گیاه ترنجبین ماده ای است شیرین که به صورت شبنم روی گیاه حاج یا خارشتر یا خاربز می نشیند. این شیرابه های قندی در نتیجه عمل حشره ای به طور طبیعی و با ایجاد شکاف به خارج تراوش می شود. در فصل گرمای زیاد و در اواخر تابستان روی برگها و شاخه های گیاه خارشتر قطرات ترنجبین شبها ظاهر می شود و روستاییان محل صبح های خیلی زود قبل از طلوع آفتاب آن را جمع آوری می نمایند. در گذشته از ترنجبین برای تهیه قند به طور سنتی بهره می گرفته اند ولی به مرور زمان خواص دارویی ترنجبین به اثبات رسید و امروزه آن را فقط به عنوان یک دارو برای درمان برخی از بیماری ها می فروشند.
نام های دیگر: نام‌های دیگر ترنجبین به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ترنجبین، ترانگبین، ترنگبین، تلنجبین و ترنجبین نامیده شده است.
مشخصات ترنجبین
ماده‌ی شیرینی است که از طریق به وجود آوردن شکاف در ساقه، تنه و شاخه و یا به طور خود به خود به صورت شبنم روی برگ‌های خارشتر می‌نشیند.
طبیعت ترنجبین
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن کمی گرم ولی در عین حال تر است.
نحوه مصرف
به طور معمول مقداری ترنجبین را برحسب نیاز در آب جوش ریخته به هم می‌زنند تا دانه‌های ترنجبین حل شود و به مدت چند دقیقه صبر کرده تا اگر ناخالصی‌هایی داشته باشد رسوب کند سپس صاف کرده و میل می‌کنند.
خواص درمانی
ملین و صفرابر، خلط آور و تسکین دهنده عطش و تب‌های گرم، مقوی و دفع کننده سنگ‌های کلیه، ضد تهوع و نرم کننده سینه، برطرف کننده قولنج و خنک کننده، رفع کننده گرفتگی مجاری ادراری و پاک کننده مثانه، مقوی قوه باه و افزاینده ترشح ادرار می‌باشد. در ضمن برای رفع یبوست و عفونت، سرفه، سینه درد، سرخک، مخملک، روماتیسم، کم کاری کبد و خارش بدن نیز مفید است.
تذکر
مصرف ترنجبین برای بیماران مبتلا به حصبه، اسهال خونی، بواسیر، خون ادراری و آبله زیان‌آور است و زیاده‌روی در مصرف آن برای طحال و اشخاص گرم مزاج مضر می‌باشد.
