شیر بادام.
- شیرگرم به همراه پودرنارگیل یا پودر پسته.
- ترید نان جو و شیر گرم.
- هویج پخته شده.
- تخم مرغ با زرده عسلی نیم برشت.
- مربای به، سیب، هویج یا بالنگ بدون شکر و عسل (مانند میوه پخته شده) البته اگر قند شما کنترل شده است، می‌توانید یک ظرف گلاب در کنار خود داشته باشید و قسمت گوشتی مربا را داخل گلاب فرو ببرید تا شیرابه شیرین و اضافی آن گرفته شود و سپس میل کنید.
- کره در مقادیر کم.
- نوشیدن چای ولرم به صورت غیرناشتا، کمرنگ و تازه دم.
- ماشی (مانند عدسی ولی به جای عدس از ماش استفاده کنید).
چه چیزایی نمی‌تونم برای وعده صبحانه بخورم؟
- عدسی
- هلیم
- شیر و آب سرد (به خصوص در حالت ناشتا)
- خیار و گوجه همراه پنیر
- نان‌های فانتزی و خمیری
- نان سفید مانند لواش
- نان جو پف کرده و حجیم
- مربا و عسل (مگر با مشورت پزشک)
- بیسکویت و شیرینی تهیه شده از آرد سفید
وعده نهار و شام پیشنهادی به افراد مبتلا به دیابت
افراد دیابتی بهتر است هم مقدار و هم تعداد دفعات مصرف برنج را محدود و بیشتر از خوراک‌ها، آش‌ها، سوپ‌ها و خورش‌ها به عنوان غذای مصرفی استفاده کنند، اگر برنج هم درست کردند به صورت آبکش باشد.
منو خورش‌ها
- قورمه آلو: گوشت گوسفند، پیاز، لپه، آلو برغانی و شنبلیله
- خورش بامیه: گوشت گوسفند، بامیه، پیاز، جعفری، گوجه فرنگی،هویج و لیمو عمانی
- خورش لوبیاسبز: پیاز، گوشت گوسفند، لوبیا سبز، هویج
- خورشت سیب: گوشت گوسفند یا مرغ، سیب درختی، پیاز، آلو بخارا و کمی گلاب
- قورمه آبغوره: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، لپه، اسفناج، تره، شنبلیله و آبغوره
- آلو اسفناج: گوشت گوسفند یا مرغ، سیریا پیاز، آلو و اسفناج
- خورش ماش: اسفناج، کدو، ماش پوست کنده، غوره، گوشت گوسفند یا مرغ و پیاز
- خورشت کدوسبز: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، کدو سبز و غوره
- خورش ریواس: گوشت گوسفند یا مرغ، ریواس، نعناع تازه، پیاز و ابغوره
- خورش کنگر: پیاز، نعناع، جعفری، گوشت گوسفند، کنگر پاک شده و آبلیمو
- قلیه ماهی: ماهی جنوب، پیاز، گشنیز، شنبلیله، سیر و تمرهندی
- قلیه کدو: گوشت چرخ کرده، کدو و سیر
منو خوراک‌ها
- ماهی کبابی یا تنوری (ماهی جنوب، ماهی سالمون، ماهی کیلکا)
- ماهی شکم پر: ماهی، سیر، جعفری، شوید، نعناع، تره، پودر لیمو عمانی، گردو و رب انار
- کوفته: گوشت چرخ کرده، پیاز، تره، جعفری، شنبلیله، زرشک و سماق
- مرغ شکم پر: مرغ، پیاز، زرشک، تخم خرفه، اسفناج و سماق
- نخوداب: گوشت گوسفند یا مرغ، نخود، پیاز، شوید، گشنیز و آبلیمو
- کوفته برنجی: برنج، لپه، گوشت، پیاز، جعفری، زرشک و سماق
- خوراک گوشت و آلو بخارا: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز و آلو بخار
- کوکوی تره: تره، پیاز و تخم مرغ
منو آش و سوپ‌ها
