اِسقیل، گیاهی است متعلق به خانواده مارچوبه و دارای پیازی بزرگ و حجیم که قسمتی از پیاز آن در خاک و قسمت دیگر آن معمولاً خارج از خاک میباشد. برگهای آن پهن، دراز، با کنارههای صاف و نوک تیز میباشند. طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خیلی خشک است.
نام انگلیسی آن Medicinal squill و نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پیازدشتی، پیازموش، پیاز عنصل، اشقیل، عُنصل، بصل الفار، بصل الضل و پیازسیل نامیده شده است. این پیاز مرکب از فلسهایی است که قسمت خارجی آن غیرقابل استفاده میباشد به طوری که منحصراً قسمت وسطای آن به مصارف دارویی میرسد.
خواص درمانی
تقویت کننده قلب، ادرارآور، ضد استسقای منشأ قلبی، خلط آور، دفع کننده سنگ مثانه، مقوی حافظه، افزاینده بینایی، تمیز کننده اخلاط سینه و خارج کننده فضولات بدن میباشد. در ضمن برای خشونت سینه، دلپیچه، دردهای عصبی، آب آوردن بدن، صرع و امراض مغز (مالیخولیا، سردردهای مزمن و فراموشی)، نفس تنگی، سرفههای مقاوم، آسم، برونشیت، گوش درد، پرش اعضای بدن، یرقان و دردهای مفاصل نیز مفید است. در استعمال خارجی برای جلوگیری از ریزش موها از آن استفاده میکنند.
تذکر
استفاده از آن برای خانمهای باردار ممنوع و برای اشخاص گرم مزاج و افرادی که دارای ناراحتی کلیه و معده میباشند مضر است.