اکلیل الملک (ناخنک)

اکلیل الملک یا ناخنک از دسته گیاهان دارویی می‌باشد که بسیار معطر است. ناخنک از نظر شکل ظاهری شبیه به یونجه و شنبلیله است. دلیل اینکه این گیاه را ناخنک می نامند این است که میوه این گیاه به شکل هلال بوده، و شبیه سر ناخن چیده می‌شود. هم چنین گیـاه اکلیل الملک یا ناخنک دارای نام های دیگری هم هست. ناخنه، شبدر عطری، یونجه زرد، صابع الملک، گیاه قیصر، شاه افسر نام های دیگر این گیاه هستند. کلیه قسمت‌های گیاه خشک شده یا گلهای خشک آن مورد استفاده دارویی قرار می‌گیرد.

محل رویش گیاه اکلیل الملک، بیشتر در مزارع، اماکن مرطوب، ساحل رودخانه ها و کنار جاده های اکثر نقاط اروپا است، این گیاه بومی کشور انگلستان است. در ایران در نواحی شمالی ایران، اطراف تهران، قلهک، آبگرم، آذربایجان، بلوچستان، تبریز و لاهیجان می‌روید. برای استفاده و مصارف دارویی، در موقعی که گل دارد آن را جمع آوری می کنند و در سایه حرارت کمتر از ۴۰ درجه سانتی گراد و به تدریج آن را خشک می‌کنند.

خواص ناخنک (اکلیل الملوک)

در طب سنتی ایران و طبق نظر ابن سینا طبع گیاه اکلیل الملک گرم و خشک می‌باشد ولی دیسکوریدس پزشک اروپایی، طبیعت این گیاه را معتدل در حرارت و برودت می‌داند. برخی خواص درمانی این گیاه عبارتند از:

• مصرف این گیاه، قابلیت نفوذپذیری مویرگ ها را کاهش داده و خون را رقیق می گرداند و از تشکیل لخته شدن خون جلوگیری می کند.
• دم کرده این گیاه برای تنظیم ضربان قلب، رفع مشکل بی خوابی، آرامش اعصاب و تسکین سردردهای عصبی مفید است.
• یکی دیگر از خواص گیاه ناخنک یا اکلیل الملک باز نمودن قاعدگی زنان است، همچنین از آن جهت کاهش عفونت های مجاری ادراری و عفونت زنان و رفع اختلالات یائسگی استفاده می‌شود.
• از خواص ناخنک خاصیت ادرارآوری است، از این رو به افرادی که دارای شن یا سنگ کلیه هستند، مصرف آن توصیه می‌شود.
• به منظور تسکین دردهای مفصلی استفاده از روغن ناخنک مفید است همچنین به منظور تسکین و رفع درد روماتیسم، می‌توان از ضماد ناخنک خیسانده شده در عرق دارچین استفاده نمود.
• از خواص ناخنک درمان ناراحتی های طحال است، به این منظور، 10 گرم گیاه ناخنک را با 5 گرم افسنطین در 300 سی سی آب جوش دم کرده و دو بار در روز صبح و عصر مصرف شود.
• ناخنک در رفع اخلاط سینه که ناشی از بلغم یا صفرای زیاد باشد، مفید است.
• از دیگر خواص ناخنک، مفید بودن ان برای امراض قلبی و دردهای عصبی، چربی خون، قولنج، امبولی و ضعف عمومی بدن است.
• رفع جوش و دمل نیز از دیگر خواص ناخنک بوده، به این منظور از دم کرده این گیاه استفاده شود.

تذکر

استفاده از ناخنک برای خانم‌های باردار ممنوع و مصرف آن برای افراد مبتلا به فشار خون بالا نیز مضر است.