در اوایل فصل پاییز هستیم، در این تغییر که پس از شروع و اوج حرارت و خشکی، اکنون به جایی رسیده‌ایم که شروع فصل سردی و خشکی است، پاییزی که امسال با کرونا هم قرین شده است و بدن برای حفظ تندرستی و حالت تعادل خود، به کمک صاحبش نیاز زیادی دارد، پس برای این که پاییزی سالم و تندرست را تجربه کنیم، توصیه ها و تدابیر زیر را جدی بگیریم…
فهرست محتوا پنهان
پاییز و طب سنتی
- پاییز از نظر طبی، با شروع زردی برگ درختان و برگ ریزان، سردی صبح و غروب و گرمی ظهر شروع می‌شود.
- پاییز فصلی است که از نظر گرمی و سردی؛ معتدل رو به سرد و از نظر تری یا خشکی؛ خشک است.
- در فصل پاییز دما در طول روز ثابت نیست، در صبح زود، هوا سردتر بوده و دارای سوز پاییزی است، ظهره هوا گرمتر و عصرها بسیار سرد می شود،
- و بسیار مهم است که خود را از باد صبح و عصر پاییز محفوظ نگه بداریم، پس در این فصل باید لباس گرم به همراه داشت.
- پاییز با مزاج سرد و خشک خود، برای افراد تندرست و افراد با مزاج گرم و تر مناسب تر است.
- اما این فصل برای سالمندان و افراد با مزاج یا سوء مزاج سرد و خشک (سوداوی مزاج) مناسب نیست.
- از طرفی در فصل پاییز، شرایط اقلیمی خشک و تغییرات آب و هوایی زمینه ساز بروز بسیاری از بیماری‌های ویروسی و آلرژی‌هاست که مراقبت‌های بیشتر و پرهیزات ضروری‌‌تری را طلب می‌کند.
پاییز با چه مشکلات و بیماری هایی همراه است؟
پاییز به واسطه طبع معتدل رو به سرد و خشکی که دارد موجب تشدید علائم و بروز برخی از مشکلات و بیماری های سرد و خشک می‌شود از جمله:
- افزایش غلظت خون و انباشت مواد زائد در بدن
- برخی اختلالات گوارشی
- اختلالات روانی مثل افسردگی و وسواس
- اگزما و بیماری های پوستی
- آلرژی و حساسیت فصلی
- خشکی پوست و شوره سر و ترک لب
- سرماخوردگی و آنفولانزا
- ورم لوزه ها و سینوزیت
- درد و خشکی مفاصل
- برخی تب ها
- بزرگی طحال
- دردهای سیاتیکی
- بیماری های ریوی مانند تنگی نفس و سرفه
- ورم های سوداوی
- واریس و بواسیر
مشکلات شایع پاییزی و تدابیر ساده آن
پاییز و خشکی پوست
همانطور که می دانیم خشکی پوست در فصل پاییز و حتی زمستان بسیار تشدید می شود و حتی کسانی که سابقه خشکی پوست ندارند در این دو فصل با خشکی پوست، دست و پنجه نرم می کنند.
چرا در پاییز پوست بدن ما خشک می شود؟
- علت خشکی پوست در افراد معمولی این است که میزان چربی و آب پوست تا حد زیادی تحلیل پیدا می‌کند.
- که این اتفاق یا به خاطر تبخیر آب پوست یا عدم استفاده مناسب و به جا از مرطبات یا استفاده بی رویه از شوینده هاست که باعث از بین رفتن لایه محافظتی و در نتیجه تبخیر آب پوست ما می شود.
- علت دیگر خشکی پوست ممکن است بیماری هایی مانند اگزما، دیابت، تیروئید، سوریازیس یا افزایش صفرا یا سودا بدن است که گام اول برای رفع خشکی پوست، درمان بیماری های زمینه ای است.
خب حالا راه حل چیست؟
- بعد از رفع بیماری های زمینه‌ای، نکته مهم بعدی، استفاده از شوینده مناسب پوست است، شوینده مناسب شوینده ای است که کل چربی پوست شما را پاک نکند و بعد از شستن احساس لیزی روی پوست احساس نشود.
