هندوانه در اصطلاح حکمای مکتب طب سنتی ایران بطیخ هندی، مزاج سرد و تر دارد و تسکین دهنده حرارت خلط صفرا و خلط دم و تشنگی است. ادرارآور و مرطب بدن است. در تعدیل مزاج افراد لاغر با مزاج گرم و خشک بسیار مؤثر است. بهترین اوقات مصرف آن بین دو وعده غذا بعد از هضم غذای اول یعنی حدوداً 2 ساعت بعد آن است و مصرف آن در صبح ناشتا مضر است همچنین خوردن آن بلافاصله بعد از غذا باعث اختلال هضم غذا می گردد.
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، هندوانه، هندونه و حب الحجاز می باشد.
مشخصات ظاهری
گیاهی است یکساله با ساقه‌ای خزنده و منشعب، برگ‌های آن متناوب با بریدگی‌های عمیق، پهن، پنج قسمتی و دندانه‌دار و گل‌های آن زردِ کمرنگ و کوچک می‌باشند. میوه‌اش گرد در بعضی موارد دراز و بزرگ، پوست آن صاف، لیز، سبز تیره یا روشن، در بعضی ارقام قطر پوست، کلفت و در بعضی نازک، گوشت داخل میوه، قرمز، در بعضی ارقام زرد یا سفید و رنگ تخم‌های داخل گوشت میوه بسته به نژاد آن سیاه، قرمز، سفید یا به رنگ زرد می‌باشد.
بخش مورد استفاده
میوه و دانه (تخم)
هشدار
زیاده‌روی در مصرف آن برای اشخاص سرد مزاج و افرادی که مبتلا به بیماری‌های مفصلی، مننژیت، حصبه و جراحات روده می‌باشند مضر است.
در افراد سرد مزاج و افراد با معده سرد مضر بوده و باعث عوارضی مانند کاهش میل جنسی و درد مفاصل می گردد که علاوه بر توصیه به مصرف کمتر آن در این افراد، جهت اصلاح این حالت مصرف هندوانه با عسل یا گلقند توصیه می شود.
