توتون (تنباکو)

تنباکو یا توتون گیاهی است علفی یک ساله دارای ساقه خشابی یا نرم به بلندی 2 تا یک و نیم متر، گل های آن خوشه ای که به طور گروهی در انتهای شاخه گل دهنده به رنگ قرمز یا قرمز مایل به سفید ظاهر می شود. برگ های آن ساده اغلب کامل، کرکدار که پس از رسیدن از یک قشر نازک مغز چسبناک و معطر پوشیده می شود. میوه آن معمولا دارای دو دریچه است.

رویش جغرافیایی

توتون بومی مناطق مختلف آمریکای مرکزی، بولیوی، پرو می باشد و در کوبا، مجارستان، آمریکای شمالی، ترکیه و ایران و مناطق زیادی از کشورهای جهان کاشته می شود. از جمله در مشرق خراسان به نام تنباکوی ترکمانی و در جنوب شرقی بلوچستان و در کلات و در کاشان، اصفهان، فارس، تنباکوی معروف ایرانی کاشته می شود و در مناطق کردستان و غرب ایران و شمال ایران و شمال غرب ایران و مناطق مرکزی نظیر بروجرد، اراک و … ارقام مختلف توتون کاشته می شود.

خواص توتون را بدانیم…

در توتون یک ماده مخدر سمی وجود دارد به نام نیکوتین که آلکالوئید اصلی و عمده برگ توتون را تشکیل می دهد. در چین از توتون به عنوان دارو برای رفع ناراحتی مفاصل و بی حسی اعضا و رفع درد در نیمی از سر و برای موارد مارگزیدگی استفاده می شود. برای روماتیسم مفید است و از آن حشره کش تهیه می شود که بر ضد مگس ها و کرم ها موثر است.

توتون را همراه با سایر داروها برای معالجه اسهال خونی و به عنوان قی آور به کار می برند و از آن محلولی به صورت محلول شست و شو برای قطع ترشحات سفید مهبل و معالجه ترشحات زیاد مخاطی سوزاکی مهبل و مجرای ادرار مصرف می نمایند. در اندونزی از شیره گیاه توتون برای پاک کردن زخم های چرکین و جراحت های پر از کرم استفاده می شود. در بعضی جزایر از آن به عنوان سم برای کشتن برخی افعی ها استفاده می کنند. در فیلیپین از برگ آن به صورت ضماد برای معالجه جوش و کورک استفاده می شود و برای تسکین درد و رساندن دمل نیز مفید است و به علاوه ضماد برگ را در مواردی که مدفوع بچه ها متعفن است روی شکم متعفن بچه ها می اندازند، رفع نفخ و تعفن می کند.

تنقیه با جوشانده برگ توتون برای کشتن جانور و انگل مفید است (تنقیه یعنی وارد کردن ماده اسهال آور یا قابض یا مسکن، از طریق مقعد توسط دستگاه «پوآر» که مخصوص تنقیه بوده و در داروخانه ها نیز موجود است.)

مسمومیت با گیاه توتون

علایم مهم و عمده مسمومیت خوردن گیاه توتون عبارت است از قی، اسهال، سیخ شدن و گرفتگی عضلات سختی تنفس و در آخر منجر به فلج ریوی و مرگ می شود. از تنباکو حشره کش نیز تهیه می کنند.

تنباکو از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و از نظر خواص معتقدند که عطش آور و خشک کننده می باشد و سم اقسام ماهی است. دود آن برای رفع فساد و هوای آلوده به میکرب نافع است و همچنین برای درد دندان رطوبی و سرفه رطوبی و تنگی نفس اثر مفید دارد و در موارد فوق جویدن تنباکو و کمی خوردن آن هم مفید است اگر برگ خشک تنباکو را ساییده به صورت گرد بپاشند برای خشک کردن نزله دماغی سرد و تر و عطسه کردن مفید است.

گردپای خاکستر آن برای التیام زخم حیوانات و ضماد برگ آن با روغن گل سرخ برای جرب جراحت دار و جلوگیری از خونریزی زخم های تازه و خشک کردن زخم های کهنه مفید است.

تذکر

تنباکو برای اشخاص گرم مزاج مضر است و برای دماغ آن ها اثر نامطلوبی دارد. شکم را می بندد و خفقان و پرتی حواس و غلظت خون ایجاد می کند. در این موارد باید با شیره تازه خورد. چون تنباکو سمی است در استعمال داخلی آن باید خیلی دقت شود و جز با نظر پزشک مصرف نشود.