- بعد از شستشو، تا زمانی که صورت کاملاً خشک نشده از مرطوب کننده مناسب استفاده کنید.
- مرطوب کننده ها به سرعت جذب می شوند اما می توانند رطوبت پوست را ساعت ها حفظ کنند، پس لازم است 4 تا 5 بار در روز از مرطوب کننده استفاده شود.
- یکی از راه هایی که کمک می کند رطوبت بیشتری بر روی پوست باقی بماند و به روند درمان خشکی کمک نماید، استفاده از نرم کننده در کنار مرطوب کننده است.
- نرم کننده سبب می‌شود آب در پوست شما محفوظ بماند و نرم کننده هایی که ترکیبات اوره دارند می توانند آب را جذب کنند و آن را روی سطح پوست شما نگه دارند.
- اگر در مناطقی زندگی می کنید که آب و هوا خیلی خشک است، مانند مناطق کویری، دقت کنید که مرطوب کننده و نرم کننده شما دارای ترکیبات گلسیرین دار نباشد.
- و در همه مناطق، نرم کننده ها و مرطوب کننده هایی که دارای پایه الکی هستند به هیچ وجه مناسب نیستند.
مرطوب کننده های طبیعی
- از مرطوب کننده های طبیعی خوب که می‌توان جهت خشکی پوست استفاده کرد، می‌توان به روغن بنفشه، روغن بادام شیرین، جوشانده ختمی، لعاب اسفرزه یا هر کدام از دانه های لعاب دار، آلوئه ورا، آب خیار اشاره کرد؛
- که بعد از شستشو پوست را به این مواد آغشته و اجازه دهید حدود 2 تا 3 دقیقه روی سطح پوست بمانند تا جذب شوند و سپس از وازلین استفاده نمایید تا اثرات رطوبت بخشی مرطوب کننده های طبیعی را مدت بیشتری بر روی پوست نگه دارد.
سینوزیت پاییزی
- سینوزیت ها هم در فصل تابستان و هم در فصل پاییز و زمستان به دلیل قرارگیری در معرض هوای خنک شیوع بیشتری می یابند
- بعضی از سینوزیت ها در منزل قابل درمانند.
- اگر جزء افرادی هستید که از کودکی دچار سینوزیت های مکرر می شوید اگر آلرژی دارید، اگر زیاد در معرض دود و هوای آلوده قرار می گیرید، اگر رفلاکس دارید، بدانید که بیشتر از افراد دیگر در معرض سینوزیت های فصلی هستید.
- پس لازم است در فصل پاییز، با شروع التهاب کم سینوس ها، جهت جلوگیری از وخیم شدن شرایط، درمان های خانگی لازم را به کار ببندید که بسیار ساده بوده و از سینوزیت های ساده که هنوز ملتهب و وخیم نشده اند جلوگیری می نمایند و می توانند سینوزیت های خفیف را هم درمان کنند.
راه حل های پیشگیرانه یا درمانی سینوزیت های ساده و خفیف
راه حل اول
- اگر التهاب را در ناحیه سر و صورت خود احساس کردید اول از همه شروع کنید، بینی و سینوس های خود را با آب نمک گرم روزی دو تا سه بار شستشو دهید و تا دو هفته آن را ادامه دهید.
- برای این کار، یک لیوان کوچک آب جوشیده را کنار بگذارید تا از حرارت افتاده و ولرم شود، طوری که دست را نسوزاند اما هنوز هم به دمای محیط نرسیده باشد.
- سپس یک چهارم قاشق چایخوری نمک را در این آب ریخته و حل کنید و با سرنگ یا به وسیله دست خود این آب را از راه بینی به داخل کشیده و سپس مجدد از راه بینی یا حلق این آب را بیرون بریزید.
- استفاده از چیزهایی که سینوزیت را بدتر می‌کنند را به حداقل برسانید چون سیر درمان شما را طولانی می‌کنند، مانند خوراکی ها و نوشیدنی های سرد مانند بستنی، غذاهای غلیظ و سرخ کرده مانند ماکارونی، پیتزا، پنیر پیتزا، فست فودها و تمام چیزاهایی که آلرژی زا هستند.