- آبگوشت میوه: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، لپه، سیب، به، آلو برغانی و دارچین
- سوپ جو: جو پوست کنده، گشنیز، شلغم، خرفه، شوید، اسفناج،گوشت مرغ، آلو بخارا، آبغوره و پیاز
- سوپ سبزیجات: اسفناج، عناب، پودر بادام، گشنیز، پنیرک، مرزنجوش، آلو برغانی، ریواس، نعناع، جعفری، پیاز، گوشت مرغ و سرکه
- آش آلو: گوشت مرغ، سیر، لپه، کدو سبز، خرفه، تره، برنج،گشنیز، سماق و آلو
- آش اسفناج: اسفناج، برنج، لپه، سویا، آبغوره، پیاز و نعناع
- اشکنه گشنیز و شنبلیله: آرد سبوس دار گندم، شنبلیله، سیر، تخم مرغ، شیره تمرهندی، گشنیز تازه و پیاز
- اشکنه رب انار: پیاز، آرد سبوسدار گندم، شنبلیله، رب انار و تخم مرغ
- آش خرفه: آرد، نخود، برنج، تخم مرغ، سینه مرغ، پیاز، سیر، بلغور گندم، خرفه و کشک
خوراکی‌های مجاز
- ادویه‌ها: سماق، هل، زیره، فلفل، دارچین و زنجبیل، تخم خرفه، پودر آویشن، پودر ترخون (به مقدار کم نه همیشگی)
- چاشنی‌ها و طعم دهنده‌ها: رب سیب، رب انار، رب ریواس، رب غوره، غوره، آبغوره، آبلیموتازه، آلوبخارا و آلو سیاه، عصاره تمرهندی، گلاب
- سبزیجات: کاهو، گشنیز، شوید، شنبلیله، جوانه ماش، جوانه شبدر، کدوسبز، کرفس، هویج، تره، سیر، اسفناج، ریواس
- حبوبات مناسب: ماش و نخود
- روغن مناسب: روغن زیتون و بادام شیرین، کمی روغن حیوانی گاوی
- گوشت مناسب: گوشت گوسفند، گوشت سینه مرغ، ماهی گرم مزاج، میگو
نوبتی هم باشه نوبت میان وعده است
- تنقلات: توت خشک، برگه زردآلو، عناب، بادام تازه، فندق، پسته و گردو
- میوه‌ها: سیب، گلابی، خرمالو، به، انار، زالزالک و ازگیل، آلبالو، میوه تمرهندی
- نوشیدنیها: ماءالجبن (آب پنیر)، ماء الشعیر طبی، آب ریواس، شربت ریواس، آب انار، شربت عناب، شربت زرشک و آب زرشک، شیربادام
اگر به دنبال دمنوش‌های مطمئن، تمیز و درجه یک هستید، دمنوش‌های کنجد زیر نظارت پیج طبایع رو بهتون پیشنهاد می‌کنیم:
- دمنوش‌ها: دمنوش بابونه شیرازی، دمنوش میوه نسترن، دمنوش گزنه، دمنوش چای کوهی، دمنوش آویشن (البته همگی با مشورت پزشک و متناسب با سطح قندخون و نوع دیابت)
- سالاد جوانه‌ها و سبزیجات: جوانه ماش، جوانه شبدر، کمی کاهو، کمی هویج رنده شده، تکه‌های بروکلی (در صورت نداشتن اختلال تیروئیدی)، کمی سافه کرفس، کمی پودر آویشن، شوید و کمی پودر ترخون، آبلیموی تازه و یک تا دوقاشق غذاخوری روغن زیتون (یک ساعت قبل از هر وعده اصلی جهت کنترل اشتها و تمایل به مصرف شیرینی‌جات).
پرهیزات غذایی دیابتی‌ها
افراد مبتلا به دیابت، باید تا حد امکان از مصرف خوراکی‌های زیر پرهیز کنند:
- گوشت شتر، بز و گاو
- قارچ
- باقلا
- برنج
- سوسیس و کالباس
- عدس
- گوجه فرنگی خام
- هندوانه
- ماست و دوغ
- غذاهای سنگین و دیرهضم مانند حلیم
- بیسکوییت‌ها، شیرینی‌ها و نان تهیه شده از آرد سفید
منبع
- تیم محتوایی طبایع
- با سپاس از دکتر الهام اختری و دکتر فاطمه معینی
