برنجاسف، گیاهی است علفی و چند ساله، از جنس درمنه‌ها که با بومادران متفاوت است به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای راست، استوانه‌ای شکل، به رنگ سبز نقره‌ای گاهی مایل به قرمز و پوشیده از تارهای ظریف و مایل به سفید، برگ‌های آن دارای بریدگی‌های عمیق و تقسیمات نامساوی و نوک‌تیز، سطح فوقانی پهنک برگ سبز رنگ و سطح تحتانی پهنک برگ به رنگ سفید پنبه‌ای است.
نام انگلیسی برنجاسف Mugwort می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، برنجاسف، قیصوم، حبق الراعی، شویلاء و بلنجاسف است. نام یونانی آن دم شیر و مردم شهرستان خاش آن را به اصطلاح محلی برنجاسک می‌نامند.
طبیعت و مزاج
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی
در اغلب کشورها خصوصاً در کشورهای آسیای مرکزی و در ایران بیشتر در استان‌های اصفهان، یزد، فارس، کرمان، سیستان و بلوچستان، خراسان و سمنان انتشار دارد.
نحوه مصرف
معمولاً سرشاخه‌های گلدار را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی
- کاهنده قند و فشار خون و صفرابر
- دارویی تلخ، معطر، مقوی معده و ضد تشنج
- هضم کننده غذا و تقویت کننده معده
- بازکننده قاعدگی و دفع کننده انگل‌های روده
- خارج کننده سنگ‌های کلیه و مثانه و ضد اسپاسم
- مسکن دردهای مفصلی و مفید برای قاعدگی دردناک
- تحلیل برنده ورم روده و بادشکن
- بندآورنده آبریزش بینی و ضد باکتری
- تصفیه کننده خون و اشتهاآور
- تسکین دهنده دردهای روماتیسمی و مسکن اعصاب
- ضد گاستریت‌های حاد و مزمن و مفید برای انواع حساسیت‌های پوستی
- آرام کننده دردهای عمومی بدن و بندآورنده اسهال و ضد دل درد می‌باشد.
- در ضمن برای نقرس، ناراحتی‌های زنان، هموروئید، التهاب ناحیه مقعد و دردهای واریسی نیز مفید است.
- در استعمال خارجی التیام‌بخش زخم‌ها و جراحات می‌باشد.
از این گیاه در طب سوزنی و به خصوص در فتیله گذاری استفاده می‌شود، به این صورت که آن را در مواضع خاص طب سوزنی بر روی بدن می‌سوزانند و از گرمای حاصل از آن برای تحریک جریان گردش خون به منظور جلوگیری از حساسیت و برای درمان بیماری یا بی‌حس کردن موضع، استفاده می‌کنند.
تذکر
استفاده از برنجاسف برای خانم‌های باردار ممنوع می‌باشد و زیاده‌روی در مصرف آن ایجاد مسمومیت شدید کرده و گاهی مواقع منجر به مرگ می‌شود.