راه حل دوم
- راه حل موثر دوم استفاده از بخورهاست، یکی از بخورهای خوب که در اوایل ابتلاء به سینوزیت می‌توانید از آن استفاده کنید، مقدار مساوی آویشن، مرزنجوش، بابونه و ختمی است که آن ها را مخلوط کرده و دوقاشق غذاخوری از آن را داخل یک لیتر (4 لیوان) آب ریخته و به مدت 15 دقیقه بجوشانید.
- سپس تا زمانی که هنوز حرارت زیر آن روشن و کم است به فاصله حدود 30 سانتی متری از آن بایستید و تنفس کنید، ترجیحاً وقتی از این بخور استفاده می‌کنید، یک پارچه رو سرخود بیندازید و حدود یک ربع هوای حاصله از بخور را تنفس کنید تا هم سینوس ها باز و پاکسازی شوند و هم التهاب آن ها کاهش یابد.
یبوست پاییزی
- برای این که حال بهتری داشته باشید، جلوی یبوست در فصل پاییز را بگیرید.
- یکی از راه های رفع یبوست برای کسانی که مستعد یبوست هستند، ریختن دو قاشق خاکشیر در آب جوش و نوشیدن آن به صورت ناشتا، نیم ساعت قبل از صبحانه است.
- یکی دیگر از راه های رفع یبوست، استفاده از خشکبار پاییزی مانند انجیر خشک است که شب قبل آن را در گلاب خیسانده و و صبح مقداری آب جوش بر روی آن بریزید و آبی که از خیساندن گلاب و آب جوش بدست آمده را ناشتا میل کنید یا اگر اذییتان می کند قبل از غذا این آب یا دو عدد انجیر خیسانده میل کنید.
آلرژی پاییزی
- آلرژی ها معمولاً هم در پاییز و هم در بهار بیشتر اوج می گیرند.
- اما علت آلرژی در این دو فصل کاملاً متفاوت است.
- وجود شرایط خاصی در بدن، بدن شما را مستعد آلرژی می کند از جمله :
- وجود مواد زائد زیاد در بدن؛
- مشکل در مسیر دفع مواد زائد مثل یبوست یا تعریق کم
- تغییر نسبت مواد و اخلاط در بدن (مثلا غلبه خشکی)
- اما یک سری از موارد، باعث شعله ورشدن این آلرژی می شوند: آلاینده ها، مو و شوره حیوانات خانگی، خوراکی های آلرژی زا مانند توت فرنگی، بادام، فندق، تخم مرغ و … داروهای شیمیایی، قارچ و کپک، نیش زنبور، عطر و بو، مواد پلاستیکی یا لاستیکی مانند دستکش آشپزخانه
- یکی دیگر از مسائلی که می‌تواند منجر به شروع تحریک آلرژی شما شود، نور آفتاب است.
- فکر نکنید نور آفتاب برای پوستتان خوب است، قرار گیری طولانی در معرض مستقیم نورآفتاب باعث پیری زودرس، سرطان پوست، لک ها، آسیب و بی آبی پوست و تحریکات پوستی و التهاب می‌شود.
- علائم آلرژی عبارتند از : آبریزش بینی، سوزش و خارش گلو، سرفه، گرفتگی بینی، خارش و سوزش چشم، آبریزش از چشم، خارش پوست، کهیر، اگزما و خشکی پوست.
چاره کار چیست؟
- مشکلات هضم و گوارش برطرف شود.
- یبوست نداشته باشید.
- پرخوری و درهم خوری برای آلرژی خیلی مضر است
- اضافه وزن و سبک زندگی ناسالم حتما باید رفع شود.
- ورزش روزانه، غیر شدید و منظم خیلی مهم است.
- وجود خلط گلو، آلرژی شما را تشدید می کند.
درمان های خانگی آلرژی پاییزه
- رفع یبوست
- پیاده روری روزی نیم ساعت
- مرطوب نگه داشتن هوای منزل با بخار آب
- گرم نگه داشتن سر
- مصرف غذاهای ساده، بدون ادویه و غیر سرخ کرده
- پرهیز از بودن در معرض باد
- مصرف فالوده سیب، آب سیب، سکنجبین و کاهو، شیربادام به عنوان عصرانه
- مصرف روزی سه استکان تا سه لیوان ماء الشعیر طبی، اگر نفخ و مشکل در هضم غذا یا شکم بزرگی دارید، ماء الشعیر نخورید.
