تریاق و فادزهر؛ دوایی است که مزاج متغیر از دوای سمی را به حال طبیعی باز گرداند و به واسطه ی خواصی که در آن است، حفظ مزاج بر حالت خود نماید. [ادویه قلبیّه، ص 106 تا 117]
ﺗﺮﻳﺎق و ﭘﺎدزﻫﺮ دارویی را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ تندرستی و ﻧﻴﺮوی روح را ﻧﮕﻪ می‌دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ زﻳﺎن ﺳﻢ را از ﺧﻮد دﻓﻊ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﮔﻮ اﻳﻦﻛﻪ ﭘﺎدزﻫﺮ ﻣﺼﻨﻮعی را ﺗﺮﻳﺎق میﻧﺎﻣﻨﺪ و واژه ﭘﺎدزﻫﺮ ﺑﻪ داروﻫﺎی ﭘﺎدزﻫﺮی ﺳﺎده اﻃﻼق میﺷﻮد ﻛﻪ طبیعی و ﻏﻴﺮصنعتی ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺒﺎﺗﻴﺎت، شایستگی اﺳﻢ ﺗﺮﻳﺎق را ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو اﺳﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ.
تریاق معرب تریاک فارسی و بقولی معرب لفظی بود که به یونانی به معنی نافع است – اطبا دوایی راکه دافع یا مانع تأثیر سم جانوران باشد تریاق گویند؛ بعضی گفته اند دوای ضد سم اگر مفرد باشد پادزهر و اگر مرکب باشد تریاق نامیده می شود. (الابنیه).
