پیج اینستاگرام طبایع

آبکامه

مُرّی، «مُرِی» ، هضم کننده غذا (ابومنصور هروی، 1346: 322) «محمد بن یوسف هروی، 1387، 346)

نان خورشی است با طعم ترش که آن را از نان خشکِ گندم یا جو می سازند. به این طریق که نان را در آب خیسانده، و مدتی برای تخمیر شدن، مخصوصاً در تابستان در آفتاب می نهند. سپس به این نانِ تخمیر شدۀ ترش، پودنه و رازیانه و تخم کرفس و ادویۀ دیگر می افزایند و می خوردند. گاهی نیز آن رااز آرد جو یا گندمِ خمیر کرده سازند و به آن شیر، ماست، پودنه، رازیانه و غیره افزوده و می پزند. (دهخدا، 1373: ذیل مدخل؛ تاج بخش، 2:1385).

آبکامه غالباً طعمی ترش و گاه طعمی شور دارد، «سُدّه گشاینده و لطیف کننده» است و نوعی از گوارشن است؛ یعنی سبب تسهیلِ گوارش غذاهای غلیظ و سنگین چون هلیم و پاچه می شود. (نگ. جرجانی، 207:1385)

واژه «آبکامه» مرکب است از آب + کامه: کامه در زبان پهلوی، به انواع سوپ گفته می شود. برابر عربیِ این واژه «مُرّی» است. از پاره ای توضیحات منابع قدیم و چنین برمی آید که برخی از «آبکامه ها» حالت مایع و آبکی داشته اند. مثلاً مؤلف «بحرالجواهر» در فواید آن نوشته است که: اگر کمی ازآن ار ناشتا، جرعه جرعه بخورند، کرم ها را می کُشد. و اگر بیمار مبتلا به آبله آن را در چشم کشد، آبله در چشمش نزند و اگر هم بزند، خودش آب می شود. (محمد بن یوسف هروی، 1387: 346)

آبکامه، بلغم زدا است؛ مؤلف «بحرالجواهر» گوید:  «آبکامه که از آرد جو کنند یا از نان جو، گرم و خشک است به درجۀ دوم، بلغم لزج از فم معده بزداید و شهوت را بجنباند.»

پیشنهاد ویژه!

آنلاین | رایگان | پیشرفته