- بخور روزانه پانزده دقیقه با بابونه
- اگر آلرژی شما علائم پوستی دارد، ماء الجبن درمان خیلی خوبی است.
اگر با این درمان های خانگی آلرژی پاییزی شما برطرف نشد، حتما متخصص طب سنتی شما را معاینه کند.
سه دستور ساده برای سرماخوردگی در فصل پاییز
سوپ سرماخوردگی
- این سوپ از بهترین غذا در سرماخوردگی می‌باشد که شامل جو یک تا دو قاشق غذاخوری، بال یا گردن مرغ ترجیحاً محلی، گشنیز 100 گرم، سیب زمینی یک عدد، گوجه فرنگی یک عدد، کدو سبز رنده شده یک عدد، پیاز یک تا دو عدد، سیر یک حبه، هویج یک عدد، شلغم یک عدد و کلم سفید کاملاَ ریز خرد شده 100 گرم می باشد،
- در صورت وجود تب،در پنج دقیقه آخر، چند گرم گل بنفشه نیز می‌توان اضافه کرد.
دمنوش سرماخوردگی
- آویشن، بابونه، مرزنجوش، تخم گشنیز را به مقدار مساوی ترکیب و دم کرده و در طول روز چندبار از آن میل شود،
- همچنین استفاده از بخور آن نیز مناسب است.
شلغم و عسل
- داخل شلغم را با قاشق تراشیده، با عسل پر نمایید و 12 ساعت در ظرف مناسبی نزدیک بخاری، شوفاژ، رادیاتور و … قرار دهید.
- بعد از این مدت، آب داخل ظرف یا درون شلغم را میل کنید.
- مصرف شلغم در کودکانی که مکرراً سرما می‌خورند نیز 2 تا 3 عدد روزانه قابل توصیه است.
توصیه های طب سنتی برای گذراندن یک پاییز مطلوب
- اگر دچار سینوزیت یا اگزما هستید بسیار مهم که در پاییز، سر و نقاط مستعد اگزما را نیز از باد سرد پاییز بپوشانیم.
- مثلا اگر دست ها دچار اگزما می‌شود دستکش پوشیده یا از کلاه، هد بند و هرچیزی که بتواند سینوس های شما را گرم و محفوظ نگه دارد استفاده نمایید.
- در هنگام خواب، سر، گردن و کف پاها پوشانده شود، بهتر است.
- نزدیکی جنسی به دفعات زیاد در فصل پاییز بپرهیزید.
- یک سری از خوراکی ها بهتر است در فصل پاییز در حداقل مقدار مصرف شوند مانند غذاها و میوه های ترش پاییزی مانند نارنگی های نارس یا پرتقال های ترش، فست فودها، کنسروها، غذاهای پر ادویه، غذاهای سودازا
- از خشکبارهای مفید مانند کشمش، مویز، توت خشک یا به عنوان میان وعده از فالوده سیب یا از غذاهایی مانند آبگوشت ها، تخم نیم برشت و چیزهایی که مزاج گرم و تر دارند مانند فرنی و شیربرنج یا حریره بادام بیشتراستفاده شود.
- پرهیز از گوشت گاو و گوساله، خوردن گوشت گوسفند، هویج، زیتون، عسل، مرباهای رطوبت بخش و گرم، آش های ساده، میوه هایی چون انار، انگور، انجیر، سیب و به فراموش نشود.
- بوییدن بوهای خوش مثل سیب خوشبو، گلاب، پرتقال شیرین نیز بسیار مثمرثمر است.
- یکی دیگر از کارهایی که در این فصل باید تا حد امکان از آن اجتناب کرد، زیاد خوابیدن یا بیداری بسیار در شب هنگام یا خواب بین روز است.
- از روغن بنفشه، روغن بادام برای روغن مالی پاییزی استفاده شود.
