خنازیر عارضه ایجاد شدن غده های سخت در گردن و زیر گلو را گویند که گاهی تبدیل به زخم و جراحت می گردد و از آن ها چرک می آید، نام مرضی است از نوع سل که در ناحیه گردن، زیر گلو و زیر بغل ایجاد می شود و به تدریج ممکن است به دُمل و ناصورِ سلی بیانجامد و بیشتر در کودکی ایجاد شده و نوعی تورم سلی غدد لمفاوی است.
در اصطلاح طب قدیم خنازیر، آماس کوچک و سخت زیر پوست گردن، کشاله ران و زیر بغل است که یکی یا چندتاست و گاهی نرم شده و آن را بتوان شکافت، در اکثر مواقع نیز به رنگ بدن بوده و از محل خود حرکت نکرده و از بین نمی‌رود.
آماسی است که از گوشت جدا باشد و از پوست جدا نباشد. (ذخیره خوارزمشاهی)
